|
[[Αρχείο:Ventricaria ventricosa.JPG|thumb|right|[[Βαλόνια βεντρικόσα]] (''Valonia ventricosa'') ένα από τα μεγαλύτερα μονοκύτταρα είδη]]
'''Μονοκύτταρος οργανισμός''' είναι ο [[ζωντανός οργανισμός]] που αποτελείται από ένα και μόνο [[κύτταρο]], σε αντιδιαστολή με έναν [[πολυκύτταρος οργανισμός|πολυκύτταρο οργανισμό]], που αποτελείται από πολλά κύτταρα. Ιστορικά, οι μονοκύτταροι οργανισμοί μερικές φορές αναφερόταν ως «μονάδες»<ref>{{cite|url=http://www.biology-online.org/dictionary/Monad|title=Monad|publisher=Biology online|accessdate=30-06-2011}}</ref>.
Τα [[προκαρυωτικά]], η πλειοψηφία των [[πρώτιστα|πρωτίστων]], και κάποια είδη [[μύκητες|μυκήτων]] είναι μονοκύτταροι οργανισμοί. Παρόλο που μερικοί από αυτούς τους οργανισμούς ζουν σε αποικίες, εξακολουθούν να είναι μονοκύτταροι οργανισμοί. Αυτοί οι οργανισμοί ζουν μαζί, αλλά κάθε κύτταρο στην αποικία αυτή είναι ίδιο. Ωστόσο, κάθε κύτταρο πρέπει να εκτελεί όλες τις διεργασίες ζωής για να επιζήσει. Σε αντιδιαστολή, ακόμη και οι απλούστεροι πολυκύτταρο οργανισμοί έχουν εξειδικευμένα κύτταρα που το καθένα εξαρτάται και από άλλα προκειμένου να επιζήσει.
Κάποιοι οργανισμοί, όμως, είναι μερικώς μονοκύτταροι και μερικώς πολυκύτταροι, όπως το ''Dictyostelium discoideum''. Άλλα μπορεί να είναι μονοκύτταροι και πολυπύρηνοι, όπως τα [[μυξογάστρια]] (''Myxogastria'') και το [[πλασμώδιο]] (''Plasmodium'').
Από την άλλη, το ''Candidatus Magnetoglobus multicellularis'', συγκενικό με τα [[δελταπρωτοβακτήρια]] (''Deltaproteobacteria''), είναι πολυκύτταρο προκαρυωτικό. Δεν είναι μονοκύτταρο ον, ούτε μια αποικία προκαρυωτικών.
Οι περισσότεροι μονοκύτταροι οργανισμοί είναι μικροσκοπικού μεγέθους και έτσι ταξινομούνται στους [[μικροοργανισμοί|μικροοργανισμούς]]. Ωστόσο, κάποια μονοκύτταρα πρώτιστα και [[βακτήρια]] είναι μακροσκοπικά, δηλαδή ορατά και από «γυμνό» [[οφθαλμός|οφθαλμό]]<ref>[http://www.mpg.de/english/illustrationsDocumentation/documentation/pressReleases/1999/news17_99.htm Max Planck Society Research News Release] Accessed 21 May 2009</ref>. Μερικά παραδείγματα μονοκύτταρων οργανισμών περιλαμβάνουν:
# Τα [[ξενοφυφόρα]] (''Xenophyophores''), [[πρωτόζωα]] της [[συνομοταξία|συνομοταξίας]] [[τρηματοφόρα]], είναι το μεγαλύτερα γνωστά παραδείγματα, με το ''Syringammina fragilissima'' να φθάνει μια [[διάμετρος|διάμετρο]] ως και 20 [[εκατοστόμετρο|εκατοστόμετρα]]<ref>[http://scrippsnews.ucsd.edu/Releases/?releaseID=1206 Researchers Identify Mysterious Life Forms in the Extreme Deep Sea.] Accessed 2011-10-24.</ref>.
# Ο [[νουμμουλίτης]] (''Nummulite''), επίσης τρηματοφόρο.
# Το [[βαλόνια βεντρικόσα]] (''Valonia ventricosa''), μια [[άλγη]] της [[Τάξη (βιολογία)|τάξης]] των [[χλωροφύκη|χλωροφυκών]], που μπορούν να φθάσουν μια διάμετρο από 1 ως 4 cm<ref name="becky">{{Cite news|last=Bauer |first=Becky|title=Gazing Balls in the Sea|url=http://www.allatsea.net/article/October_2008/Gazing_Balls_in_the_Sea|accessdate=27 August 2010|newspaper=All at Sea|date=October 2008}}</ref><ref>{{Cite book|url=http://books.google.com/books?id=tu0sqBp8eAAC&pg=PA91|page=91|title=Coral reefs of the southern Gulf of Mexico|author=John Wesley Tunnell, Ernesto A. Chávez, Kim Withers|publisher=Texas A&M University Press|year=2007|isbn=1-58544-617-3}}</ref>.
# To [[ακεταμπουλάρια]] (''Acetabularia''), άλγη.
# Το [[κώλερπα]] (''Caulerpa''), άλγη<ref>http://www.wisegeek.com/what-is-the-largest-biological-cell.htm</ref>.
# Η [[σφαιρική γκρόμια]] (''Gromia sphaerica''), μια [[αμοιβάδα]].
# Η [[θειομαργαρίτα της Ναμίμπια]] (''Thiomargarita namibiensis''), το μεγαλύτερο βσκτήριο, που φθάνει σε διάμετρο ως και 750 [[μικρόμετρο|μικρόμετρα]].
# Το [[Επουλοπίσκιο φισελσόνι]] (''Epulopiscium fishelsoni''), ένα βακτήριο.
== Αναφορές και σημειώσεις ==
| 