Ελάτη: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
Επεξεργασία - επέκταση λήμματος.- |
||
Γραμμή 4:
| εικόνα= Abies koreana (szyszki).JPG
| λεζάντα_εικόνας = [[Κορεατική ελάτη]] (Abies koreana) φύλλωμα και κώνος
| πλάτος_εικόνας=
| βασίλειο= [[Φυτά]] (Plantae)
| συνομοταξία= [[Κωνοφόρα]] (Pinophyta)
Γραμμή 15:
| subdivision= Δείτε κείμενο
}}
Η '''Ελάτη''' ('''''Abies''''') είναι γένος 48–55 ειδών [[αειθαλές|αειθαλών]] [[Πευκόφυτα|κωνοφόρων]] της οικογένειας [[Pinaceae]]. Βρίσκονται σε μεγάλο μέρος της Βόρειας και Κεντρικής Αμερικής, της
[[Αρχείο:20100811_Fir_forest_Mavrilo_Fthiotida_Greece.jpg|thumb|right|250px|Ελατοδάσος στο χωριό [[Μαυρίλο Φθιώτιδας]], Στερεά Ελλάδα.]]▼
▲Η '''Ελάτη''' ('''''Abies''''') είναι γένος 48–55 ειδών [[αειθαλές|αειθαλών]] [[Πευκόφυτα|κωνοφόρων]] της οικογένειας [[Pinaceae]]. Βρίσκονται σε μεγάλο μέρος της Βόρειας και Κεντρικής Αμερικής, της Ευρώπης, της Ασίας και της Βόρειας Αφρικής, σε [[βουνό|βουνά]] ποικίλων ειδών. Οι ελάτες σχετίζονται στενά με τους [[κέδρος|κέδρους]] (''Cedrus'')· οι λεγόμενες ψευδοελάτες ανήκουν στο γένος ''[[Ψευδοτσούγκα]]''.
Είναι όλες [[δέντρο|δέντρα]], που φθάνουν σε ύψος 10–80 m και διαμέτρους κορμού 0,5–4 m σε ώριμη ηλικία. Οι ελάτες μπορούν να διακριθούν από άλλα μέλη της οικογένειας π.χ των πεύκων από τα βελονοειδή τους [[φύλλο (βοτανική)|φύλλα]] που είναι προσαρμοσμένα σε μικρά κλαδιά με μια βάση η οποία προσομοιάζει μια μικρή βεντούζα και από τους όρθιους κυλινδρικούς κώνους μήκους 5–25 cm, που αποσυντίθενται όταν ωριμάσουν ώστε να απελευθερώσουν τους φτερωτούς καρπούς. Η ταυτοποίηση των ειδών βασίζεται στο μέγεθος και την κατανομή των φύλλων, το μέγεθος και το σχήμα των κώνων, και στο αν οι κλίμακες των φύλλων του μίσχου στους κώνους ειναι μακριά και εξέχουν, ή κοντά και κρυμμένα μέσα στον κώνο. ▼
▲Είναι όλες [[δέντρο|δέντρα]], που φθάνουν σε ύψος 10–80 m και διαμέτρους κορμού 0,5–4 m σε ώριμη ηλικία. Οι ελάτες μπορούν να διακριθούν από άλλα μέλη της οικογένειας π.χ των πεύκων από τα βελονοειδή τους [[φύλλο (βοτανική)|φύλλα]] που είναι προσαρμοσμένα σε μικρά κλαδιά με μια βάση η οποία προσομοιάζει μια μικρή βεντούζα και από τους όρθιους κυλινδρικούς κώνους μήκους 5–25 cm, που αποσυντίθενται όταν ωριμάσουν ώστε να απελευθερώσουν τους φτερωτούς καρπούς. Η ταυτοποίηση των ειδών βασίζεται στο μέγεθος και την κατανομή των φύλλων, το μέγεθος και το σχήμα των κώνων, και στο αν οι κλίμακες των φύλλων του μίσχου στους κώνους
== Ταξινόμηση ==
{{μετάφραση}}
<gallery class="center" caption="" widths="
Αρχείο:Abies cone & bits.jpg|right|thumb|Άθικτοι και αποσυντεθειμένοι κώνοι ''Bulgarian Fir''.
Αρχείο:Abies Orjen foliage.jpg|thumb|right|Φύλλωμα ''A. alba'' από τα Δειναρικά ασβεστολιθικά δάση ελάτης στο όρος ''Orjen''.
Γραμμή 44 ⟶ 40 :
**''[[Abies cilicica]]''—Syrian Fir
}}
<gallery class="center" caption="" widths="
Αρχείο:Abies balsamea 0165.jpg|Σε πρώτο πλάνο δέντρο ''Abies balsamea'', ακολουθούμενο από νεαρά δέντρα.
Αρχείο:Abies sibirica foliage.JPG|Φύλλωμα της ''Abies sibirica''.
Γραμμή 65 ⟶ 61 :
***''Abies veitchii'' ποικ. ''sikokiana''—Shikoku Fir
}}
<gallery class="center" caption="" widths="
Αρχείο:Abgragra-top.jpg|Φύλλωμα ''A. grandis''.
