|
=== Αρχαϊκή και κλασική περίοδος ===
[[Αρχείο:Bust Pericles Chiaramonti.jpg|180px|thumb|O [[Περικλής]] κάλεσε όλες τις ελληνικές [[Πόλη-κράτος|πόλεις]] να συσκεφθούν για το πώς θα περιορίσουν την πειρατεία, αλλά η πρωτοβουλία δεν τελεσφόρησε εξ' αιτίας της άρνησης των [[Αρχαία Σπάρτη|Σπαρτιατών]] να λάβουν μέρος.<ref name="Πλουτάρχου Περικλής, §ΧΙΧ">Πλουτάρχου Περικλής, §ΧΙΧ</ref>]]
Καθώς ο ελληνικός κόσμος όδευε προς την [[κλασική εποχή]], οι περισσότερες πόλεις προσπαθούσαν να θωρακισθούνθωρακιστούν εναντίον όσων ληστών απειλούσαν τις ακτές ή τα πλοία τους κατά μόνας, αλλά συνέχιζαν να αδιαφορούν για την εξάλειψη της πειρατείας εκτός των ορίων τους. Αρκετές εξακολούθησαν να είναι ηθικοί ή φυσικοί αυτουργοί: o Ηρόδοτος περιγράφει σχετικές δραστηριότητες των [[Σάμος|Σαμίων]] και των [[Ίωνες|Ιώνων]] της Μικράς Ασίας, ενώ ο Θουκυδίδης αναφέρει τους [[Λοκροί|Λοκρούς]], [[Αιτωλία|Αιτωλούς]] και [[Ακαρνανία|Ακαρνάνες]] ως λαούς που επιδίδονταν στη θαλάσσια ληστεία.<ref name="Βελισσαροπούλου"/> Εξίσου επικίνδυνα ήταν τα [[Κύθηρα]], για τα οποία ο [[Αρχαία Σπάρτη|Σπαρτιάτης]] σοφός [[Χίλων ο Λακεδαιμόνιος|Χίλων]] είχε πει ότι καλύτερα να καταποντίζονταν στο βυθό της θάλασσας, παρά να γίνονταν σπαρτιατική κτήση - τις τακτικές των Κυθηρίων θα πρότεινε αργότερα ο [[Δημάρατος της Σπάρτης|Δημάρατος]] στον [[Ξέρξης Α' της Περσίας|Ξέρξη]] για να καταλάβει τη [[Νομός Λακωνίας|Λακεδαίμονα]].<ref>Ηροδότου Πολύμνια, §235</ref>
Χαρακτηριστικότερη όλων ήταν η περίπτωση του Σαμίου [[Τύραννος|τυράννου]] [[Πολυκράτης|Πολυκράτη]], ο οποίος συγκρότησε ένα στόλο από 100 «[[Πεντηκόντορος|πεντηκοντέρους]]» ([[Πολεμικό πλοίο|πολεμικά πλοία]] με 50 [[Κουπί|κουπιά]]) και 1.000 [[Τοξότης (πολεμιστής)|τοξότες]] και λυμαινόταν το Αιγαίο Πέλαγος.<ref>Ηροδότου Θάλεια, §39</ref> Για τον Ηρόδοτο, ο Πολυκράτης δεν ήταν κατακριτέος για αυτές καθ' αυτές τις ενέργειες, αλλά διότι ''ἔφερε καὶ ἦγε πάντας διακρίνων οὐδένα'', δηλ. λήστευε τους πάντες χωρίς να κάνει διάκριση σε φίλους και εχθρούς.<ref name="Βελισσαροπούλου"/>
Η πρώτη προσπάθεια συστηματικής καταστολής και συνάμα ηθικής απονομιμοποίησης της πειρατείας στους ιστορικούς χρόνους, ήλθε από την Αθήνα τον [[5ος αιώνας π.Χ.|5ο αιώνα π.Χ]]. Έχοντας εξασφαλίσει τον πολιτικό και οικονομικό έλεγχο σχεδόν ολόκληρου του Αιγαίου Πελάγους μέσω της [[Δηλιακή Συμμαχία|Δηλιακής Συμμαχίας]], οι Αθηναίοι εξαπέλυσαν άγριο κυνηγητό εναντίον οποιουδήποτε απειλούσε την απρόσκοπτη διακίνηση των πλοίων και των εμπορευμάτων. Από εκείνη την περίοδο διασώζονται τουλάχιστον δύο [[Εκστρατεία|εκστρατείες]] με αποκλειστικό [[Αντικειμενικός σκοπός|αντικειμενικό σκοπό]] την καταστολή της πειρατείας: του [[Κίμων ο Μιλτιάδου|Κίμωνα]] εναντίον των [[Δόλοπες|Δολόπων]] της [[Σκύρος|Σκύρου]]<ref>Πλουτάρχου Κίμων, §8.1</ref> και του [[Περικλής|Περικλή]] στη [[Θράκη]], τη ''γεμάτη πειρατικά λημέρια''.<ref name="Πλουτάρχου Περικλής, §ΧΙΧ"/> Πιστεύεται ότι η προστασία που προσέφερε η αθηναϊκή θαλασσοκρατία στο μέσο ταξιδιώτη ή κάτοικο του Αιγαίου, μπορεί να συγκριθεί μόνο με τα χρόνια του Μίνωα που αναπολούσαν οι αρχαίοι συγγραφείς.<ref name="Βελισσαροπούλου"/>
