Γυάρος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

| όνομα = Γυάρος

| τοπωνύμιο =

| εικόνα = Gyaros Luftbild 01.jpg

|λεζάντα = '''Πάνω:''' Αεροφωτογράφια της Γυάρου.<br>'''Κάτω:''' Η θέση της Γυάρου στις Κυκλάδες.

| χάρτης = Cyclades-Satellite GREEK.png

| συντεταγμένες =

| αρχιπέλαγος = [[Αιγαίο Πέλαγος]]

| σύμπλεγμα = [[Κυκλάδες]]

| έκταση = 17,574

| υψηλότερη_κορυφή = Γιούρα

| υψόμετρο = 489

| χώρες = {{GRE}}

| όνομαδιαίρεσης1 = Περιφέρεια

| διαίρεση1 = [[Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου|Νοτίου Αιγαίου]]

| όνομαδιαίρεσης2 = Νομός

| διαίρεση2 = [[Νομός Κυκλάδων|Κυκλάδων]]

| όνομαδιαίρεσης3 = Δήμος

| διαίρεση3 = [[Δήμος Σύρου - Ερμούπολης|Σύρου - Ερμούπολης]]

| πληθυσμός = 0

| ημ.απογραφής = 2011

| πυκνότητα =

| εθνικότητες =

| ιστότοπος =

Οι απόψεις για την προέλευση της ονομασίας της ποικίλουν: από την λέξη "«γύαλον"», τον κύβο, τον τετράγωνο λίθο. Επίσης, υπάρχει η άλλη άποψη, ότι πρέρχεται από το "«γύαλον"» του [[Όμηρος|Ομήρου]], δηλαδή τον μισό θώρακα του οπλισμού.<ref>Αλέξανδρος Γούναρης, "Γυάρος", στο:Ανδρέας Βλαχόπουλος (επιμ.),Αρχαιολογία-νησιά του Αιγαίου, εκδ.Μέλισσα, Αθήνα, 2005,σελ.220-221</ref>

Η πρώτη μη αμφισβητούμενη πληροφορία αρχαιογνωστικού περιεχομένου για το νησί προέρχεται από τον [[Αριστοτέλης|Αριστοτέλη]] μέσω του [[Κλαύδιος Αιλιανός|Αιλιανού]]: ''"Εδώ, οι ποντικοί καταβροχθίζουν ακόμη και τη σιδηρίτιδα γη"''. Ο [[Αντίγονος ο Καρύστιος]] μας πληροφορεί για τον θανατηφόρο άχερδο -είδος αγριοαπιδιάς- που αν τον μπίξει κάποιος σε ένα δέντρο, το ξεραίνει.

Κατά την αρχαιότητα η Γυάρος διέθετε μόνιμο πληθυσμό και ήταν αυτόνομη πόλη-κράτος, όπως τα περισσότερα νησιά των Κυκλάδων. Ο [[Στράβων]]ας που πέρασε από το νησί αναφέρει την ύπαρξη σ'σε αυτό ενός μικρού χωριού ψαράδων, που ζούσαν κυρίως από την αλιεία πορφύρας. ''"Θα στείλουν πρεσβευτή στον [[Ιούλιος Καίσαρ|Ιούλιο Καίσαρα]], στην [[Κόρινθος|Κόρινθο]] για να του ζητήσουν τη μείωση του φόρου των εκατόν πενήντα δραχμών που πρέπει να καταβάλλουν"''.

Στα [[Ρωμαϊκή εποχή|Ρωμαϊκά χρόνια]], το νησί αναφέρεται ως τόπος εξορίας επωνύμων: επί [[Τιβέριος Καίσαρας Αύγουστος|Τιβερίου]] εξορίζεται ο [[Γάιος Σιλανός]], ανθύπατος της Ασίας.<ref>Αντ. Σακελλαρίου, ''Οι Κυκλάδες ως τόπος εξορίας επί Τιβερίου'', Πλάτων τομ.50 (1998),σελ.169, «Όταν ο Γ. Σιλανός δικάζεται ενώπιον της Συγκλήτου για οικονομική αφέμαξηαφαίμαξη των επαρχιών (repetundarum), ο Λ. Πείσων προτείνει τον εκτοπισμό του Σιλανού στη Γυάρο. Ο [[Τιβέριος Καίσαρας Αύγουστος|Τιβερίος]], θεωρεί πολύ σκληρή την εξορία αυτή, γιατί η νήσος είναι τραχεία και ακατοίκητη και προτείνει τον περιορισμό στην Κύθνο (ille...addidit insulam Gyarum inmitem et sine cultu hominum esse...ut Cythnum potius concederet»</ref> και ο Βίμπιος Σέρενος ανθύπατος της Εκτός Ισπανίας. Επί [[Γάιος Καλιγούλας|Γαΐου Καλλιγούλα]], ο Φλάκκος Αουίλλιος, επίτροπος Αλεξανδρείας Αιγύπτου. Εδώ επί [[Νέρων]]α εξορίζεται ο στωικός φιλόσοφος [[Μουσώνιος Ρούφος]]. Θα ανακαλύψει μια κρήνη και θα επιβιώσει. Ο στωικός [[Επίκτητος]] αναρωτιέται: ''"τι Ρώμη, τι Γυάρος, τι Αθήνα, τι φυλακή..."''

