Βικιπαίδεια

Μπεκτασήδες: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Gnt667 (συζήτηση | συνεισφορές)
2 επεξεργασίες
μ εισαγωγική περιγραφή
Γραμμή 1:
{{Ουδετερότητα}}
{{πηγές|10|04|2010}}
Η [[σέκτα]] των '''Μπεκτασήδων''' (Bektaşi) δερβίσηδων, βαθιά ριζωμένη στο μεγαλύτερο κομμάτι του μουσουλμανικού κόσμου, διακηρύσσει έναν τρόπο ζωής πολύ κοντά σε εκείνον που κήρυξε ο [[Ιησούς]] της Γαλιλαίας, πλησιέστερο απ' ό,τι μπορεί να επιτύχει ητο επίσημη εκκλησία τουεπίσημο [[Ισλάμ]] ή τουο [[Χριστιανισμός|χριστιανισμού]]. ΌπωςΟι ομπεκτασήδες παντρεύουν στοιχεία της Ορθόδοξης πίστης με Σιϊτισμό Ιησούςαλλά και οιορθόδοξο οπαδοίΙσλάμ. του,Μαζί έτσιμε τους μεβλεβί και τους νακσμπαντί θεωρούνται ως οι Μπεκτασήδεςπλέον είναιγνωστές μιακατευθύνσεις αντιιεραρχική,του αντιδογματικήσουφισμού αδελφότητακατά πουτην δενπερίοδο αποκλείειτης τιςΟθωμανικής γυναίκεςΑυτοκρατορίας, απόκατά τουςτην κόλπουςεπικράτηση της τελευταίας στα Βαλκάνια και στέκειτην Ανατολία. Ενώ οι μεβλεβί και νακσπαντί είχαν περισσότερη ενάντιαεπιρροή σε εκείνεςαστικές τιςτάξεις υποτιθέμενεςτεχνιτών, παραδοσιακέςεμπόρων «αξίες».και Ηευγενών, ιστορίαοι τωνμπεκτάσι Μπεκτασήδωνείχαν είναιπερισσότερη περίεργηαπήχηση στα φτωχά κοινωνικά στρώμματα χωριών και κοινοτήτων της Αυτοκρατορίας τα οποία πληρούσαν κυρίως αγρότες και κτηνοτρόφοι.
 
== Η ιστορία των Μπεκτασήδων ==
 
Οι επαναλαμβανόμενες μεταναστεύσεις των φυλών κατά μήκος της κεντρικής [[Ασία]]ς δεν έφεραν μόνο τουρκικές και μογγολικές φυλές προς τη δύση αλλά και πνευματικούς ηγέτες με την κλασική ανατολική μορφή των περιπλανώμενων αγίων. Άλλωστε η παράδοση του μοναχισμού και της αγιοσύνης της ερήμου στη χριστιανική πίστη οφείλει περισσότερα στις επιδράσεις που πέρασαν μέσω του [[Αφγανιστάν]] από την [[Ινδία]] και την [[Κίνα]], παρά σε εκείνες που προέρχονται από την [[αρχαία Ελλάδα]]. Ο [[Χατζί Μπεκτάς]] ήταν ένας τέτοιος δάσκαλος. Ήταν ένας περιπλανώμενος δερβίσης, Τούρκος από το [[Χορασάν]], μεταξύ του βορειοανατολικού [[Ιράν]] και δυτικού Αφγανιστάν απ' όπου προήλθε και o [[Ομάρ Καγιάμ]] πριν έναν αιώνα. Ο Μπεκτάς ήταν οπαδός του Σαΐκ (σεΐχη) [[Αχμέτ Γιεσεβί]], που πέθανε το [[1166]], σε μια εποχή που λίγο μακρύτερα αρχίζουν οι πόλεμοι και οι επιδρομές σταυροφόρων από τη Δύση. Σύμφωνα με την αγιογραφική παράδοση, με εντολή του δασκάλου του πέταξε από από τη χώρα του με μορφή περιστεριού στο Ρουμ (άλλοτε βυζαντινή Μικρά Ασία) το [[1281]], μετά την καταστροφή της επικράτειας των [[Σελτζούκοι|Σελτζούκων]] από τους Μογγόλους. Σταμάτησε στο Χατζιμπεκτάς,σε ένα χωριό κοντά στο Κίρσεχιρ της [[Καππαδοκία]]ς - περιοχή που στη μέση [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία|βυζαντινή]] περίοδο ήταν κέντρο των [[Παυλικιανοί|Παυλικιανών]], ετερόδοξων [[Μυστικισμός|μυστικιστών]] χριστιανών από τους οποίους προήλθαν οι [[Βογόμιλοι]] και αργότερα το κίνημα των [[Καθαροί|Καθαρών]]. Ήταν ένας από εκείνους που βοήθησαν στη σύνθεση των προϊσλαμικών θρησκευτικών και σαμανιστικών στοιχείων που επικρατούν ακόμα στις τουρκικές παραδόσεις, με αποτέλεσμα να κερδίσει την αντιπάθεια του ορθόδοξου πουριτανικού Ισλάμ. Η επιρροή των ''μπαμπά'' ήταν τεράστια και συναγωνίστηκε την επιρροή που ασκούσαν οι στρατιωτικοί ηγέτες, όπως και το γόητρο των κυβερνητών των Σελτζούκων, που είχαν υιοθετήσει αρκετές πτυχές του ιρανικού πολιτισμού. Όπως πολλοί [[δερβίσηδες]] από την Ανατολή, ο Χατζί Μπεκτάς ήταν προφανώς μια φωνή για τις κοινωνικές διαμαρτυρίες των τουρκικών πληθυσμών ενάντια στους σουνίτες Σελτζούκους, τις οποίες κατηύθυνε ο Μπαμπά Ιλυάς περίπου το [[1240]]. Λέγεται πως ο Χατζί Μπεκτάς παρείχε την προστασία και την ευλογία του στο τάγμα των [[Γενίτσαροι|Γενιτσάρων]] πριν πεθάνει (738 έτος Εγίρας/1337 μ.Χ.).
 
