Λίμνες Ζερέλια: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Πρόκειται για δίδυμους [[Κρατήρας (Γεωλογία)|κρατήρες]] που δημιουργήθηκαν από σύγκρουση [[μετεωρίτης|μετεωρίτη]] με τη Γη. Η πρόσκρουση έλαβε χώρα κατά την εποχή του [[Ολόκαινος εποχή|Ολόκαινου]], πριν από 12.500 με 8.000 χρόνια, και το πιθανό μέγεθος των θραυσμάτων που προσέκρουσαν εκτιμάται ότι κυμαίνεται από 10 έως 30μ.<ref name=lagios3/>. Το φαινόμενο αυτό είναι μοναδικό στην Ελλάδα. Σε ολόκληρη την Ευρώπη οι αντίστοιχες [[Κατάλογος Συμβάντων Πρόσκρουσης|περιπτώσεις-θέσεις]] δεν ξεπερνούν τις 40 και σε ολόκληρο τον πλανήτη τις 178<ref name=lagios10/>.

Οι λίμνες αρχικά θεωρούνταν πως είναι [[καρστικά φαινόμενα|καρστικές]] [[δολίνη|δολίνες]] ή πως έχουν [[Ηφαίστειο|ηφαιστειογενή]] προέλευση. Όμως, τον Δεκέμβριο του 2010, οι ερευνητές Ευάγγελος Λάγιος<ref>καθηγητής στον Τομέα Γεωφυσικής-Γεωθερμίας του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του [[Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών|Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών]].</ref> και Dietrich Volker J.<ref>καθηγητής στο Ινστιτούτο Μεταλλειολογίας και Πετρογραφίας του [[ETH Ζυρίχης|Πολυτεχνείου της Ζυρίχης]].</ref> βρήκαν εκεί μερικώς [[Τήξη|τετηγμένο]] [[Ζιρκόνιο (ορυκτό)|ζιρκόνιο]], για την [[Σημείο τήξης|τήξη]] του οποίου απαιτούνται θερμοκρασίες μεγαλύτερες των 1.400 – 1.800 °C. Επειδή όμως τόσο υψηλές θερμοκρασίες δεν απαντώνται σε διαδικασίες [[Μάγμα|μαγματισμού]] ή σε φαινόμενα μεταμόρφωσης στοστον [[Γήινος φλοιός|γήινο φλοιό]] και τον ανώτερο [[Μανδύας (γεωλογία)|μανδύα]], οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα πως πρόκειται για κρατήρες που δημιουργήθηκαν από πρόσκρουση μετεωρίτη.<ref name=lagios3/>

Το 1992, η Ολλανδική Αρχαιολογική Σχολή υπό τον καθηγητή Η. Reinder Reinders, διεξήγαγε επιφανειακή έρευνα κατά την οποία εντοπίστηκαν κεραμικά θραύσματα της [[Εποχή του Ορείχαλκου|εποχής του Χαλκού]], καθώς και λίγα βυζαντινά του 12ου αι. μ.Χ. Τελικά, η έρευνα αυτή επιβεβαίωσε τα συμπεράσματα των Wace, Thompson και Volgraff.<ref name="Reinders" />

Το 2005, ξεκίνησε συστηματική έρευνα, από το Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του [[Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας|Πανεπιστημίου Θεσσαλίας]] και τη ΙΓ' Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων.<ref name="IAKA">''[http://extras.ha.uth.gr/zerelia/gr/ Αρχαιολογικές ανασκαφές στη Μαγούλα Ζερέλια]'', Ιστοσελίδα ΙΑΚΑ. Ανακτήθηκε 9/5/2013</ref> Κατά τον πρώτο χρόνο της έρευνας έρευνας αυτής, βρέθηκαν ίχνη από πασσαλότρυπες και πήλινο δάπεδο, στοιχεία που συνηγορούν στην ύπαρξη πασσαλόπηκτης οικίας της πρώιμης Εποχής του Χαλκού. Στη συνέχεια, βρέθηκε πως μεγάλο μέρος του όγκου του γήλοφου σχηματίστηκε από την έντονη οικιστική δραστηριότητα της Εποχής του Χαλκού, με συνεχή επισκευή και ανακατασκευή κτισμάτων από πηλό και ξύλινους πασσάλους. Επίσης εντοπίστηκε λάκκος με ευρήματα όλων των περιόδων, με νεότερο από αυτά ένα αργυρό νόμισμα των [[Φωκείς|Φωκέων]], των αρχών του 5ου αι. π.Χ. Γενικά, τα ευρήματα από τα Ζερέλια αποτελούνται από θραύσματα αγγείων, πήλινα σφονδύλια (αγνύθες), αιχμές βελών και εργαλεία από [[Πυριτόλιθος|πυριτόλιθο]]. Η γενική εικόνα για τον οικισμό δείχνει καλά οργανωμένη αγροτική κοινότητα που εκμεταλλευόταν άριστα τους διαθέσιμους φυσικούς πόρους.<ref>Μαλακασιώτη et al., 2009, σσ. 120-121.</ref>

Ο Νίκος Πολίτης αναφέρει παράδοση κατά την οποία στη θέση των λιμνών υπήρχε χωριό με το ίδιο όνομα. Όταν ο παπάς του χωριού βίασε την κόρη του, ο Θεός οργισμενοςοργισμένος μετέβαλε το χωριό σε βάλτο όπου ζούσαν άσχημα μαύρα ψάρια. Οι κάτοικοι της περιοχής δεν έτρωγαν αυτά τα ψάρια γιατι τα φοβόντουσαν.<ref name=naturagraeca/>