Βίλα Καπαντζή: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Η '''Βίλα Μεχμέτ Καπαντζή''' ([[τουρκικά]]: Kapanci, αγγλ. Kapandji) (βρίσκεται στη Λεωφόρο Βασιλίσσης Όλγας 108, στη [[Θεσσαλονίκη]]) είναι μια έπαυλη που χτίστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα από τον [[Ντονμέ]] Μεχμέτ Καπαντζή και σήμερα (2014) στεγάζει το [[Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (ΜΙΕΤ) - Πολιτιστικό Κέντρο Θεσσαλονίκης|Πολιτιστικό Κέντρο Θεσσαλονίκης του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης]].<ref>[http:Βίλα Καπαντζή - ΜΙΕΤ, 120 χρόνια ζωής, του Γιάννη Επαμεινώνδα. Περιοδικό Θεσσαλονικέων Πόλις, τχ. 23//www46 (Δεκ.thessaloniki 2013), σ.gr 19,21 </portal/page/portal/EnglishPage/Traveling-to-Thessaloniki/Monuments-Of-Thessaloniki/Ottman-Monuments-2ref><ref>Η wwwΘεσσαλονίκη των Εβραίων, Ιστορικός και Περιηγητικός Οδηγός, σελ.thessaloniki 165, του Χρήστου Ζαρίφη, εκδ.gr] Επίκεντρο</ref>

Η Βίλα Καπαντζή κτίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1890. Ιδιοκτήτης της ήταν ο έμπορος, βιομήχανος και τραπεζίτης Μεχμέτ Καπαντζή. Τόσο ο ίδιος όσο και τα αδέρφια του Αχμέτ και Γιουσούφ, που επίσης ασχολήθηκαν με το εμπόριο και τις επιχειρήσεις, ήταν άνθρωποι πολύ καλλιεργημένοι, μιλούσαν πολλές ξένες γλώσσες και θεωρούνταν από τους πιο σημαντικούς οικονομικούς παράγοντες της Θεσσαλονίκης εκείνη την εποχή. Ο Μεχμέτ Καπαντζή υπήρξε πρόεδρος του Εμπορικού Επιμελητηρίου της Θεσσαλονίκης ενώ ο Αχμέτ Καπαντζή διετέλεσε δήμαρχος της πόλης τη διετία 1907-1908. Η οικογένεια Καπαντζή καταγόταν από Σεφαραδίτες Εβραίους που είχαν εκδιωχθεί από την [[Ισπανία]] το 1492 και λέγεται ότι το επίθετο της οικογένειας εκείνη την εποχή ήταν ''Καμπαγιέρε'' (Caballere: ιππότης).<ref>Βίλα Καπαντζή - ΜΙΕΤ, 120 χρόνια ζωής, του Γιάννη Επαμεινώνδα. Περιοδικό Θεσσαλονικέων Πόλις, τχ. 23/46 (Δεκ. 2013), σ. 19,21 </ref>

Η Βίλα Καπαντζή συνδέθηκε με την Προσωρινή Κυβέρνηση της Θεσσαλονίκης καθώς σε αυτή φιλοξενήθηκε η ''Τριανδρία'' ([[Ελευθέριος Βενιζέλος|Βενιζέλος]], [[Παύλος Κουντουριώτης|Κουντουριώτης]] και [[Παναγιώτης Δαγκλής|Δαγκλής]]). Προηγουμένως, τη διετία 1912-13, έμεινε στη βίλα ο γιός του βασιλιά [[Γεώργιος Α΄ της Ελλάδας|Γεωργίου του Α]]΄, [[Πρίγκιπας Νικόλαος της Ελλάδας|Πρίγκιπας Νικόλαος]], που υπήρξε ο πρώτος Έλληνας στρατιωτικός διοικητής της Θεσσαλονίκης. Στη Βίλα Καπαντζή υπογράφτηκε στις 19 Μαϊου του 1913 η ελληνοσερβική συνθήκη συμμαχίας. Από το 1918 μέχρι το 1922 νοίκιαζε το δεύτερο όροφο της έπαυλης η οικογένεια του βουλευτή Τρικάλων Κοέν.<ref>Βίλα Καπαντζή - ΜΙΕΤ, 120 χρόνια ζωής, του Γιάννη Επαμεινώνδα. Περιοδικό Θεσσαλονικέων Πόλις, τχ. 23/46 (Δεκ. 2013), σ. 21 </ref>

Μετά την [[Μικρασιατική Καταστροφή]] ακολούθησε μεταξύ [[Ελλάδα|Ελλάδας]] και [[Τουρκία|Τουρκίας]] [[Ελληνοτουρκική ανταλλαγή πληθυσμών του 1923|ανταλλαγή πληθυσμών]] και μεταξύ των ανταλλαξίμων ήταν και οι [[Ντονμέ|Ντονμέδες]] της Θεσσαλονίκης. Έτσι και τα μέλη της οικογένειας Καπαντζή έφυγαν και εγκαταστάθηκαν στην [[Κωνσταντινούπολη]]. Στην έπαυλη στεγάστηκαν για μερικά χρόνια πρόσφυγες από τη [[Μικρά Ασία]] και το 1928 το κτίριο αγοράστηκε σε πλειστηριασμό (έναντι του τιμήματος 4.001.000 δραχμών) από την Εθνική Τράπεζα, η οποία το μίσθωσε για δέκα χρόνια στην αμερικανική εταιρεία Foundation που κατασκεύασε τα αντιπλημμυρικά έργα στην πεδιάδα της Θεσ/νίκης.<ref>Βίλα Καπαντζή - ΜΙΕΤ, 120 χρόνια ζωής, του Γιάννη Επαμεινώνδα. Περιοδικό Θεσσαλονικέων Πόλις, τχ. 23/46 (Δεκ. 2013), σ. 21 </ref>

Κατά τον [[Ελληνοϊταλικός πόλεμος (1940-1941)|πολέμο του 1940]] στη Βίλα Καπαντζή λειτούργησε στρατιωτικό αρτοποιείο ενώ στη διάρκεια της Κατοχής επιτάχθηκε από τους Γερμανούς που όμως δεν την χρησιμοποίησαν. Από το 1939, αλλά και μετά το τέλος του [[Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος|Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου]], στεγάστηκε μέχρι το 1962 το Ε΄ Γυμνάσιο Αρρένων και μέχρι το 1972 το Η΄ Γυμνάσιο Αρρένων. Στη συνέχεια, το κτίριο εγκαταλείφθηκε μέχρι το 1982, οπότε και αποφασίστηκε η επισκευή του. Οι εργασίες επισκευής ολοκληρώθηκαν το 1989 και η Βίλα Καπαντζή στέγασε αρχικά το Πολιτιστικό Κέντρο Βορείου Ελλάδος της Εθνικής Τράπεζας ενώ από το 1997 μέχρι και σήμερα (2015) στεγάζει το Πολιτιστικό Κέντρο Θεσσαλονίκης του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης.<ref>Βίλα Καπαντζή - ΜΙΕΤ, 120 χρόνια ζωής, του Γιάννη Επαμεινώνδα. Περιοδικό Θεσσαλονικέων Πόλις, τχ. 23/46 (Δεκ. 2013), σ. 21 </ref>