Η μελέτη των εσωτερικών ταγμάτων του Ισλάμ έχειείναι μεγάλη σημασία, αν θέλουμε να κατανοήσουμε το μουσουλμανισμό και τον κόσμο τουσημαντική. Ο μωαμεθανισμός από νωρίς αναπτύχθηκε σε δύο κατευθύνσεις. Αφενός παρήγαγε μια άκαμπτη θεολογία με έναν εξίσου άκαμπτο θρησκευτικό νόμο. Από την άλλη αναπτύχθηκε μια μυστικιστική προσέγγιση στην άμεση γνώση Θεού, μέσω ετερόδοξων σεκτών. Όμως οι ορθόδοξοι κανονικοί και οι επαγγελματίες θεολόγοι αντιτέθηκαν σε αυτή την τάση «να αναζητηθεί η συνείδηση», γιατί κάτι τέτοιο θα οδηγούσε αναμφίβολα στην αίρεση. Ωστόσο οι οργανωμένες [[αδελφότητα|αδελφότητες]] άρχισαν να αναπτύσσονται, βασισμένες στη θεμελιώδη ιδέα πως «η ένθερμη πρακτική της λατρείας κοσμεί την ψυχή με χάρες (''φαγαΐντ''), ασήμαντες και καταληπτές πραγματικότητες. Η επιστήμη της καρδιάς (''ιλμ αλ κουλούμπ'') θα προμηθεύσει την ψυχή με μια πειραματική σοφία (''μα ριφά'')».
 
Αν και το λήμμα ''ταρικά'' στην Εγκυκλοπαίδεια του Ισλάμ κάνει τη δήλωση ότι «ότι ο αριθμός των μελών τέτοιων αδελφοτήτων μαζί με εκείνο των συμπαθούντων σε οποιαδήποτε συγκεκριμένη μουσουλμανική χώρα δεν είναι πάνω από τρία τοις εκατό του πληθυσμού», είναι σχεδόν σίγουρο ότι στην Τουρκία και την [[Αλβανία]] τουλάχιστον, το ποσοστό είναι πολύ μεγαλύτερο. Όταν ο Άγγλος κλασικιστής Φρέντερικ Γ. Χάσλακ επισκέφθηκε την Τουρκία το [[1913]] είχε την εντύπωση πως η Τουρκία ήταν σουνιτική, δηλαδή μωαμεθανική. Προς μεγάλη του έκπληξη ανακάλυψε γρήγορα ότι όχι μόνο υπήρχαν πολλοί συνδεδεμένοι με αυτές τις αποκαλούμενες αιρετικές σέκτες, αλλά και ότι αρκετοί ιμάμηδες που λειτουργούσαν σε τζαμιά της επίσημης θρησκείας τις άλλες μέρες ήταν ''σαΐκ'' (σεΐχηδες) σε [[Τεκές|τεκέδες]] των δερβίσηδων. Κατά τη διάρκεια του Μουχαρέμ, του μήνα που γιορτάζεται η ενθύμηση του θάνάτου του Χουσεΐν από τον Αλί και ο σφετερισμός του χαλιφάτου, ο συγγραφέας επισκέφτηκε διάφορους τεκέδες, στους οποίους είδε όλους τους δερβίσηδες να θρηνούν το θάνατο του Χασάν και του Χουσεΐν. Συζητώντας το θέμα αργότερα με έναν από τους μεγάλους ακαδημαϊκούς της Τουρκίας, του εξέφρασε την εντύπωση ότι ενώ οι Τούρκοι ήταν φαινομενικά σουνίτες, υπό το κάλυμμα των αδελφοτήτων τους αρκετοί ήταν σιίτες, και βέβαια περισσότερο μυστικιστές παρά ορθόδοξοι. Ο ακαδημαϊκός του απάντησε ότι στην [[Κωνσταντινούπολη]], όπου η αναλογία ήταν πιθανώς μικρότερη από το υπόλοιπο της χώρας, πιθανώς εξήντα τοις εκατό των πολιτών ανήκε άμεσα ή έμμεσα στις [[αδελφότητες]] των δερβίσηδων. Επισήμανε ότι κάτι ανάλογο συνέβαινε και συμβαίνει στις χριστιανικές χώρες στη γεμάτη διώξεις ιστορία των -Καθολικοί που σκότωναν Προτεστάντες κ.λπ. Εκτιμώντας ότι στα μουσουλμανικά εδάφη η πρακτική της μη αφομοίωσης των αδελφοτήτων από την ορθόδοξη εκκλησία είχε παράγει ένα συνδυασμό ορθοδοξίας και μυστικισμού, υπογράμμισε μια πειραματική μάλλον παρά παραδοσιακή και επίσημη προσέγγιση στην πραγματικότητα. Στην Τουρκία επομένως τούτη η τάση ομαδοποίησης σε μια [[αδελφότητα]] όσων επιδιώκουν μια άμεση γνώση Θεού πρέπει να αναγνωριστεί ως διαδεδομένο υπόγειο ρεύμα, που επηρεάζει πιθανώς τις ζωές μιας μεγάλης πλειοψηφίας ανθρώπων.
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Μπεκτασήδες"