|
Ο ρόλος του κεφαλαίου, αλλά και η θέση της εργατικής τάξης μελετήθηκαν επιστημονικά από τους [[Καρλ Μαρξ]] και [[Φρίντριχ Ένγκελς]], που δεν περιορίστηκαν σε αφηρημένες επιστημονικές μελέτες αλλά, ως καινούριοι [[Διαφωτισμός|Διαφωτιστές]], άνοιξαν το δρόμο που οδηγεί στην πρακτική εφαρμογή της έλλειψης των κοινωνικών αντιθέσεων, στην κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, με μια λέξη στον [[Κομμουνισμός|κομμουνισμό]]. Η αστική τάξη, αφού εξασφάλισε λίγο ή πολύ όσα αγωνίστηκε να πετύχει το [[1789]], κατάντησε να συνεργάζεται με τα υπολείμματα της φεουδαρχίας, που είχε μεταβληθεί σε πεφωτισμένη, συνταγματική μοναρχία. Η μαρξιστική διδασκαλία της σήψης του καπιταλιστικού συστήματος μέσα από τις ίδιες του τις αντιθέσεις συμπληρώθηκε από τη μεγάλη προσφορά στο μαρξιστικό οικοδόμημα του [[Βλαδίμηρος Λένιν|Βλαδίμηρου Λένιν]], ο οποίος υποστήριξε στο κείμενό του "''Το σύνθημα για τις Ενωμένες Πολιτείες της Ευρώπης''" και "''Το στρατιωτικό πρόγραμμα της προλεταριακής επανάστασης''" τη θεωρία, σύμφωνα με την οποία η επικράτηση του σοσιαλισμού είναι προσωρινά μόνο δυνατή σε μία μόνο, ξεχωριστή, καπιταλιστική χώρα.
Η Ρωσική Επανάσταση υπήρξε το φυσιολογικό αποτέλεσμα των κοινωνικών όρων που επέβαλαν στη Ρωσία ο [[Μέγας Πέτρος]] και η [[Αικατερίνη Β΄ της Ρωσίας|Αικατερίνη Β΄]], του απολυταρχικού τσαρικού καθεστώτος, της αποσύνθεσης της αριστοκρατίας και του θεσμού της δουλοπαροικίας. Οι κοινωνικές αντιθέσεις κορυφώθηκαν ήδη από το [[18261825]], όταν ξέσπασε η εξέγερση των [[Ρώσοι Δεκεμβριστές|δεκεμβριστών]], οι αρχηγοί της οποίας ([[Πάβελ Πέστελ|Πέστελ]] και [[Κονδράτι Ριλέεφ|Ριλέεφ]]) θανατώθηκαν. Οι ιδέες του [[Ανρί ντε Σεν Σιμόν|Σεν-Σιμόν]], του [[Σαρλ Φουριέ|Φουριέ]], του [[Αλέξανδρος Χέρτσεν|Χέρτσεν]] άρχισαν να επηρεάσουν τη ρωσική διανόηση ([[Μιχαήλ Πετρασέφσκι|Πετρασέφσκι]], [[Νικολάι Τσερνισέφσκι|Τσερνισέφσκι]], [[Νικολάι Ντομπρολιούμποφ|Ντομπρολιούμποφ]]) και σιγά σιγά ιδρύθηκαν διάφορες μυστικές οργανώσεις, ορισμένες από τις οποίες ανέπτυξαν τρομοκρατική δράση, με δολοφονίες πολιτικών προσώπων, με αποκορύφωμα τη δολοφονία του τσάρου [[Αλέξανδρος Β' της Ρωσίας|Αλέξανδρου Β΄]] το [[1881]]. Από το [[1900]] εμφανίζεται ο [[Βλαντιμίρ Λένιν|Λένιν]], ο οποίος ίδρυσε μια εφημερίδα, τη "''Σπίθα''" (''Ίσκρα'') και εξέδωσε το [[1902]] το έργο του "''Τι να κάνουμε;''", στο οποίο έδωσε για πρώτη φορά σαφείς οδηγίες για την αναμενόμενη επαναστατική δράση των μαζών. Εξάλλου ο [[Ρωσοϊαπωνικός Πόλεμος]] του [[1904]] έστρεψε και μεγάλο τμήμα της αστικής τάξης κατά του τσαρικού καθεστώτος και ο τσάρος [[Νικόλαος Β' της Ρωσίας|Νικόλαος Β΄]] φάνηκε ότι δε θα έκανε την παραμικρή παραχώρηση στους αγρότες και τους εργάτες, που κυριολεκτικά είχαν εξαθλιωθεί. Η απόφαση του Τσάρου να λύσει τα προβλήματα του καθεστώτος και να αντιπαλέψει τις ομάδες που τον αντιστρατεύονταν, ρίχνοντας τη χώρα στον Α΄ΠΠ , έφερε τα αντίθετα αποτελέσματα. Η ανάπτυξη της Ρωσίας το 1914 δεν της επέτρεπε να αντεπεξέλθει στις ανάγκες ενός βιομηχανοποιημένου μακροχρόνιου πολέμου. Η έλλειψη μεταφορικών μέσων, η μείωση της παραγωγής, η ανάγκη διαρκούς εφοδιασμού του στρατού και οι δαπάνες των εχθροπραξιών οδήγησαν σε υψηλές ανατιμήσεις των καταναλωτικών αγαθών ενώ οι μισθοί αυξάνονταν με χαμηλότερους ρυθμούς. Επίσης, ελλείψει σωστού εξοπλισμού και ηγεσίας, οι ρωσικές στρατιωτικές δυνάμεις αναλώνονται σε μάταιες επιθέσεις με τεράστιες απώλειες ανθρώπινων ζωών, που φτάνουν τα 3 εκατομμύρια στις αρχές του 1917. Παράλληλα, αγανάκτηση προκαλεί η διαφθορά μελών της αυλής ενώ και η φιλελεύθερη αριστοκρατία εναντιώνεται στον τσάρο διότι επωφελείται από τον πόλεμο για να αποκαταστήσει λίγο λίγο την απολυταρχία. <ref>Serge Berstein , Pierre Milza, "Ιστορία της Ευρώπης 3 - 1919 έως σήμερα", Εκδόσεις Αλεξάνδρεια, 1997</ref>
== Η επανάσταση του 1905 ==
|
