Μεταπολίτευση: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Με τον όρο '''μεταπολίτευση''' εννοείται η περίοδος της [[Νεότερη ελληνική ιστορία|νεότερης ελληνικής ιστορίας]] μετά την πτώση της [[Χούντα των Συνταγματαρχών|Χούντας των Συνταγματαρχών]] το 1974, και αλλαγή του πολιτεύματος σε προεδρευομένη [[κοινοβουλευτική δημοκρατία]]. Η περίοδος στην οποία εντάσσεται η μεταπολίτευση, αναφέρεται στην ελληνική ιστοριογραφία ως [[Τρίτη Ελληνική Δημοκρατία]].

Ενώ η αρχή της ιστορικής περιόδου της μεταπολίτευσης βρίσκεται ξεκάθαρα στο καλοκαίρι του 1974, υπάρχουν διαφωνίες για το εάν και πότε αυτή τελείωσε. Η λήξη του [[Ψυχρός Πόλεμος|Ψυχρού Πολέμου]] (1989-91) και ο θάνατος του [[Ανδρέας Παπανδρέου|Ανδρέα Παπανδρέου]] (1996) θεωρούνται σημεία τομής για την οριοθέτηση του τέλους της «πρώτης μεταπολίτευσης»,<ref>Θανάσης Διαμαντόπουλος, Η Ελληνική Πολιτική Ζωή : Εικοστός Αιώνας.

Από την Προβενιζελική στη Μεταπαπανδρεϊκή Εποχή, 1997, Εκδόσεις Παπαζήση</ref> ενώ η μεγάλη[[Ελληνική κρίση χρέους 2009-σήμερα|οικονομική κρίση που εκδηλώθηκε το 2009-10]] έχει οδηγήσει πολλούς παρατηρητές να κάνουν λόγο για το ξεκίνημα μιας νέας ιστορικής περιόδου.<ref>http://www.efsyn.gr/arthro/telos-tis-metapoliteysis</ref>

Μετά την άφιξη του πρώην πρωθυπουργού [[Κωνσταντίνος Καραμανλής|Κωνσταντίνου Καραμανλή]] που ανέλαβε αρχηγός κυβέρνησης ενότητας και των εξόριστων πολιτικών, θα αρχίσειάρχισε και η ανασυγκρότηση της πολιτικής ζωής, θακαταργήθηκαν καταργηθούνοι ανελεύθεροι νόμοι και θα νομιμοποιηθείνομιμοποιήθηκε το ΚΚΕ. Παράλληλα, θα δημιουργηθούνδημιουργήθηκαν δύο νέα μεγάλα πολιτικά κόμματα. Το πρώτο ήταν η [[Νέα Δημοκρατία]] με ηγέτη τον [[Κωνσταντίνος Καραμανλής|Κωνσταντίνο Καραμανλή]], ενώ στις 3 Σεπτεμβρίου 1974, ο [[Ανδρέας Παπανδρέου]], διακηρύσσοντας την ανάγκη σοσιαλιστικού μετασχηματισμού της ελληνικής κοινωνίας, θα ιδρύσειίδρυσε το [[Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα]] (ΠΑΣΟΚ). Από τα άλλα σημαντικά πολιτικά κόμματα, επανεμφανίζεται η προδικτατορική [[Ένωση Κέντρου]] με αρχηγό τον [[Γεώργιος Μαύρος|Γεώργιο Μαύρο]].

Καμπή στηνυπήρξε πολιτειακή αλλαγή του πολιτεύματος της Ελλάδας, ήτανακόμη το [[δημοψήφισμα του 1974]], όπου διεξήχθη το δημοψήφισμα για τη μορφή του πολιτεύματος μεταξύ Βασιλευομένηςβασιλευομένης και Αβασίλευτηςαβασίλευτης δημοκρατίας με την αβασίλευτη να επικρατεί με 69,18%. Έτσι θεσπίστηκε το πολίτευμα της Προεδρευόμενης Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας που ισχύει μέχρι και σήμερα στην Ελλάδα.

