Φωσφοράνιο: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Vchorozopoulos (συζήτηση | συνεισφορές)
Vchorozopoulos (συζήτηση | συνεισφορές)
Γραμμή 2:
Τα '''φωσφοράνια''' (πλήρης ονομασία κατά [[Διεθνής Ένωση Καθαρής και Εφαρμοσμένης Χημείας|IUPAC]] '''λ<sup>5</sup>-φωσφίνη''', [[Αγγλική γλώσσα|αγγλικά]]: ''phosphorane'') είναι μια σειρά [[Ανόργανη ένωση|ανόργανων]] και [[Οργανική ένωση|οργανικών]] [[Χημική ένωση|χημικών ενώσεων]], του πεντασθενούς [[Φωσφόρος|φωσφόρου]], με [[Χημικός τύπος|γενικό τύπο]] '''PR<sub>5</sub>'''. Το «μητρικό» [[Υδρίδια|υδρίδιο]] φωσφοράνιο (PH<sub>5</sub>) είναι (προς το παρόν) υποθετική ένωση, αλλά το [[πενταφαινυλοφωσφοράνιο]] (PhP<sub>5</sub>), είναι σταθερό.<ref><span class="citation wikicite"></span>''A Guide to Organophosphorus Chemistry'' Louis D. Quin '''2000''' John Wiley & Sons <nowiki>ISBN 0-471-31824-8</nowiki></ref>
 
Τα φωσφοράνια υιοθετούν [[μοριακή γεωμετρία]] [[Τρίγωνο|τριγωνικής]] [[Πυραμίδα (γεωμετρία)|διπυραμίδας]], με το [[άτομο]] του φωσφόρου στο κέντρο, που περιέχει δυο (2) «αξονικούς» και τρεις (3) «ισημερινούς» δεσμούς, με το [[άτομο]] του φωσφόρου στο κέντρο. Οι [[Υπερσθενικός δεσμός|υπερσθενικοί δεσμοί]] περιγράφηκαν με την εμπλοκή και μη δεσμικών [[Μοριακό τροχιακό|μοριακών τροχιακών]], όπως ομοίως συμβαίνει και με το συγγενικό (δομικά) [[Πενταφθοριούχος φωσφόρος|πενταφθοριούχο φωσφόρο]] (PF<sub>5</sub>).<ref>G. L. Miessler and D. A. Tarr “Inorganic Chemistry” 3rd Ed, Pearson/Prentice Hall publisher, <nowiki>ISBN 0-13-035471-6</nowiki>.</ref>
 
Υπάρχουν και φωσφοράνια με γενικό τύπο '''R<sub>3</sub>P=CR<sub>2</sub>'''. Είναι πιο συνηθισμένα και πιο σημαντικά. Περιέχουν [[Διπλός δεσμός|διπλό δεσμό]] φωσφόρου άνθρακα (P=C). Αυτές οι ενώσεις (δηλαδή τα φωσφοράνια με γενικό τύπο R<sub>3</sub>P=CR<sub>2</sub>) χρησιμοποιήθηκαν ως [[Αντιδραστήριο|αντιδραστήρια]] στην [[αντίδραση Βίτινγκ]] (''Wittig reaction''). Παράδειγμα φωσφοράνιου με γενικό τύπο R<sub>3</sub>P=CR<sub>2</sub> αποτελεί το [[μεθυλενοτριφαινυλοφωσφοράνιο]] (Ph<sub>3</sub>P=CH<sub>2</sub>). Τα φωσφοράνια (αυτά) υιοθετούν [[Τετράεδρο|τετραεδρική]] μοριακή γεωμετρία, με το άτομο του φωσφόρου στο κέντρο και θεωρούνται, επίσης, ότι είναι μια από τις [[Ταυτομέρεια|ταυτομερείς]] μορφές των [[Υλίδια|υλιδίων]] (R<sub>3</sub>P<sup>+</sup>-<sup>-</sup>CR<sub>2</sub>). Π.χ: