Μάχη του Βατερλώ: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 6:
|colour_scheme=background:#cccccc
|πόλεμος=[[Ναπολεόντειοι Πόλεμοι]]
|χρονολογία= [[18 Ιουνίου]] [[1815]]
|τόπος= [[Βατερλώ]]
|έκβαση= Αποφασιστική Νίκη του [[Έβδομος Συνασπισμός|Εβδόμου Συνασπισμού]]
|μαχόμενος1=[[Αρχείο:Flag of France.svg|25px]] [[Πρώτη Γαλλική Αυτοκρατορία|Γαλλική Αυτοκρατορία]]
|μαχόμενος2=[[Αρχείο:Flag of the United Kingdom.svg|25px]] [[Ηνωμένο Βασίλειο]]<br />[[Αρχείο:Flag of Prussia (1892-1918).svg|25px]] [[Πρωσία]]<br />[[Αρχείο:Prinsenvlag.svg|25px]] [[Ηνωμένο Βασίλειο των Κάτω Χωρών|Κάτω Χώρες]]<br />[[Αρχείο:Flag of Hanover 1837-1866.svg|25px]] [[Αννόβερο]]<br />[[Αρχείο:Flagge Herzogtum Nassau (1806-1866).svg|25px]] [[Νασσάου (κράτος)|Νασσάου]]<br />[[Αρχείο:Flagge Herzogtum Braunschweig.svg|25px]] [[Μπράουνσβαϊγκ]]
Γραμμή 42:
Η '''Μάχη του Βατερλώ''' ([[γαλλικά]]: Bataille de Waterloo, [[αγγλικά]]: Battle of Waterloo, [[γερμανικά]]: Schlacht bei Waterloo) διεξήχθη την Κυριακή 18 Ιουνίου 1815 κοντά στο [[Βατερλώ]] της [[Βαλλονία|Φλάνδρας]], στο σημερινό [[Βέλγιο]]. Ο γαλλικός στρατός υπό τον αυτοκράτορα [[Ναπολέων Α΄ της Γαλλίας|Ναπολέοντα Α΄]] ηττήθηκε από τον στρατό του Εβδόμου Συνασπισμού, ο οποίος αποτελούνταν από συμμαχικές δυνάμεις που είχαν συγκεντρώσει οι Βρεταννοί, υπό τον [[Υποστράτηγος|υποστράτηγο]] [[Άρθουρ Γουέλσλεϋ (1ος Δούκας του Ουέλινγκτον)|Άρθουρ Γουέλσλεϋ]], τον μετέπειτα Δούκα του Ουέλινγκτον, και από [[Πρωσία|Πρώσους]], υπό τον [[Στρατάρχης|στρατάρχη]] [[Γκέμπχαρντ Λέμπερεχτ φον Μπλύχερ]]. Ήταν το αποκορύφωμα της Εκστρατείας του Βατερλώ και η τελευταία μάχη του Ναπολέοντα. Η ήττα του είχε ως αποτέλεσμα το τέλος της εξουσίας του και την εξορία του στην νήσο της [[Νήσος Αγίας Ελένης|Αγίας Ελένης]].
 
Προηγήθηκε η επιστροφή του Ναπολέοντα στην εξουσία τον Μάρτιο του 1815 (οι «100 Μέρες»), που είχε ως συνέπεια πολλά από τα αντίπαλά του κράτη να κινητοποιήσουν τους στρατούς τους εναντίον του, δημιουργώντας ταυτόχρονα τον [[Έβδομος Συνασπισμός|Έβδομο Συνασπισμό]]. Δύο μεγάλες στρατιές υπό τον Ουέλινγκτον και τον Μπλύχερ συγκεντρώθηκαν τότε στα βορειοανατολικά σύνορα της [[Γαλλία]]ς. Ο Ναπολέων επέλεξε να επιτεθεί στις δυνάμεις αυτές, με την ελπίδα να τις καταστρέψει πριν ενωθούν με τις υπόλοιπες δυνάμεις του Συνασπισμού σε μια γενικευμένη εισβολή στη Γαλλία. Έτσι ξεκίνησε η τριήμερη Εκστρατεία του Βατερλώ (15-19 Ιουνίου 1815). Η τελική και αποφασιστική σύγκρουση αυτής της εκστρατείας ήταν η ομώνυμη μάχη.
 
