Βεληγκέκας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Βιβλιογραφία |
Λαογραφικά |
||
Γραμμή 6:
== Λαογραφία ==
===Δημοτικό τραγούδι===
Η σύγκρουση και η μονομαχία του Κατσαντώνη με τον Βεληγκέκα αποτυπώθηκε ιδιαίτερα στα δημώδη άσματα και στα [[κλέφτικο τραγούδι|κλέφτικα τραγούδια]], όπου εξυμνείται ο ηρωισμός του Κατσαντώνη. Το παρακάτω είναι ένα απόσπασμα από αυτά:<ref name="Politis-78>Πολίτης (1925), σ. 78, «Του Κατσαντώνη»<b>·</b> ''ριτσιάλης'' (λ. τουρκ. και αλβαν.) = ο σύμβουλος.</ref>
Ο Βεληγκέκας εμφανίζεται και πέραν των άσματατων που αναφέρονται στον Κατσαντώνη. Στο τραγούδι για τον αλβανόφωνο χριστιανό κλέφτη Παναγιώτη Λιάκο, διαβάζουμε και τα ακόλουθα, που πιθανολογείται ότι διαδραματίζονται στα τέλη του 18ου αι., πριν από την εκστρατεία του Γιουσούφ Αράπη εναντίον του Λιάκου, με εντολή του Αλή Πασά:<ref name="Politis-69>Πολίτης (1925), σ. 69, «Του Λιάκου».</ref>
::::Κι' αρχίσανε τον πόλεμο τα βροντερά ντουφέκια.
::::Μέρα και νύχτα πολεμούν, τρεις μέραις και τρεις νύχταις
::::κι' ο Λιάκος έτρεξεν ομπρός με το σπαθί 'ς το στόμα.
::::Φεύγουν Κονιάροι από μπροστά, φεύγουν κ' οι Αρβανίταις.
::::Κλαίουν οι Αρβανίτισσαις 'ς τα μαύρα φορεμέναις,
::::κι' ο Βεληγκέκας γύρισε 'ς το αίμα του πνιμένος,
::::κι' ο Μουσταφάς λαβώθηκε 'ς το γόνα και 'ς το χέρι.
Γραμμή 21 ⟶ 32 :
Ο Βεληγκέκας συνιστά ιδιαίτερη φιγούρα του ελληνικού [[Θέατρο Σκιών|θεάτρου σκιών]]. Φέρεται ως υπασπιστής του πασά (η αποτύπωση της κεντρικής εξουσίας), που πάντοτε δέρνει τον [[Καραγκιόζης|Καραγκιόζη]], αλλά με τη σειρά του κι αυτός δέρνεται από τον Μπαρμπα-Γιώργο. Στον Καραγκιόζη, όπου η αλλοεθνής μορφή του «Τούρκου» καλύπτει το εγχώριο, ελληνικό κακό,<ref>{{cite book|last=Eγγονόπουλος|first=Νίκος|contribution=Καραγκιόζης. Ένα ελληνικό θέατρο σκιών [1969]|title=Πεζά κείμενα|publisher=Ύψιλον|location=Αθήνα|year=1987|page=56|authorlink=Νίκος Εγγονόπουλος}}</ref> με τη μορφή του Βεληγκέκα συμβολίζεται το όργανο της εκάστοτε εκτελεστικής εξουσίας, συγκεκριμένα ο «χωροφύλακας», που συμπεριφέρεται ως δυνάστης του ελληνικού λαού.<ref>{{cite book|last=Πετρόπουλος|first=Ηλίας|title=Υπόκοσμος και καραγκιόζης|publisher=Νεφέλη|location=Αθήνα|year=2013|origyear=<sup>8</sup>1996|page=96|isbn=960-211-194-1|authorlink=Ηλίας Πετρόπουλος}}</ref>
Στο θέατρο σκιών, ο Βεληγκέκας εμφανίζεται και ως ιστορικό πρόσωπο, στο ΅«ηρωικό» έργο ''Κατσαντώνης''. Θεωρείται
|journal=Δοκιμές|year=1996|volume=4|issue=Φθινόπωρο|page=σελ. 212|authorlink=Ευγένιος Σπαθάρης}}</ref>
Γραμμή 28 ⟶ 39 :
==Εξωτερικοί σύνδεσμοι==
* [[Γιώργος Θεοτοκάς]]: [http://digitalschool.minedu.gov.gr/modules/ebook/show.php/DSB106/528/3497,14192/ ''Το τίμημα της λευτεριάς''] [θεατρ.-απόσπ.] ''Κείμενα
* Ο Βεληγκέκας, στις [http://www.karagiozismuseum.gr/figoures/index_2.htm «Κυριότερες φιγούρες του ελληνικού θεάτρου σκιών»]. [[Σπαθάρειο Μουσείο Θεάτρου Σκιών]], [[Δήμος Αμαρουσίου]]. Ανακτήθηκε στις 3.10.2016.
[[Κατηγορία:Οθωμανοί αλβανικής καταγωγής]]
| |||