Αρχείο:Abies grandis cross section.JPG|Κάθετη τομή ''Abies grandis''.
Γραμμή 81 ⟶ 77 :
**''[[Abies guatemalensis]]''—Guatemalan Fir
}}
<gallery class="center" caption="" widths="
Αρχείο:Abies kawakamii Chi-You.jpg|Δέντρα ''Abies kawakamii'' στην [[Ταϊβάν]].
Αρχείο:Abies firma.JPG|Φύλλωμα ''Abies firma''.
Αρχείο:Abies holophylla Munich Botanical Garden.jpg|Δέντρο ''Abies holophylla'', Βοτανικός Κήπος, ([[Μόναχο]]).
</gallery>
* '''Section ''Momi''''' (ανατολική & κεντρική [[Ασία]], [[Ιμαλάια]], γενικά σε πεδινά έως μέτρια υψόμετρα)
Γραμμή 105 ⟶ 101 :
**''[[Abies mariesii]]''—Maries' Fir
}}
<gallery class="center" caption="" widths="
Αρχείο:Abies amabilis 26453.JPG|Δέντρο και κώνοι ''Abies amabilis''.
Αρχείο:Abies delavayi Cangshan2.jpg|''Abies delavayi'', [[Γιουνάν]], Κίνα.
</gallery>▼
▲</gallery>
▲[[Αρχείο:Abies fabri in mist.jpg|thumb|right|''A. fabri'', [[Σετσουάν]], [[Κίνα]].]]
* '''Section ''Pseudopicea''''' ([[Ιμαλάια|Σινο-Ιμαλάια όρη]], σε μεγάλο υψόμετρο)
{{columns-list|2|
Γραμμή 128 ⟶ 125 :
**''[[Abies webbiana]]''-Talispatra
}}
<gallery class="center" caption="" widths="
▲
Αρχείο:Abies spectabilis Namche Bazaar.jpg|Δέντρο ''Abies spectabilis'' ([[Νεπάλ]]).
Αρχείο:Abies religiosa El Rosario 1.jpg|Φύλλωμα ''Abies religiosa'' με πεταλούδες Μονάρχης ''(Danaus plexippus)'', [[Μεξικό]].
</gallery>
* '''Section ''Oiamel''''' (Κεντρικό Μεξικό, σε μεγάλο υψόμετρο)
Γραμμή 138 ⟶ 136 :
***''Abies hickelii'' ποικ. ''oaxacana''—Oaxaca Fir
}}
<gallery class="center" caption="" widths="
Αρχείο:2007-04-07Abies procera glauca01.jpg|''Abies procera glauca''.
Αρχείο:Abies densa Wangdicholing Palace.jpg|''Abies densa'' ([[Μπουτάν]]).
</gallery>
* '''Section ''Nobilis''''' (δυτικές [[Ηνωμένες Πολιτείες]], σε μεγάλα υψόμετρα)
Γραμμή 148 ⟶ 147 :
***''Abies magnifica'' ποικ. ''shastensis''—Shasta Red Fir
}}
<gallery class="center" caption="" widths="
Αρχείο:Abies bracteata 04 Bottcher's Gap.jpg|Δέντρο ''Abies bracteata''.
Αρχείο:Abies milleri SR 99-08-27.jpg|Φύλλωμα ''Abies milleri''. Μήκους κλάδου 23cm, με βελόνες. [[Ηώκαινο]], 49 εκατομμυρίων ετών, Σχηματισμό Όρους ''Klondike'', Πολιτεία Ουάσινγκτον, ΗΠΑ.
Αρχείο:Abies milleri wing seed 01.jpg|Φτερό σπόρου ''Abies milleri'' μήκους 2,4 cm. Ηλικίας 49 εκατομμυρίων ετών, Όρος ''Klondike'', [[Ουάσινγκτον (πολιτεία)|Πολιτεία Ουάσινγκτον]], ΗΠΑ.
</gallery>
* '''Section ''Bracteata''''' (ακτές [[Καλιφόρνια]]ς)
Γραμμή 168:
== Κίνδυνοι και εχθροί ==
Είναι ευπαθής στους όψιμους παγετούς και στα χιόνια. Προσβάλλεται από τον [[ιξός|ιξό]] ''(Viscum album)'' και από σηψιρριζίες όπως Armelaria melea, Agrobacterium tumefaciens
Επίσης δημιουργούνται προβλήματα από ζώα όπως τα [[γίδα|γίδια]], τα [[πρόβατο|πρόβατα]], το [[ζαρκάδι]] και ο [[σκίουρος]] που τρώει τους σπόρους των κουκουναριών. Επίσης καταναλώνονται από τις κάμπιες κάποιων [[λεπιδόπτερα|λεπιδόπτερων]].
Γραμμή 175:
== Βιβλιογραφία ==
Philips, Roger.
== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
{{βικιλεξικό}}
{{commonscat|Abies}}
* {{en}} [http://www.conifers.org/pi/ab/index.htm ''Abies''] at The Gymnosperm Database
* {{en}} [http://www.pinetum.org/cones/ABIEScones.htm Michael P. FRANKIS CONE COLLECTION: Abies] at the Arboretum de Villardebelle—images of cones of selected species
| |||