Η μάχη άρχισε με πρωτοβουλία του γαλλικού στρατού το μεσημέρι της 18ης Ιουνίου, μεταξύ των Γάλλων και των Βρεταννών, ενώ τμήμα του γαλλικού στρατού, υπό τον στρατάρχη μαρκήσιο ντε Γκρουσύ (Emmanuel de Grouchy), είχε αναλάβει τους σε αρκετή απόσταση ευρισκόμενους Πρώσους. Ο στρατός του Ουέλινγκτον, τοποθετημένος στον δρόμο των [[Βρυξέλλες|Βρυξελλών]], στην πλαγιά του Μον Σεν Ζαν (γαλλικά: Mont-Saint-Jean, Ύψωμα του Αγίου Ιωάννη), αντιστάθηκε σε επανειλημμένες γαλλικές επιθέσεις μέχρι το απόγευμα. Τότε κατέφθασε ο Μπλύχερ, που είχε εν τω μεταξύ κατορθώσει να απαγκιστρωθεί από τον Γκρουσύ, και επιτέθηκε διασπώντας τη δεξιά πτέρυγα του γαλλικού στρατού. Εκείνη τη στιγμή, οι Βρεταννοί και οι υπόλοιποι σύμμαχοι αντεπιτέθηκαν και υποχρέωσαν τους Γάλλους σε άτακτη φυγή. Ο ίδιος ο Δούκας του Ουέλινγκτον χαρακτήρισε αυτή τη μάχη ως την πιο αμφίρροπη, στην εξέλιξή της, σύρραξη που είχε δει<ref><nowiki>'''</nowiki>The Creevey papers<nowiki> </nowiki>: a selection from the correspondence & diaries of Thomas Creevey, M.P.,<nowiki>''</nowiki>, επιμ. Sir Herbert Maxwell, κεφ. x, σ.236.</ref>. Οποιαδήποτε πλευρά θα μπορούσε να είχε βγει νικήτρια αλλά κάποια λάθη επικοινωνίας, ηγεσίας και κρίσης οδήγησαν τελικά σε ήττα των Γάλλων<ref>[http://www.bbc.co.uk/history/british/empire_seapower/battle_waterloo_01.shtml The Battle of Waterloo], BBC. Ανακτήθηκε 3/12/2013</ref>.
Γραμμή 52:
== Πρελούδιο ==
[[Αρχείο:Strategic Situation of Western Europe 1815.jpg|thumb|300px|Ο στρατηγικός συσχετισμός στη Δυτική Ευρώπη, κατά το 1815. 250.000 Γάλλοι αντιμετώπισαν συνασπισμό περίπου 850.000 στρατιωτών, σε τέσσερα πολεμικά μέτωπα. Επιπλέον, Ο Ναπολέων ήταν υποχρεωμένος να αφήσει 20.000 άνδρες στη δυτική Γαλλία, προκειμένου να αντιμετωπίσει την εκεί φιλοβασιλική εξέγερση.]]
 