Οι [[Ελληνικές βουλευτικές εκλογές 1974|εκλογές του 1974]] έδωσαν στη Νέα Δημοκρατία την [[απόλυτη πλειοψηφία]] με το ποσοστό του 54,37%. Στις 8 Δεκεμβρίου 1974, έγινε [[Δημοψήφισμα του 1974|δημοψήφισμα για την μορφή του πολιτεύματος]]. Ο ελληνικός λαός αποφάνθηκε υπέρ της [[Αβασίλευτη δημοκρατία|Αβασίλευτης Δημοκρατίας]] με ποσοστό που άγγιζε το 69,2%. Έτσι θεσπίστηκε το πολίτευμα της Προεδρευόμενης Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας που ισχύει μέχρι και σήμερα στην Ελλάδα. Τα κυριότερα μέτρα της κυβέρνησης του Κωνσταντίνου Καραμανλή, ήταν η επανένταξη της Ελλάδας στο στρατιωτικό σκέλος του [[ΝΑΤΟ]] και η ένταξη της Ελλάδας στην [[Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα]], ενώ υπήρξε και μια εκπαιδευτική μεταρρύθμιση, με την αύξηση της [[υποχρεωτική εκπαίδευση|υποχρεωτικής εκπαίδευσης]] από τα έξι στα εννιά χρόνια. Τέλος, η [[Δημοτική γλώσσα|δημοτική]] έγινε η επίσημη γλώσσα στα σχολεία και γενικότερα του ελληνικού κράτους. Στις [[Ελληνικές βουλευτικές εκλογές 1977|βουλευτικές εκλογές του 1977]], ο Κωνσταντίνος Καραμανλής αναδείχτηκε και πάλι πρωθυπουργός, αλλά το 1980 παραιτείταιπαραιτήθηκε από την πρωθυπουργία και στις 15 Μαΐου 1980 και διεκδικεί το αξίωμα τουεξελέγη [[Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας|ΠροέδρουΠροέδρος της Δημοκρατίας]], όπου και εκλέγεται. Πρωθυπουργός και πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας γίνεταιέγινε ο [[Γεώργιος Ράλλης]].

Στις [[Ελληνικές βουλευτικές εκλογές 1981|εκλογές του 1981]], το ΠΑΣΟΚ με ηγέτη τον Ανδρέα Παπανδρέου και με ποσοστό που άγγιζε το 48% πετυχαίνειαναδείχτηκε μια σημαντική νίκη και από την θέση της [[Αξιωματική αντιπολίτευση|αξιωματικής αντιπολίτευσης]] γίνεται [[Κυβέρνηση Ανδρέα Παπανδρέου 1981|κυβέρνηση]] και εφαρμόζει το κυβερνητικό του πρόγραμμα. Κατά την διάρκεια της Κυβέρνησης Παπανδρέου, καταργούνται σε όλους τους τομείς τα [[Πιστοποιητικό κοινωνικών φρονημάτων|Πιστοποιητικάπιστοποιητικά κοινωνικών φρονημάτων]], ιδρύεταιιδρύθηκε το [[Εθνικό Σύστημα Υγείας]] που εξασφαλίζει δωρεάν περίθαλψη, αναμόρφωσεκαι αναμορφώθηκε το Οικογενειακό Δίκαιο όπουμε καθιερώθηκετην οκαθιέρωση του [[πολιτικός γάμος|πολιτικού γάμου]], τοτου συναινετικόσυναινετικού [[διαζύγιο|διαζυγίου]] και ητην κατάργηση της [[προίκα]]ς,. αναβάθμισεΑκόμη τηναναβαθμίστηκε η παιδεία, ενώκαι έλαβεελήφθησαν μέτρα που είχαν ως κύριο στόχο την βελτίωση του εισοδήματος, όπως ο διπλασιασμός των συντάξεων και των μισθών, χάρη κυρίως στην αύξηση των κονδυλίων που δίνονταν στην Ελλάδα από την ευρωπαϊκή κοινότητα, τα οποία ο Παπαναδρέου εξασφάλισε με σκληρές διαπραγματεύσεις (Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα). Σημαντικά μέτρα που εφαρμόστηκαν, ήταν η αναβάθμιση της κοινωνικής θέσης της γυναίκας και η αναγνώριση της [[Εθνική Αντίσταση (Ελλάδα)|Εθνικής Αντίστασης]]. Στις [[Ελληνικές βουλευτικές εκλογές 1985|εκλογές του 1985]], το ΠΑΣΟΚ αναδείχτηκε και πάλι κυβερνών κόμμα, συγκεντρώνοντας το ποσοστό του 45,82%. Η [[Κυβέρνηση Ανδρέα Παπανδρέου 1985|κυβέρνηση Παπανδρέου]] στην δεύτερη θήτευσή της, αντιμετώπισε τις εντάσεις με την [[Τουρκία]] που απαιτούσε την συνδιαχείριση και συνεκμετάλλευση του [[Αιγαίο Πέλαγος|Αιγαίου]]. Το 1988, ο Έλληνας πρωθυπουργός και ο Τούρκος πρωθυπουργός [[Τουργκούτ Οζάλ]], συμφώνησαν για την εκκίνηση εκτενούς διαλόγου με στόχο μια πολιτική ύφεσης (χωρίς όμως τελικά να γίνουν παραχωρήσεις ή συμβιβασμοί εκατέρωθεν), αφού προηγουμένως, το 1987, οι δύο χώρες βρέθηκαν στα πρόθυρα του πολέμου.

ΤοΜια 1985σοβαρή οκρίση Ανδρέαςστις Παπανδρέουσχέσεις απομακρύνειΠροέδρου τονκαι Πρωθυπουργού έφερε την παραίτηση του Καραμανλή από την Προεδρία της Δημοκρατίας και ξεκινά την διαδικασίαέναρξη της διαδικασίας αναθεώρησης του [[Σύνταγμα της Ελλάδος 1986|Συντάγματος]], η οποία ολοκληρώθηκε το 1986 με την αφαίρεση ορισμένων «υπερεξουσιών»εξουσιών του Προέδρου της Δημοκρατίας.

Η [[Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Μητσοτάκη 1990|τελευταίακυβέρνηση κυβέρνησηΜητσοτάκη]], προχώρησε σε [[αποκρατικοποίηση|αποκρατικοποιήσεις]] μη βιώσιμων δημόσιων επιχειρήσεων και στην υπογραφή της [[Συνθήκη του Μάαστριχτ|Συνθήκης του Μάαστριχτ]]. Ωστόσο, εξαιτίας έντονων διαφωνιών στο εσωτερικό της κυβέρνησης, ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης αναγκάστηκε να παραιτηθεί από την πρωθυπουργία και προκυρήχθηκαν νέες εκλογές. Στη διπλωματική σκηνή, δημιουργείται κρίση στις σχέσεις της Ελλάδας με την πρώην [[Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Μακεδονίας]], που ανεξαρτητοποιήθηκε το 1991, για το [[Ζήτημα της ονομασίας της ΠΓΔΜ|ζήτημα της ονομασίας της χώρας]]. Ωστόσο, εξαιτίας έντονων διαφωνιών στο εσωτερικό της κυβέρνησης που έφεραν την αποχώρηση βουλευτών, η κυβέρνηση έχασε την κοινοβουλευτική πλειοψηφία και προκηρύχθηκαν νέες εκλογές.

Στις [[Ελληνικές βουλευτικές εκλογές 1993|εκλογές του 1993]], το ΠΑΣΟΚ ανέλαβε την εξουσία με το ποσοστό του 46,88%. Ωστόσο, η κλονισμένη υγεία και η πολύμηνη νοσηλεία του Ανδρέα Παπανδρέου θα τον οδηγήσειοδήγησαν σε παραίτηση τον Ιανουάριο του 1996. Νέος πρωθυπουργός αναδείχτηκε ο [[Κώστας Σημίτης]]. Τον Ιούνιο του 1996, ο Ανδρέας Παπανδρέου πεθαίνειπέθανε και πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ γίνεταιέγινε ο Κώστας Σημίτης, ο οποίος κατάφερε και νίκησε και στις επόμενες εκλογικές αναμετρήσεις [[Ελληνικές βουλευτικές εκλογές 1996|του 1996]] και [[Ελληνικές βουλευτικές εκλογές 2000|του 2000]]. Κατά την διάρκεια αυτών των ετών, επιτυγχάνεταιεπετεύχθη η ένταξη στην [[Οικονομική Νομισματική Ένωση]] (ΟΝΕ) και η εξομάλυνση των διπλωματικών σχέσεων με την Τουρκία έπειτα από την [[Κρίση των Ιμίων]] το 1996 και την [[Υπόθεση Οτσαλάν]] το 1999. ΑπόροιαΑπόρροια της οικονομικής ανάπτυξης που γνωρίζειγνώρισε η Ελλάδα, είναι θετικές και αρνητικές μεταβολές στην [[Οικονομία της Ελλάδας|Ελληνική Οικονομία]], όπως η κατασκευή δημοσίων έργων, η ανάληψη της διοργάνωσης των [[Ολυμπιακοί Αγώνες 2004|Ολυμπιακών αγώνων]] του 2004 στην [[Αθήνα]], η αύξηση του [[Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν|Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος]] και το [[Σκάνδαλο του Χρηματιστηρίου]].