Λισαβόνα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Η '''Λισαβόνα''', {([[Πορτογαλική γλώσσα|Πορτογαλικάπορτογαλικά]]: ''Lisboa'' (Λισμπόα)}), παλαιότερα '''Ολισσιπόνα''', είναι η [[πρωτεύουσα]] και η μεγαλύτερη πόλη της [[Πορτογαλία]]ς. Η Λισαβόνα έχει πληθυσμό 545.245 κατοίκους ενώ η μητροπολιτική (γενικότερη) περιοχή της Λισαβόνας με τα προάστια έχει σχεδόν 3.000.000 κατοίκους (2005). Έχει χαρακτηριστεί "«Πόλη του Οδυσσέα"», επίσης "«Πόλη των μεγάλων θαλασσοπόρων - εξερευνητών"», ως και "«Πριγκίπισσα του Ωκεανού"».

Η αρχαία ιστορία της πόλης καλύπτεται από διάφορους μύθους, μεταξύ των οποίων φέρεται να ίδρυσε ο [[Οδυσσέας]], του οποίου to λατινικό όνομά είναι "Ulysses". Αυτό συνάγεται εκ του αρχαίου ιστορικού ονόματός της, σύμφωνα με αρχαιολογικά ευρήματα, που ήταν ''Ulissipo'', ή ''Olissipo''. Επί ρωμαϊκών χρόνων έφερε το όνομα "''Felicitas Julia''". Μετά τους [[Ρωμαίοι|Ρωμαίους]] και τους [[Τεύτονες]] επιδρομείς που ακολούθησαν, όταν η περιοχή καταλήφθηκε το 714 από του [[Μαυριτανοί|Μαυριτανούς]], μετά τη νίκη της Γουαδελέτης, μετονόμασαν την πόλη σε "''Αλ Οσμπούνα''" ή "''Λασμπούνα''". Από το 844 μέχρι το 1422 η Λασμπούνα αποτελώντας την πρωτεύουσα της ευρύτερης περιοχής και του νέου χριστιανικού Βασιλείου απετέλεσε το μήλο της έριδος πολλών επιδρομέων με αντίστοιχες καταστροφές. μέχρι που πυρπολήθηκε το 1373 από τους [[Ισπανοί|Ισπανούς]].

Λίγο αργότερα με την ανακάλυψη του λεγόμενου [[Νέος Κόσμος|Νέου Κόσμου]], την ναυπήγηση τεράστιων ιστιοφόρων και την απότομη αύξηση του εμπορίου η Λισαβόνα κατέστη μία από τις πλουσιότερες πρωτεύουσες της Ευρώπης. Τα διάφορα όμως γεγονότα που ακολούθησαν κυριολεκτικά εξαφάνισαν την ευημερία εκείνη. Μεταξύ αυτών επιγραμματικά αναφέρονται: η δίωξη των Εβραίων το 1497, ο σεισμός του 1531, η μόνιμη εγκατάσταση της [[Ιερά Εξέταση|Ιερής Εξέτασης]] στη Λισαβόνα το [[1536]], ο σεισμός του 1551, η [[πανώλη]] του 1569 καθώς και η πανωλεθρία του Αλκαζάρ Κεμπίρ στο [[Μαρόκο]], το 1578, όπου φονεύθηκε ο βασιλεύςβασιλιάς [[Σεβαστιανός της Πορτογαλίας|Σεβαστιανός]] και μένοντας εν χηρεία ο θρόνος ακολούθησε η επιβολή της ισπανικής κυριαρχίας που διατηρήθηκε επί 60 χρόνια, μέχρι το 1640. Στη συνέχεια άρχισε και πάλι η πόλη να ανακάμπτει οικονομικά, όταν τότε συνέπεσε η ανακάλυψη της Βραζιλίας[[Βραζιλία]]ς με τον εισαγόμενο εξ αυτής πλούτο.<br>

Δυστυχώς όμως και αυτή η νέα περίοδος ευημερίας τερματίσθηκε απότομα με τον μεγάλο σεισμό της Λισαβόνας που σημειώθηκε στις 1 Νοεμβρίου του 1755 όπου το μεγαλύτερο μέρος της πόλης ισοπεδώθηκε. Αυτού ακολούθησε η ανοικοδόμηση της πόλης επί των ερειπίων της. Πριν όμως προλάβει να ολοκληρωθεί ξέσπασαν οι [[ναπολεόντειοιΝαπολεόντειοι πόλεμοιΠόλεμοι]] κατά τους οποίους η πόλη απετέλεσε μεγάλη βάση των Άγγλων εναντίον των οποίων στάλθηκαν γαλλικά στρατεύματα υπό τον στρατηγό και μετέπειτα στρατάρχη [[Ζαννό ντε Μονσέ]] ο οποίος και κυρίευσε την πόλη.

Μετά το τέλος του [[Ναπολέων Α΄ της Γαλλίας|Ναπολέοντα]] όπου η χώρα απελευθερώθηκε, ο ΒασιλεύςΒασιλιάς [[Ιωάννης ΣΤ΄ της Πορτογαλίας|Ιωάννης ΣΤ΄]] ενέκρινε το νέο φιλελεύθερο σύνταγμα γεγονός που προκάλεσε εμφύλιο πόλεμο κατά τον οποίο η Λισαβόνα κατέστη το επίκεντρο των συγκρούσεων. Μη μπορώντας τελικά ο ΒασιλεύςΒασιλιάς να σταματήσει τις εμφύλιες συγκρούσεις αναγκάσθηκε να εγκαταλείψει το θρόνο. Επί του γεγονότος αυτού συνέβη νέος σεισμός (του 1910) όπου και ακολούθησαν ομοίως το 1915, το 1917, το 1919 και το 1927 προκαλώντας συνεχείς καταστροφές στην πόλη.<br>

Η καρδιά της πόλης είναι το κέντρο Μπαΐσα, αυτή η περιοχή της πόλης εξετάζεται για να της δοθεί μια θέση στην παγκόσμια κληρονομιά της UNESCO. Το Μπαΐσα οργανώνεται σε ένα σύστημα πλέγματος και ένα δίκτυο τετραγώνων που χτίστηκε μετά από τον μεγάλο σεισμό του [[1755]], ο οποίος ισοπέδωσε ένα μεγάλο μέρος της μεσαιωνικής πόλης.

Το Museu Nacional de Arte Antiga (Εθνικό Μουσείο Αρχαίας Τέχνης), το Museu dos Azulejos (Μουσείο των Μωσαϊκών Κεραμιδιών πορτογαλικού στιλ), το Museu Calouste Gulbenkian ([[Μουσείο Καλούστ Γκιουλμπενκιάν]], που περιέχει τις ποικίλες συλλογές της αρχαίας και μοντέρνας τέχνης), το Oceanario de Λισαβόνα (Ενυδρείο της Λισαβόνας, το μεγαλύτερο στην Ευρώπη), το Museu do Design at Centro Cultural de Belém (μουσείο ντιζάιν), το Museu Nacional dos Coches (Εθνικό Μουσείο βασιλικών αμαξών, που περιέχει την μεγαλύτερη συλλογή των βασιλικών αμαξών στον κόσμο) και το Museu da Farmácia (Μουσείο Φαρμάκων).