Αψίδα του Γαλερίου: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

{{coord|40.6333|22.9529|type:landmark|format=dms|display=title}}

Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά μνημεία της [[Θεσσαλονίκη|Θεσσαλονίκης]] είναι η '''[[Θριαμβική αψίδα|Θριαμβική Αψίδα]] του [[Γαλέριος|Γαλερίου]]''', γνωστή και ως '''Καμάρα''', που βρίσκεται στην πάνω πλευρά της [[Οδός Εγνατίας (Θεσσαλονίκη)|οδού Εγνατίας]] και σε μικρή απόσταση από την [[Ναός Αγίου Γεωργίου (Θεσσαλονίκη)|Ροτόντα]]. Αποτελεί ένα από τα πιο γνωστά σημεία συνάντησης των κατοίκων και επισκεπτών της πόλης.

 

Η Καμάρα είναι κτίσμα της εποχής της [[Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία|Ρωμαϊκής]] «[[Τετραρχία|Τετραρχίας]]» (αρχές 4ου μ.Χ. αιώνα) και αποτελεί το ένα σκέλος (δυτικό) μίας στεγασμένης στοάς, που σχηματιζόταν από αψίδες και τόξα. Κατασκευάστηκε για να τιμηθεί ο Ρωμαίος Αυτοκράτορας [[Γαλέριος]], όταν αυτός επέστρεψε νικητής στην πόλη (περί το 306 μ.Χ.) μετά από πολέμους του κατά των [[Περσία|Περσών]]. Η θριαμβική αυτή αψίδα ήταν τοποθετημένη κάθετα στην αρχαία [[Αρχαία Εγνατία Οδός|Εγνατία]], που διέσχιζε την πόλη (δυτικά προς ανατολικά) και αποτελούσε μέρος του λεγόμενου Γαλεριανού συγκροτήματος (Ρωμαϊκά Ανάκτορα), που αναπτύσσονταν κύρια νοτιοδυτικότερα, στις σημερινές πλατείες Ναυαρίνου και Ιπποδρομίου.

== Αρχιτεκτονική ==

Η αψίδα του Γαλερίου αποτελεί στοιχείο του Γαλεριανού Συγκροτήματος στο Ν.Α τμήμα του ιστορικού κέντρου της Θεσ/νίκης. Σήμερα σώζονται δύο κύριοι πεσσοί και ένας δευτερεύων, που συνδέονται με πλίνθινο τόξο. Οι κύριοι πεσσοί φέρουν επένδυση από μαρμάρινες πλάκες με ανάγλυφες παραστάσεις , που αφηγούνται γεγονότα από τις πολεμικές επιχειρήσεις του Γαλερίου κατά των Περσών. Το κεντρικό τοξωτό άνοιγμα είναι πλάτους 9.7 μ. και ύψους 12.5 μ. και το μικρότερο πλάτους 4.85 μ. και ύψους 6.5 μ.

[[Αρχείο:Thessaloniki-Arch of Galerius.jpg|thumb|left]]

Χτίστηκε το [[305]] μ.Χ. ύστερα από την οριστική νίκη του αυτοκράτορα κατά των Περσών. Είχε την τυπολογία ενός οκτάπυλου με 4 κεντρικούς ογκώδεις πεσσούς, 4 δευτερεύοντες στα πλάγια, ισάριθμα τόξα και χαμηλό σφαιροειδή θόλο. Συνδεόταν με τα Ανάκτορα του Γαλερίου (νοτιοδυτικότερα) και με τη Ροτόντα (προς Βορρά). Η αψίδα στη σημερινή της μορφή είναι αποσπασματική. Λείπει ο τέταρτος πεσσός του τόξου, που θα πατούσε στο οδόστρωμα της σημερινής Εγνατίας, και όλο το αντίστοιχο ανατολικό τόξο. Τα δύο αυτά τόξα ενώνονταν σχηματίζοντας τρούλο, ενώ από κάτω περνούσε πομπική οδός που πλαισιωνόταν με κιονοστοιχίες δεξιά και αριστερά και ένωνε τα ανάκτορα με τη Ροτόντα. Κάτω από την Αψίδα περνούσε η Εγνατία, η οποία ήταν ''βασιλική οδός'' (Via Regia), ένας συγκεκριμένος τύπος οδού στρατηγικής σημασίας και συγκεκριμένης νομικής υπόστασης κατά τη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία.

=== Ιστορικό πλαίσιο ===

Οι Ρωμαίοι χρειάστηκε να αντιμετωπίσουν το τελευταίο τέταρτο του 3ου αιώνα μ.Χ. ένα από τους πιο επικίνδυνους εχθρούς, τους Πέρσες. Ο Διοκλητιανός το 287 μ.Χ. τους απέσπασε τη [[Μεσοποταμία]] και έκλεισε ειρήνη αφήνοντας στο θρόνο της [[Αρμενία]]ς τον υποτελή του Τιριδάτη.