Μεσαίωνας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

 

[[Αρχείο:Les Très Riches Heures du duc de Berry Janvier.jpg|thumb|240px|[[Αδελφοί Λίμπουρχ]]: Σελίδα από το ημερολόγιο του «Πολύ πλούσιου βιβλίου Ωρών του Δούκα του Μπερί», το διασημότερο και καλύτερα σωζόμενο δείγμα της γοτθικής παραγωγής εικονογραφημένων χειρογράφων (περ. 1415).]]

Ο Ύστερος Μεσαίωνας στιγματίστηκε από δοκιμασίες και κινδύνους όπως ο [[Πείνα|λιμός]], η [[πανούκλα]] και ο [[πόλεμος]], που μείωσαν κατά πολύ τον πληθυσμό της Δυτικής Ευρώπης. Μεταξύ των ετών 1347 και 1350 η [[Μαύρη πανώλη|Μαύρη Πανώλη]] εξόντωσε το ένα τρίτο περίπου του ευρωπαϊκού πληθυσμού. Οι αμφιγνωμίες, η εμφάνιση [[Αίρεση|αιρέσεων]] και τα σχίσματα στους Κόλπους της Εκκλησίας εμφανίστηκαν παράλληλα με διακρατικούς πολέμους, εμφύλιες συγκρούσεις και επαναστάσεις χωρικών. Πολιτιστικές και τεχνολογικές πρόοδοι μεταμόρφωσαν την ευρωπαϊκή κοινωνία, γράφοντας τον επίλογο του Ύστερου Μεσαίωνα και δίνοντας τη σκυτάλη στην Πρώιμη Νεότερη Περίοδο της Ευρωπαϊκής Ιστορίας.

 

Ο Μεσαίωνας είναι μια από τις τρεις κύριες περιόδους στο επικρατέστερο σχήμα ανάλυσης της [[Ευρώπη|ευρωπαϊκής]] ιστορίας: [[Κλασική αρχαιότητα|Κλασική Αρχαιότητα]], Μεσαίωνας και Νεότερη Εποχή.<ref name=Power304>Power (2006), σελ. 304.</ref>

 

