Ρεκονκίστα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
JSion (συζήτηση | συνεισφορές)
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 1:
[[Αρχείο:Cantigas battle.jpg|thumb|298x298px|Σκηνή από μάχη της Ανακατάκτησης από την ποιητική συλογή «Ύμνοι της Παναγίας» της εποχής του [[Αλφόνσος Ι΄ ο Σοφός|Αλφόνσου του Σοφού]].]]{{Ιστορία της Ισπανίας}}
{{Ιστορία της Πορτογαλίας}}
Η '''Χριστιανική Ανακατάκτηση της Ιβηρικής χερσονήσου'''<ref>Με αυτόν τον τρόπο αποδίδεται ο όρος Reconquista των ισπανικών και των πορτογαλικών. Πολλάκις στην βιβλιογραφία εμφανίζεται είτε ως Ρεκονκίστα είτε δίχως καν μετάφραση.</ref> ή '''''Reconquista''''' ονομάζεται η διαδικασία κατάκτησης των [[Αλ-Άνταλους|μουσουλμανικών εδαφών της χερσονήσου]] από τα χριστιανικά βασίλεια του βορρά. Η έναρξή της ορίζεται παραδοσιακά στην επιτυχημένη εξέγερση του [[Γότθοι|γότθου]] ευγενή [[Πελάγιος (γότθος ευγενής)|Πελάγιου]] το 718 εναντίον της μουσουλμανικής φρουράς των Αστουριών και το τέλος της το 1492 με την κατάλυση του [[Νιζαρίτες|ναζαρινού]] [[Εμιράτο της Γρανάδας|εμιράτου της ΓρανάδαΓρανάδας]] από τα στρατεύματα της [[Βασίλειο της Καστίλης|Καστίλης]].<ref name=":0">López και Davalillo 2000: 89.</ref>
 
Η Ανακατάκτηση χαρακτήρισε σε μεγάλο βαθμό την ιστορία της [[Ισπανία|Ισπανίας]] και της [[Πορτογαλία|Πορτογαλίας]] μα και όλων των πληθυσμών που έζησαν στην Ιβηρική μέχρι το τέλος του 17ου αιώνα. Η πολλάκις ανταγωνιστική επέκταση των χριστιανικών βασιλείων καθόρισε την ανάπτυξη ξεχωριστών μορφών διοίκησης, γλωσσών, εθνικών ταυτοτήτων και νόμων που εν πολλοίς χαρακτηρίζουν την Ισπανία μέχρι σήμερα. Παράλληλα στην Ανακατάκτηση εντάσσεται ένα ευρύ φάσμα πολιτισμικών στοιχείων και πρακτικών όπως τον επικοισμόεποικισμό των σταδιακά κατακτούμενων εδαφών από την πλευρά των χριστιανών ή την επικοινωνία και την αλληλεπίδραση μεταξύ των διαφόρων κοινοτήτων (π.χ. μοζάραβες).
 
== Πολεμική γύρω από τον όρο ==
Γενικότερα υφίστανται διάφορες πολεμικές γύρω από τον όρο. Η ίδια η ιδέα της Ανακατάκτησης προέκυψε αρκετά αργότερα από τη στιγμή που αυτή είχε εκ των πραγμάτων ξεκινήσει. Τα βασίλεια που προέκυψαν στην [[Κανταβρικά όρη|κανταβρική οροσειρά]] βρήκαν στον όρο αυτό μια εύκολη σύνδεσή τους με το [[Βησιγότθοι|βησιγοτθικό]] παρελθόν της [[Ιβηρική χερσόνησος|Ιβηρικής]]<ref name=":0" /> και ένα επιχείρημα υπέρ της συνέχειας του [[Βησιγοτθικό βασίλειο|Βησιγοτθικού βασιλείου]] που φέρονταν να ενσαρκώνουν αρχικά η [[Βασίλειο της Λεόν|Λεόν]] και μετέπειτα η [[Βασίλειο της Καστίλης|Καστίλη]] μέσω μιας μυθοποιημένης [[Βασίλειο των Αστουριών|Αστούριας]]. ΠαράΩστόσο, ωστόσοπαρά την όποια ιστορική του ανακρίβεια, ο όρος έχει διατηρηθεί σε πολλά ακαδημαϊκά περιβάλλοντα, ως το όνομα που λαμβάνουν οι επτάμισηεπτάμισι αυτοί αιώνες της ιστορίας της Ιβηρικής χερσονήσου, που σε καμιά περίπτωση δεν περιγράφουν μονάχα μια διαρκή επέκταση των χριστιανών του βορρά εις βάρος της [[Αλ-Άνταλους]]. Αντίθετα, τόσο στα πλαίσια των χριστιανικών βασιλείων, όσο και στα πλαίσια των μουσουλμανικών κρατών, οι εσωτερικές έριδες και ανταγωνισμοί εναλλάσσονταν τακτικά με συμφωνίες και στρατιωτικές συμμαχίες με τους αλλόπιστους και ευρείς περιόδους ειρηνικής συνύπαρξης.<ref name=":1">López και Davalillo 2000: 90.</ref>
 