Με εξαίρεση τα πρώτα χρόνια μετά την ήττα τους στον [[Πελοποννησιακός Πόλεμος|Πελοποννησιακό Πόλεμο]], οι Αθηναίοι κράτησαν έως και τον [[4ος αιώνας π.Χ.|4ο αιώνα π.Χ.]] τα σκήπτρα στο Αιγαίο, καταδιώκοντας την πειρατεία. Ο [[Δημοσθένης]] διασώζει πως στην εποχή του ίσχυε το ψήφισμα του συγχρόνου του Μοιροκλή «κατὰ τῶν τοὺς ἐμπόρους ἀδικούντων», βάσει του οποίου τιμώρησαν τους Μηλίους με πρόστιμο δέκα [[Τάλαντο|ταλάντων]], επειδή υποδέχθηκανυποδέχτηκαν πειρατές στο νησί τους.<ref>Δημοσθένης, §56</ref> Όμως οι πειρατές δε σταμάτησαν να αποτελούν κίνδυνο, ιδιαίτερα όσοι εξορμούσαν από μακρινές περιοχές, δεδομένου μάλιστα ότι η Αθήνα έμπαινε σε φάση παρακμής. Στο επιτύμβιο επίγραμμα κάποιου Λεωνίδα απ' τον [[Τάραντας|Τάραντα]] που διασώζεται στην [[Παλατινή Ανθολογία]], αναπαράγεται η στερεότυπη αντίληψη γιαπως τουςοι Κρήτες ωςείναι ''πάντοτε ληστές και πειρατές, ποτέ δίκαιοι''.<ref name="Βελισσαροπούλου"/> Πράγματι, από τις αρχές της 1ης χιλιετίας που το νησί κατακτήθηκε απ' τους [[Δωριείς]] μέχρι και τα [[Ελληνιστική περίοδος|ελληνιστικά χρόνια]], οι Κρήτες αποτελούσαν φόβο και τρόμο για τους ναυτικούς. Πόλεις όπως η [[Κυδωνία]] ή η [[Ελεύθερνα]] εξελίχθηκανεξελίχτηκαν σε σπουδαία εμπορικά κέντρα χάρη στη διάθεση σκλάβων (κυρίως γυναικόπαιδων) και αγαθών που προέρχονταν από την πειρατεία.<ref>Konstam, σελ. 13</ref> Παρόμοιο παράδειγμα ήταν οι πειρατές της [[Μαύρη Θάλασσα|Μαύρης Θάλασσας]], οι οποίοι συνεργάζονταν με πόλεις του [[Βόσπορος|Βοσπόρου]] και ειδικεύονταν στις απαγωγές ταξιδιωτών - κατόπιν έβαζαν τα θύματά τους να γράψουν δακρύβρεχτες επιστολές προς τους συγγενείς τους για να τους εξαγοράσουν.<ref name="Βελισσαροπούλου"/>
Φοβεροί πειρατές προς τα τέλη της κλασικής περιόδου θεωρούνταν επίσης οι Ιλλυριοί και οι Ετρούσκοι, οι οποίοι λυμαίνονταν τα δρομολόγια μεταξύ της ηπειρωτικήςμητροπολιτικής και της [[Μεγάλη Ελλάδα|Μεγάλης Ελλάδας]]. O [[Αλέξανδρος ο Μέγας|Μέγας Αλέξανδρος]] κατάφερε προσωρινά να περιορίσει τους πρώτους, όταν εξανάγκασε ολόκληρη την [[Ιλλυρία]] σε υποταγή και πήρε κάποιους στο στρατό του. Οι δεύτεροι, των οποίων χώρος δράσης ήταν αρχικά η Δυτική Μεσόγειος, βγήκαν στην βόρεια [[Αδριατική θάλασσα|Αδριατική]] τον 5ο αι. π.Χ. και σύντομα εξελίχθηκαν σε μείζονα απειλή για το αθηναϊκό εμπόριο. Διασώζεται ότι οι Αθηναίοι είχαν απευθύνει έκκληση προς τον Αλέξανδρο να λάβει μέτρα - αυτός εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του (για να τον καταλαγιάσουν οι Ετρούσκοι απέστειλαν πρεσβεία που τον βρήκε στη Βαβυλώνα),<ref name="Worthington, σελ. 261">Worthington, σελ. 261</ref> αλλά ήταν υπερβολικά απασχολημένος στην Ανατολή για να ασχοληθεί με κάτι που είχε τις ρίζες του στην ιταλική χερσόνησο. Ταυτόχρονα πρεσβεία έστειλαν κι οι Ρωμαίοι, είτε επειδή και αυτοί είχαν κατηγορηθεί από τον Αλέξανδρο για πειρατεία,<ref>Bosworth - Baynham, σελ. 134</ref> ή από ανταγωνισμό προς τους Ετρούσκους για το ποιος θα έχει καλύτερες σχέσεις με τον έλληνα ηγεμόνα.<ref name="Worthington, σελ. 261"/>
=== Ελληνιστική περίοδος ===
|