[[Αρχείο:De Neuville - The Huns at the Battle of Chalons.jpg|thumb|left|220px|Ούνοι εισβολείς στη [[Μάχη των Εθνών|Μάχη των Καταλαυνικών Πεδίων]] (451), απεικόνιση του 19ου αιώνα από τον Αλφόνς ντε Νοβίλ.]]Οι πολιτικές δομές της [[Δυτική Ευρώπη|Δυτικές Ευρώπης]] άλλαξαν σημαντικά μορφή μετά την κατάλυση της ενωμένης Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Παρόλο που οι μετακινήσεις διαφόρων φύλων στη διάρκεια της περιόδου αυτής περιγράφονται στην πλειοψηφία των περιπτώσεων ως εισβολές, στην πραγματικότητα δεν πρόκειται απλώς για στρατιωτικές εκστρατείες αλλά για [[Μετανάστευση|μεταναστεύσεις]] ολόκληρων λαών εντός της Αυτοκρατορίας. Αυτές υποβοηθήθηκαν από την άρνηση των Ρωμαίων αριστοκρατών να στηρίξουν το [[Ρωμαϊκός στρατός|στρατό]] ή να καταβάλουν τους φόρους που ήταν απαραίτητοι σε αυτόν για την παρεμπόδιση των μεταναστεύσεων.<ref name=Brown122>Brown, σσ. 122–124.</ref> Οι Αυτοκράτορες του 5^ου αιώνα ήταν συχνά υποχείρια ισχυρών στρατιωτικών όπως ο [[Στιλίχων]] (πεθ. 408), ο [[Άσπαρ]] (πεθ. 471), ο [[Ρισίμερος]] (πεθ. 472) και ο [[Γούντομπαντ]] (πεθ. 516), οι οποίοι είχαν κατά το ήμισυ ή και καθόλου ρωμαϊκές καταβολές. Επιγαμίες, ωστόσο, μεταξύ των νέων βασιλέων και των Ρωμαίων αριστοκρατών ήταν σύνηθες φαινόμενο.<ref name=Wickham95>Wickham (2009), σσ. 95–98.</ref> Αυτό οδήγησε στη συγχώνευση εθιμικών στοιχείων του ρωμαϊκού πολιτισμού με εκείνα των επιδρομέων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι λαϊκές συνελεύσεις που επέτρεπαν στα ελεύθερα αρσενικά μέλη μιας φυλής να συμμετέχουν στη διακυβέρνηση σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από ό,τι συνέβαινε στο πλαίσιο του ρωμαϊκού κράτους.<ref name=Wickham100>Wickham (2009), σσ. 100–101.</ref> Τα αρχαιολογικά ευρήματα που άφησαν πίσω οι Ρωμαίοι και οι εισβολείς παρουσιάζουν συχνά ομοιότητες, με εκείνα των φυλών να μιμούνται συχνά τα αντίστοιχα ρωμαϊκά.<ref name=Collins100>Collins (1999), σελ. 100.</ref> Μεγάλο κομμάτι της [[γραμματεία]]ς των νέων βασιλείων επίσης βασίστηκε στη ρωμαϊκή γραπτή παράδοση.<ref name=Collins96>Collins (1999), σσ. 96–97.</ref> Μια σημαντική διαφορά, εντούτοις, ήταν η σταδιακή απώλεια εισοδήματος των διοικούντων μέσω της φορολογίας. Πολλές από τις νέες πολιτικές ενότητες δεν χρηματοδοτούσαν πλέον το στρατό τους μέσω φόρων, αλλά προσέφεραν στους στρατιώτες κτήματα ή ενοίκια. Αυτή η αναθεώρηση της ανάγκης για φορολογία οδήγησε και στην παρακμή των συστημάτων συλλογής φόρων.<ref name=Wickham102>Wickham (2009), σσ. 102–103.</ref> Οι πολεμικές συγκρούσεις ήταν πάντως συχνές μεταξύ και στο εσωτερικό των νέων βασίλείων. Η δουλεία μειώθηκε μαζί με την προσφορά και οι κοινωνικές δομές επικεντρώθηκαν στην αγροτική παραγωγή.<ref name=Backman86>Backman (2003), σσ. 86–91.</ref>

 

 

Οι εισβολές έφεραν νέες εθνοτικές ομάδες στην Ευρώπη, αν και ορισμένες περιοχές δέχτηκαν μεγαλύτερη εισροή φύλων σε σχέση με άλλες. Στη Γαλατία, για παράδειγμα, οι εισβολείς εγκαταστάθηκαν σε μεγαλύτερο βαθμό στα βορειοανατολικά σε σχέση με τα νοτιοδυτικά. Τα [[Σλάβοι|σλαβικά φύλα]] προτίμησαν την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, καθώς και τα [[Βαλκάνια]]. Η εγκατάσταση αυτή νέων λαών οδήγησε και στην αλλαγή των επικρατουσών γλωσσών. Τα [[Λατινική γλώσσα|λατινικά]] της Δυτικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας αντικαταστάθηκαν σταδιακά από γλώσσες που βασίζονταν σε αυτά, αλλά ήταν παρόλα αυτά διακριτές, γνωστές με τη συλλογική ονομασία [[ρομανικές γλώσσες]]. Αυτή η μετάβαση από τα Λατινικά στις νέες γλώσσες είχε φυσικά διάρκεια πολλούς αιώνες. Η [[ελληνική γλώσσα]] παρέμεινε η επίσημη γλώσσα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, αλλά οι μεταναστεύσεις σλαβόφωνων λαών προσέθεσε και τις [[Σλαβικές γλώσσες|σλαβονικές γλώσσες]] στην Ανατολική Ευρώπη.<ref name=Davies235>Davies (1996), σσ. 235–238.</ref>