Βουδαπέστη: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Η '''Βουδαπέστη''' είναι η [[πρωτεύουσα]] της [[Ουγγαρία]]ς και έδρα της κομητείας της Πέστης. Έχει περίπου 1,7 εκατομμύρια κατοίκους <ref>http://portal.ksh.hu/pls/portal/docs/PAGE/KSHPORTAL/ADATOK/HELYSEGNEVTAR/HNK2009.PDF</ref>. Η Βουδαπέστη έγινε μια ενιαία πόλη που καταλαμβάνει και τις δύο όχθες του ποταμού [[Δούναβης|Δούναβη]], με τη συγχώνευση στις [[17 Νοεμβρίου]] [[1873]] της Buda (Βούδα), Óbuda (Όμπουντα, παλαιά Βούδα) και Pest (Πέστη). Είναι η έβδομη μεγαλύτερη πόλη στην [[Ευρωπαϊκή Ένωση]] (χωρίς να υπολογίζονται τα προάστια και γενικά η μητροπολιτική περιοχή των πόλεων)<ref>[http://en.wikipedia.org/wiki/Largest_cities_of_the_European_Union_by_population_within_city_limits Αγγλική Βικιπαίδεια, στοιχεία 2008]</ref>.

Ο 19ος αιώνας χαρακτηρίστηκε από τον ουγγρικό αγώνα για ανεξαρτησία και εκσυγχρονισμό. Η εθνική εξέγερση ενάντια στους Αψβούργους άρχισε στη Βουδαπέστη το 1848 και καταπνίγηκε σε ένα χρόνο. Το 1867, με τη σύσταση της Αυστροουγγαρίας, η Βουδαπέστη έγινε η συμπρωτεύουσα της μοναρχίας. Έτσι ξεκίνησε η δεύτερη περίοδος ανάπτυξης της πόλης, η οποία διήρκησε μέχρι τον [[ΑΠΠ|Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο]]. Το 1849 η [[γέφυρα των Αλυσίδων]] συνέδεσε τη Βούδα και την Πέστη και έγινε το πρώτο πέρασμα για πεζούς επί του Δούναβη<ref>{{cite book| last=Hughes| first=Holly| title=Frommer's 500 Places to Take Your Kids Before They Grow Up| publisher=Wiley Indianapolis Composition Services| chapter=7 Famous Briges| isbn= 0-470-57760-6| url=http://books.google.com/?id=Wd0znOQhqOwC&pg=PA91&dq=chain+bridge+budapest#v=onepage&q=chain%20bridge%20budapest&f=false| date=13 August 2009}}</ref>. Το 1873 η Βούδα, η Πέστη και η Όμπουντα (Παλιά Βούδα) ενώθηκαν και δημιούργησαν τη Βουδαπέστη. Η Πέστη αναπτύχθηκε και μετατράπηκε σε διοικητικό, πολιτικό, οικονομικό, εμπορικό και πολιτιστικό κέντρο. Οι εθνικά Ούγγροι ξεπέρασαν σε πληθυσμό τους Γερμανούς στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, καθώς μετανάστευαν από πυκνοκατοικημένες αγροτικές περιοχές στην Τρασδουναβία και την μεγάλη ουγγρική πεδιάδα. Ανάμεσα στο 1851 και το 1910, το ποσοστό Ούγγρων αυξήθηκε από 35,6% σε 85,9%, και τα ουγγρικά έγιναν κύρια γλώσσα. Το ποσοστό των ΕβραιώνΕβραίων έφτασε στο μέγιστό του το 1900, όταν οι Εβραίοι αποτελούσαν το 23,6% των κατοίκων.<ref>Budapest statisztikai évkönyve 1943 (Statistical Yearbook of Budapest, 1943), p. 33, Hungarian Central Statistical Office</ref><ref>''Budapest székes főváros Statisztikai és Közigazgatási Évkönyve 1921–1924'' (Statistical Yearbook of Budapest, 1921–1924), p. 38, Hungarian Central Statistical Office</ref><ref name="Budapest 1946 p. 12">Budapest statisztikai évkönyve 1944–1946 (Statistical Yearbook of Budapest, 1944–1946), p. 12, Hungarian Central Statistical Office</ref> Το 1918, μετά την ήττα και την κατάρρευση της Αυστροουγγαρίας, η Ουγγαρία ανακηρύχθηκε αυτόνομα κράτος (Δημοκρατία της Ουγγαρίας), αλλά με τη [[συνθήκη του Τριανόν]], η χώρα έχασε τα δύο τρίτα των εδαφών της.<ref name="Macartney37">{{cite book| last=Macartney| first =C.A.| title=Hungary and her successors - The Treaty of Trianon and Its Consequences 1919–1937| publisher=Oxford University Press| year=1937}}</ref><ref>{{cite news |title=East on the Danube: Hungary's Tragic Century |work=[[The New York Times]]| url=http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9B07E3D91531F93AA3575BC0A9659C8B63&sec=&spon=&pagewanted=2|date=9 August 2003 |accessdate=15 March 2008 |first=Richard |last=Bernstein}}</ref>

Κατά τον [[Β΄ΠΠ]], η Βουδαπέστη καταστράφηκε εν μέρει από τους αεροβομβαρδισμούς των Βρετανών και των Αμερικάνων (πρώτη επίθεση 4 Απριλίου 1944<ref>{{cite news| work=Sydney Morning Herald| url=http://trove.nla.gov.au/ndp/del/article/17889740| title=RAF raids Budapest - second heavy attack| date=5 April 1944}}</ref><ref>{{cite news| url=http://trove.nla.gov.au/ndp/del/article/47691625| title=RAF Follows US Raid on Budapest| date=5 April 1944| work=Sydney Morning Herald}}</ref><ref>{{cite news| url=http://trove.nla.gov.au/ndp/del/article/11807143| title=Budapest bombed by RAF| date=5 April 1944| work=Sydney Morning Herald}}</ref>). από τις 24 Δεκεμβρίου 1944 μέχρι τις 13 Φεβρουαρίου 1945, η πόλη βρισκόταν υπό πολιορκία. Η Βουδαπέστη υπέστη πολλές ζημιές από τα επιτηθέμεναεπιτιθέμενα Σοβιετικά και Ρουμανικά στρατεύματα και τα αμυνόμενα Γερμανικά και Ουγγρικά. Περίπου 38.000 πολίτες έχασαν τη ζωή τους. Οι Γερμανοί κατέστρεψαν όλες τις γέφυρες της πόλης. Περίπου το 20% με 40% των Εβραίων της πόλης πέθαναν κατά τη διάρκεια της γενοκτονίας από τους Ναζί, από το 1944 μέχρι το 1945.<ref>{{cite web| title=Budapest| publisher=United States Holocaust Memorial Museum| url=http://www.ushmm.org/wlc/article.php?lang=en&ModuleId=10005264| accessdate=18 July 2007}}</ref> Ο Σουηδός διπλωμάτης Ραούλ Βάλενμπεργκ κατάφερε να σώσει αρκετές χιλιάδες Εβραίους δίνοντάς τους σουηδικά διαβατήρια<ref>{{cite web| url=https://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/biography/wallenberg.html| title=Raoul Wallenberg| publisher=[[Jewish Virtual Library]]| accessdate=2014-12-04}}</ref>.

* [[1800]]: 54,.200

* [[1830]]: 102,.700

* [[1850]]: 178,.000

* [[1880]]: 370,.800

* [[1900]]: 733,.400

* [[1910]]: 882,.000

* [[1925]]: 957,.800

* [[1990]]: 2,.016,.100