Στις 13 Μαρτίου 1815, έξι ημέρες πριν φτάσει ο Ναπολέων στο [[Παρίσι]] από τη νήσο [[Έλβα (νήσος)|Έλβα]], οι δυνάμεις που συμμετείχαν στο Συνέδριο της Βιέννης τον κήρυξαν εκτός νόμου<ref>[http://dl.lib.brown.edu/napoleon/time7.html Timeline: The Congress of Vienna, the Hundred Days, and Napoleon's Exile on St Helena], Center of Digital Initiatives, Brown University Library</ref>. Τέσσερις μέρες αργότερα, το [[Ηνωμένο Βασίλειο]], η [[Ρωσική Αυτοκρατορία|Ρωσία]], η [[Αυστροουγγαρία|Αυστρία]] και η [[Πρωσία]] κινητοποίησαν τους στρατούς τους εναντίον της Γαλλίας<ref>Hamilton-Williams 1993, σ.59.</ref>. Ο Ναπολέων ήξερε ότι, εφόσον δεν μπόρεσε να αποτρέψει κάποιες δυνάμεις από τη συμμετοχή τους στον Συνασπισμό, η μόνη του ελπίδα ήταν καταστρέψει τον συμμαχικό στρατό στα νότια των Βρυξελλών προτού αυτός ενισχυθεί, να απωθήσει τους Βρετανούς στη θάλασσα και μετά να εξουδετερώσει τους Πρώσους. Επίσης ήταν θετικό το γεγονός ότι, στο Βέλγιο, η γαλλόφωνη πλειοψηφία του πληθυσμού ήταν φιλικά προσκείμενη σε αυτόν. Τέλος, τα βρετανικά στρατεύματα δεν ήταν από τα πλέον αξιόμαχα, καθώς οι περισσότεροι βετεράνοι του [[Πόλεμος Ιβηρικής χερσονήσου|πολέμου της Ιβηρικής χερσονήσου]] είχαν μεταφερθεί στην Αμερική για να ενισχύσουν τις βρετανικές δυνάμεις που μάχονταν στον [[Αγγλο-αμερικανικός πόλεμος του 1812|Αγγλο-αμερικανικό πολεμο]], ήδη από το 1812<ref>Chandler 1966, σσ.1016, 1017, 1093.</ref>.
 
Γραμμή 61 ⟶ 62 :
Μόνο αργά το βράδυ της 15ης Ιουνίου βεβαιώθηκε ο Ουέλινγκτον ότι η επίθεση στο Σαρλουά ήταν η κύρια προσβολή των Γάλλων. Τις πρώτες πρωινές ώρες της 16ης, στον [[Χορός της δούκισσας του Ρίτσμοντ|χορό της δούκισσας του Ρίτσμοντ]], έλαβε σχετικό μήνυμα από τον πρίγκιπα της Οράγγης και συγκλονίστηκε από την ταχύτητα με την οποία είχε κινηθεί ο Ναπολέοντας. Διέταξε εσπευσμένα τον στρατό να συγκεντρωθεί στο Κατρ Μπρα, όπου ο [[Ουίλλιαμ Β΄ των Κάτω Χωρών|πρίγκιπας της Οράγγης]] με την ταξιαρχία του πρίγκιπα Βερνάρδου της Σαξ-Βαϊμάρης κρατούσε μία αδύναμη θέση απέναντι στην υπό τον Νεΰ αριστερή γαλλική πτέρυγα<ref>Longford 1971, σ.508.</ref>. Η διαταγή προς τον Νεΰ ήταν να ασφαλίσει τις οδούς προσπέλασης προς το Κατρ Μπρα, ούτως ώστε αν παρουσιαζόταν αργότερα ανάγκη, να στραφεί ανατολικά και να ενισχύσει τον Ναπολέοντα.
 
