Σχίσμα Ιππολύτου

Το σχίσμα του Ιππολύτου ήταν ένα σχίσμα το ανεπτύχθει κατά τα μέσα του τρίτου αιώνα στην τοπική εκκλησία τηςΡώμης, με αφορμή το ζήτημα της μετάνοιας και της επιστροφής των «πεπτοκώτων» στις τάξεις Εκκλησίας. Προεξάρχων αυτής της αποστασίας απο την γραμμή του επισκόπου Καλλίστου Ρώμης υπήρξε ο Ιππόλυτος, συνδιεκδικητής του επισκοπικού θρόνου της Ρώμης και υπέρμαχος της αυστηρότητας της εφαρμογής της «δια βίου μετανοίας» των «πεπτοκότων».

Τα αίτια

Η γραμμή της Εκκλησίας με το πέρασμα των αιώνων, καθώς επήλθε εξασθένηση των ενθουσιαστικών τάσεων, επέφερε μια τάση επιείκιας στο ζήτημα της μετάνοιας. Όμως στη Ρώμη, όπως και σε άλλες περιοχές, υπήρχαν στελέχη της εκκλησίας, τα οποία θεωρούσαν αυτή την επιείκια ως μια αλοίωση της Αποστολικής παράδοσης κατά των πεπτοκότων στην Εκκλησία. Έτσι ο Ζεφυρίνος Ρώμης εισήγαγε μια αρκετά επιεική πολιτική για τους «πεπτοκότες» ή τους αμαρτάνοντες, οι οποίοι για πρώτη φορά, μπορούσαν, να μην διάγουν δια βίου μετάνοια, εαν και εξέπεσαν σε σοβαρά - θανάσιμα αμαρτήματα. Ο Ιππόλυτος ήδη απο εκείνη της εποχή κατηγορούσε στη γραμματεία του το Ζεφυρίνο. Το κλίμα στη Ρώμη όμως δυναμιτιζόταν ακόμα περισσότερο απο τη έντονη διαμάχη Μοντανιστών και Μοναρχιανών. Οι Μοναρχιανοί σφοδροί πολέμιοι των μοντανιστών, είχαν αρκετά ευνοϊκή μεταχείριση απο την Εκκλησία της Ρώμης και συνενούσαν στη επιείκια, ενώ οι Μοντανιστές που κυριαρχούνταν απο ενθουσιαστικές τάσεις θεωρούσαν οποιαδήποτε έκπτωση απο την αυστηρή γραμμή, ανεπίτρεπτη. Έτσι όταν ο Κάλλιστος διαδέχθηκε το Ζεφυρίνο, οι κατηγορίες των δύο ανδρών κυμάνθηκαν στην αιρετικότητα των απόψεων των δύο τάσεων. Η κόντρα αυτή όμως οξύνθηκε με το πέρασμα των ετών ειδικά όταν ο Κάλλιστος εισήγαγε μέτρα επιείκιας τα οποία για την εποχή ήταν πρωτόγνωρα.

Βιβλιογραφία

• «Εκκλησιαστική ιστορία» Βλάσιος Φειδάς
  Εκδόσεις Διήγηση, Αθήνα, 2003