Μπαμπούρ: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Ο '''Μπαμπούρ''' ([[Περσικά]]: بابر‎,{{sfnp|''EB''|1878}} 14 Φεβρουαρίου 1483{{spaced ndash}}26 Δεκεμβρίου 1530, πλήρες όνομα: ''Ζαχίρ ουντ Ντιν Μουχάμαντ'' / ظهیرالدین محمد, ), ήταν κατακτητής από την [[κεντρική Ασία]] ο οποίος έθεσε τις βάσεις της [[Δυναστεία των Μουγκάλ|δυναστείας των Μουγκάλ]] στην [[Ινδική υποήπειρος|Ινδική υποήπειρο,]] και έγινε ο πρώτος αυτοκράτορας του οίκου αυτού.<ref name=":0">{{Cite web|url=http://www.greekencyclopedia.com/mpampoyr-dil-tigris-pragm-on-zaxir-oynt-ntin-moyxammant-1483-1530-p18102.html|title=Μπαμπούρ (1483 - 1530) - Εκδοτική Αθηνών Α.Ε.|last=|first=|date=|website=www.greekencyclopedia.com|publisher=|accessdate=2016-09-13}}</ref> Από την πλευρά του πατέρα του, ήταν απευθείας απόγονος του Τουρκομογγόλου κατακτητή [[Ταμερλάνος|Ταμερλάνου]] από την φυλή των [[Μπαρλάς]], και από την πλευρά της μητέρας του απόγονος του [[Τζένγκις Χαν]]. ΕπηρρεάστηκεΕπηρεάστηκε επίσης από τον περσικό πολιτισμό, και στοιχεία του μετέδωσε στην ινδική κοινωνία μέσω της διαχείρισης της αυτοκρατορίας του.<ref name="Ẓahīr-al-Dīn Moḥammad Bābor">F. Lehmann: [http://www.iranicaonline.org/articles/babor-zahir-al-din Ẓahīr-al-Dīn Moḥammad Bābor]. In [[Encyclopædia Iranica]]. Online Ed. December 1988 (upd. August 2011). "BĀBOR, ẒAHĪR-AL-DĪN MOḤAMMAD (6 Moḥarram 886-6 Jomādā I 937/14 February 1483 – 26 December 1530)</ref><ref name="Robert L. Canfield 1991 p.20">Robert L. Canfield, Robert L. (1991). ''Turko-Persia in historical perspective'', Cambridge University Press, p.20</ref>

Η κοινή ονομασία του ήταν ''Μπαμπούρ'' (''τίγρης''),<ref name=":0" /> και ήταν ο μεγαλύτερος γιόςγιος του [[Ουμάρ Σιχ Μίρζα]], ηγεμόνα της [[Κοιλάδα της Φεργκάνα|κοιλάδας της Φεργκάνα]]. Διαδέχτηκε τον πατέρα του στην εξουσία το 1495 ενώ ήταν 12 ετών, και αντιμετώπισε εξέγερση η οποία υποκινήθηκε από τους συγγενείς του. Κατέκτησε την [[Σαμαρκάνδη]] 2 χρόνια αργότερα, ωστόσο έχασε την [[Φεργκάνα]]. Προσπαθώντας να επανακτήσει την Φεργκάνα, έχασε όμως την Σαρμακάνδη. Το 1501 προσπάθησε να επανακτήσει και τις 2 πόλεις, ωστόσο ηττήθηκε από τον Ουζμπέκο φύλαρχο [[Μουχάμαντ Σαϊμπανί Χαν]]. Το 1504, κατέκτησε την [[Καμπούλ]] της οποίας ηγεμόνας ήταν ο διάδοχος του [[Ούλουγκ Μπεγκ]] ο οποίος ήταν ακόμα νήπιο. Ο Μπαμπούρ σύνηψε συμμαχία με τον [[Ισμαήλ Α´]], ηγεμόνα των [[Σαφαβίδες|Σαφαβιδών]] και επανέκτησε περιοχές της κεντρικής Ασία, ανάμεσα τους και την Σαρμακάνδη, της οποίας όμως τον έλεγχο έχασε μετέπειτα για ακόμα μια φορά από τους [[Ουζμπέκοι|Ουζμπέκους]].

Μετά τις αλλεπάληλεςαλλεπάλληλες απώλειες του ελέγχου της πόλης της Σαρμακάνδης, ο Μπαμπούρ έστρεψε την προσοχή του στα εδάφη της βόρειας Ινδίας. Την εποχή εκείνη, η περιοχή ανάμεσα στον ποταμό [[Ινδός ποταμός|Ινδό]] και τον [[Γάγγης|Γάγγη]] ήταν υπό τον έλεγχχοέλεγχο του [[Ιμπραήμ Λόντι]] της αφγανικής [[Δυναστεία των Λόντι|δυναστείας των Λόντι]], ενώ η γειτονική περιοχή της [[Ρατζπουτάνα]] κυβερνώνταν από μια ινδική ομοσπονδία φυλών υπό την καθοδήγηση του [[Ρανά Σανγκά]] της [[Μεουάρ]]. Το 1524, ο [[Νταουλάτ Χαν Λόντι]], επαναστάτης της δυναστείας των Λόντι, προσκάλεσε τον Μπαμπούρ ώστε να ανατρέψει τον Ιμπραήμ και να πάρει την θέση του ως ο νέος ηγεμόνας. Ο Μπαμπούρ κατόρθωσε να νικήσει τον Ιμπραήμ Λόντι στην [[πρώτη μάχη του Πανιπάτ]] το 1526, και με την ανάληψη της εξουσίας έθεσε την αρχή της [[Αυτοκρατορία των Μουγκάλ|αυτοκρατορίας των Μουγκάλ]]. Αντιμετώπισε την ινδική αντίσταση από τις ντόπιες δυνάμεις οι οποίες τον θεωρούσαν ξένο, κατάφερε όμως να τους νικήσει στην [[μάχη της Χανούα]].

Ο Μπαμπούρ παντρεύτηκε αρκετές φορές, και από τους γιούς του οι πλέον αξιόλογοι είναι οι [[Χουμαγιούν]], [[Καμράν Μίρζα]], και [[Χιντάλ Μίρζα]]. Πέθανε το 1530 και τον διαδέχτηκε ο Χουμαγιούν. Κατά την επιθυμία του Μπαμπούρ, θάφτηκε στους [[Κήποι του Μπαμπούρ|κήπους του Μπαμπούρ]] στην [[Καμπούλ]] του [[Αφγανιστάν]]. Καθώς κατάγονταν από την πλευρά του πατέρα του από τον Ταμερλάνο, ο Μπαμπούρ θεωρούσε τον ευατόεαυτό του [[Τιμουρίδες|Τιμουρίδη]] και [[Τούρκοι (έθνος)|Τούρκο]], αν και υπάρχουν Ουζμπεκικές πηγές οι οποίες τον θεωρούν Ουζμπέκο.