Ήδη ο [[Κλων Στέφανος]] από το [[1870]] αναγνωρίζει ότι η επιγραφή περί Αφροδίτης Μυχίας προέρχεται από τον ερειπιώνα της αρχαίας πολίχνης του νησιού. Πρόκειται για τον οικισμό των ψαράδων του Πλούταρχου ή εκείνον των αλιέων κοχυλιών πορφύρας του Λουκιανού;<ref>Αλέξανδρος Γούναρης,όπ.π., σελ. 220-221</ref> Οι αναφορές για το νησί τα επόμενα χρόνια είναι ελάχιστες.<ref name="anosyros"/>

Στην ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας, η Γυάρος συνδέθηκε με εποχές πολιτικής καταπίεσης. Το [[1947]] κατασκευάστηκε και η φυλακή της Γυάρου,<ref>[http://library.tee.gr/digital/techr/2008/techr_2008_2_asimakopoulos.pdf Οι Ελληνικές φυλακές τον 19ο και στις αρχές του 20ου αιώνα]</ref> η οποία με υπουργική απόφαση του [[2001]] χαρακτηρίστηκε διατηρητέο μνημείο.<ref>[http://www.sifounakis.gr/gr/bio/GIAROS/772%20xaraktirismos%20giarou.pdf ΦΕΚ 772/19-9-2001]</ref> Το 1947 ξεκίνησαν οι πρώτες οικοδομικές εργασίες στο νησί που περιελάμβαναν εκβραχισμούς και διαμορφώσεις του εδάφους, διάνοιξη δρόμων, κτίσιμο ειδικών κτιρίων φυλακών, αποθηκών, κατοικιών φυλάκων, πυροβολείων, κ.α. Σε πέντε όρμους του νησιού δημιουργήθηκαν στρατόπεδα συγκέντρωσης. Στον πρώτο όρμο, το [[1950]] βρισκόταν 5.500 κρατούμενοι, στον δεύτερο 1.500, στον τρίτο 990, στον τέταρτο 2.000 και στον πέμπτο 300 κρατούμενοι. Εκτός από τους πολιτικούς κρατούμενους, οι [[Μάρτυρες του Ιεχωβά]] εξέτισαν ποινές εξορίας στη φυλακή της Γυάρου ως χριστιανοί [[αντιρρησίες συνείδησης]]. Η χρήση του ως τόπου εξορίας και φυλάκισης έγινε κυρίως στα διαστήματα [[1947]]-[[1952]], [[1955]]-[[1961]] και [[1967]]-[[1974]].

Έως το [[2000]], η Γυάρος χρησιμοποιήθηκε ως [[πεδίο βολής]] του [[Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό|Πολεμικού Ναυτικού]]. Ολόκληρο το νησί χαρακτηρίστηκε ιστορικός τόπος το [[2002]],<ref>[http://archive.enet.gr/online/online_text/c=112,dt=20.03.2002,id=64632596 Ιστορικός τόπος και επίσημα η Γυάρος]</ref> αλλά αποχαρακτηρίστηκε το [[2011]] με σκοπό την προώθηση επενδύσεων για αιολικά πάρκα στο νησί.<ref>[http://www.capital.gr/epikairotita/1205426 Από τόπος εξορίας, φιλέτο]</ref><ref>[http://www.syrostoday.gr/News/4032-Egkri8nke-o-apoxaraktnrismos-tou-suvolou-tns-vnsou-Guarou-ws-istorikou-topou.aspx Εγκρίθηκε ο αποχαρακτηρισμός του συνόλου της νήσου Γυάρου, ως ιστορικού τόπου]</ref>

Σήμερα, η Γυάρος είναι ακατοίκητη. Η πορεία του πληθυσμού της αντιστοιχεί κυρίως στον αριθμό εξορίστων που βρίσκονταν στο νησί κατά τη διάρκεια απογραφών. Υπολογίζεται πως συνολικά περάσαν από τη Γυάρο περίπου 22.000 εξόριστοι.<ref>[http://alfeiosbooks.com/%CF%86%CE%B1%CE%BB%CE%B9%CE%AC%CE%B3%CE%BA%CE%B1-%CF%80%CE%B1%CF%80%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%BB%CE%AC%CE%BF%CF%85-%CE%B5%CE%BB%CE%AD%CE%BD%CE%B7/%CE%BD%CE%AE%CF%83%CE%BF%CF%82-%CE%B3%CF%85%CE%AC%CF%81%CE%BF%CF%82-%CE%B3%CE%B9%CE%BF%CF%8D%CF%81%CE%B1 Αλφειός, αναφορά στο βιβλίο Νήσος Γυάρος - Γιούρα]</ref> Στο νησί υπάρχουν ακόμα τα κτίρια των φυλακών, του νοσοκομείου και του ηλεκτροπαραγωγού σταθμού που έχτισαν οι εξόριστοι από το [[1947]] μέχρι το [[1951]].

Λεπτομερείς ναυτιλιακές πληροφορίες για την Γυάρο παρέχει ο [[Ελληνικός Πλοηγός]] 2ος τόμος, πλην όμως απαγορεύεται η προσέγγιση στο νησί σε απόσταση λιγότερη από 200 μέτρα. Ομοίως στη ζώνη αυτή απαγορεύταιαπαγορεύεται κάθε είδους αλιευτική δραστηριότητα. Η Γυάρος έχει χαρακτηριστεί "«ναυτικό οχυρό"» και τον αστυνομικό έλεγχο ασκεί το Λιμεναρχείο Σύρου που εποπτεύει και τον χώρο.