== Περιοδικοποίηση της Ανακατάκτησης ==
Χρονολογικά η Ανακατάκτηση χωρίζεται σε τρεις μεγάλες περιόδους:<ref name=":1" />
 
Η πρώτη περιλαμβάνει τους τρεις πρώτους αιώνες (8ο, 9ο και 10ο) κατά τη διάρκεια των οποίων οι χριστιανικοί πυρήνες στον βορρά προσπαθούν να επιβιώσουν κάτω από την πίεση αρχικά του [[Εμιράτο της Κόρδοβας|Εμιράτου]] κι έπειτα του [[Χαλιφάτο της ΚόρδοβαΚόρδοβας|Χαλιφάτου της ΚόρδοβαΚόρδοβας]]. Στα [[Κανταβρικά όρη]] σχηματίζεται το [[Βασίλειο των Αστουριών]], που το 910 μετονομάζεται σε [[βασίλειο της Λεόν]], και επεκτείνεται στην [[Γαλικία (Ισπανία)|Γαλικία]] και τη [[Χώρα των Βάσκων]], όπου συνορεύει με το αναδυόμενο [[Βασίλειο της Παμπλόνα]]. Στα δυτικά, στα πλαίσια της [[Ισπανική Μαρκιωνία|Ισπανικής Μαρκίας]] στα [[Πυρηναία]], ο [[Καρλομάγνος]] ιδρύει διάφορες κομητείες μεταξύ των οποίων και αυτές της [[Κομητεία της Βαρκελώνης|Βαρκελώνης]] και της [[Κομητεία της ΑραγοόναςΑραγωνίας|ΑραγόναςΑραγώνας]].
 
Η δεύτερη περίοδος εμφανίζει μια μεγαλύτερη ισορροπία μεταξύ των χριστιανών και των μουσουλμάνων. Κατά τον 11ο, 12ο και 13ο αιώνα, λόγω της αποδιάρθρωσης του Χαλιφάτου σε [[βασίλεια τάιφα]], δίνεται η δυνατότητα επέκτασης στους χριστιανούς. Το Βασίλειο της Παμπλόνα αναδεικνύεται ως το ισχυρότερο κράτος για μερικά χρόνια αλλά υποτάσσεται στα επεκτεινόμενα βασίλεια της [[Βασίλειο της Καστίλης|Καστίλης]] στα δυτικά και της Αραγόνας[[Βασίλειο της Αραγωνίας|Αραγώνας]] στα ανατολικά. Η Λεόν συνεχίζει να είναι η κυρίαρχη δύναμη στη δύση· το 1139 γεννιέται στις ατλαντικές της επαρχίες το [[Βασίλειο της Πορτογαλίας]]. Στη μεσογειακή ακτή, η Κομητεία της Βαρκελώνης ανεξαρτητοποιείται από την όποια φραγκική εξουσία και ενσωματώνει σταδιακά τις υπόλοιπες καταλανικές κομητείες. Το 1164 δημιουργείται από την ένωσή της με το [[Βασίλειο της Αραγωνίας|Βασίλειο της ΑραγόναςΑραγώνας]] το ομώνυμο [[Στέμμα της ΑραγόναςΑραγωνίας|Στέμμα]]. Οι εισβολές των [[Αλμοάδες|Αλμοαδών]] και των [[Αλμοραβίδες|Αλμοραβιδών]] από την Βόρειο Αφρική σταματούν για λίγο την ολική κατάρρευση της Αλ-Άνταλους.
 
Η τρίτη και τελευταία περίοδος ξεκινάει με την μάχη στις [[Μάχη των Νάβας δε Τολόσα|Νάβας δε Τολόσα]] το 1212. Τελευταίο μουσουλμανικό κράτος της Ιβηρικής απομένει το [[Εμιράτο της Γρανάδα|Εμιράτο της Γρανάδας]] στο νότο. Είναι η εποχή των δύο μεγάλων κατακτητών, του [[Φερδινάνδος Γ΄ της Καστίλης|Φερδινάνδου Γ΄ της Καστίλης]] και του [[Ιάκωβος Α΄ της Αραγωνίας|Ιακώβου Α΄ της ΑραγόναςΑραγώνας]]. Η Πορτογαλία έχει ήδη φτάσει στη νότια σημερινή της ακτή· η Καστίλη μάχεται για να ελέγξει τα στενά του [[Γιβραλτάρ]] και η ΑραγόναΑραγώνα κατακτά τη [[Βασίλειο της Βαλένθια|Βαλένθια]] και τις [[Βαλεαρίδες Νήσοι|Βαλεαρίδες]] και στρέφει την προσοχή της προς τη Μεσόγειο. Η Καστίλη, μόνη παίκτρια στη σκακιέρα της Ανακατάκτησης, ενσωματώνει το [[Εμιράτο της Γρανάδας]] το 1492.
 
== Παραπομπές και σημειώσεις ==