Ο Ναπολέων κινήθηκε πρώτα κατά του πρωσικού Στρατού στις 16 Ιουνίου, με την δεξιά πτέρυγα και το εφεδρικό του στράτευμα και νίκησε τον Μπλύχερ στη [[Μάχη του Λινύ]] (Ligny). Το πρωσικό κέντρο δεν άντεξε στις γαλλικές επιθέσεις, αλλά οι πτέρυγες κράτησαν τις θέσεις τους. Ο Νεΰ εν τω μεταξύ βρήκε τις προσβάσεις προς το [[Μάχη του Κατρ Μπρα|Κατρ Μπρα]] να κατέχονται από τον πρίγκιπα της Οράγγης, ο οποίος απέκρουσε αρχικά τις επιθέσεις του Νεΰ, αλλά άρχισε να υποχωρεί προ των υπέρτερων γαλλικών δυνάμεων. Στη συνέχεια όμως, κατέφθασαν ενισχύσεις και ο Ουέλινγκτον ο οποίος, αναλαμβάνοντας τη διοίκηση, απώθησε τον Νεΰ νωρίς το απόγευμα, ασφαλίζοντας τις προσβάσεις προς το Κατρ Μπρα. Ήταν όμως αργά για να στείλει βοήθεια στους Πρώσους στο Λινύ. Η υποχώρηση των τελευταίων , καθιστούσε τη θέση του στο Κατρ Μπρα επισφαλή. Έτσι την άλλη μέρα αποσύρθηκε νότια, σε μιανμια πιο αμυντική θέση, της οποίας ο ίδιος είχε κάνει αναγνώριση την προηγούμενη χρονιά, στο Ύψωμα του Αγίου Ιωάννη, νότια του χωριού του Βατερλώ και του δάσους του Σουάν (Soignes).<ref>Longford 1971, σ.527.</ref>
 
Η υποχώρηση του Μπλύχερ από το Λινύ έγινε απρόσκοπτα και πέρασε, προφανώς, απαρατήρητη από τους Γάλλους<ref name=Chesney-136>Chesney 1907, σ.136.</ref>. Ο κύριος όγκος της οπισθοφυλακής του, είχε μείνει στη θέση του μέχρι τα μεσάνυχτα και μερικές μονάδες παρέμειναν ως το πρωί, κάτι που αγνοούσαν οι Γάλλοι. Αλλά, το σημαντικό είναι ότι οι Πρώσοι δεν υποχώρησαν προς ανατολικά, για να κρατήσουν τις γραμμές επικοινωνιών με τα μετόπισθέν τους. Αντιθέτως, οπισθοχώρησαν προς τα βόρεια, παράλληλα με την πορεία του Ουέλινγκτον, κι έτσι καθ' όλη τη διάρκεια των μαχών η μεταξύ τους απόσταση δεν απέτρεπε την υποστήριξη και επικοινωνία. Τελικά οι Πρώσοι ανασυντάχθηκαν στο 4ο Σώμα του Μπύλοβ, το οποίο δεν βρισκόταν στο Λινύ αλλά σε ισχυρή θέση, νότια της [[Βαβρ]].<ref name=Chesney-136/>
 
Ο Ναπολέων επεχείρησε με την εφεδρική του δύναμη καθυστερημένη εξόρμηση στις 17 Ιουνίου, και ενώθηκε με τον Νεΰ στις 13:00 για να επιτεθούν στον Ουέλινγκτον, αλλά βρήκαν τη θέση κενή. Οι Γάλλοι καταδίωξαν τον Ουέλινγκτον, όμως υπήρξε μόνο μία αψιμαχία ιππικού στη Γκενάπ (Genappe), την ώρα που άρχισε καταρρακτώδης βροχή, η οποία κράτησε όλο το βράδυ. Πριν εγκαταλείψη το Λινύ, ο Ναπολέων διέταξε τον Γκρουσύ, διοικητή της δεξιάς πτέρυγας, να ακολουθήσει τους υποχωρούντες Πρώσους με 33.000 άνδρες. Η καθυστερημένη εκκίνηση, η αβεβαιότητα ως προς την κατεύθυνση των Πρώσων και η ασάφεια των εντολών του Ναπολέοντα, είχαν ως συνέπεια να μη μπορέσει ο Γκρουσύ να εμποδίσει τον πρωσικό στρατό να φτάσει στη Βαβρ, απ' όπου μπορούσε να βαδίσει προς ενίσχυση του Ουέλινγκτον. Στο τέλος της 17ης Ιουνίου, ο στρατός του Ουέλινγκτον είχε φθάσει στη θέση του στο Βατερλώ, με το κυρίως σώμα του Ναπολέοντα να ακολουθεί, και τον στρατό του Μπλύχερ να συγκεντρώνεται στη Βαβρ, περίπου 13 χλμ. ανατολικά της πόλης.
 
== Στρατοί ==