Περού: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Αναίρεση έκδοσης 6171880 από τον Nojods15 (Συζήτηση)
μ μικροδιορθώσεις
Γραμμή 58:
}}
 
Το '''Περού''' ([[Ισπανική γλώσσα|Ισπανικάισπανικά]]: Perú, [[Κέτσουα]]: Piruw), είναι χώρα στη [[νότιαΝότια Αμερική]]. Συνορεύει βόρεια με τον [[Ισημερινός (χώρα)|Ισημερινό]] και την [[Κολομβία]], ανατολικά με τη [[Βραζιλία]], νοτιοανατολικά με τη [[Βολιβία]], νότια με τη [[Χιλή]] και δυτικά βρέχεται από [[Ειρηνικός Ωκεανός|Ειρηνικό ωκεανό]].
Το Περού είναι χαρακτηριστική χώρα της περιοχής των [[Άνδεις|Άνδεων]]. Έχει έκταση 1.300.000 [[Τετραγωνικό χιλιόμετρο|τ.χλμ.]], είναι δηλαδή 10 φορές μεγαλύτερη από την [[Ελλάδα]] και 31.488.625 κατοίκους <ref name="stats"/>, με βάση επίσημες εκτιμήσεις του 2016.
 
Γραμμή 68:
== Ιστορία ==
[[Αρχείο:80 - Machu Picchu - Juin 2009 - edit.jpg|thumb|left|upright|Η πόλη του [[Μάτσου Πίτσου]], γνωστή και ως η κρυφή πόλη των [[Ίνκας]].]]
Οι πρώτες μαρτυρίες ανθρώπινης παρουσίας στην ευρύτερη περιοχή του Περού χρονολογούνται περίπου εννέα χιλιετίες πριν. Η παλαιότερη γνωστή σύνθετη κοινωνία στο Περού είναι ο πολιτισμός του Νόρτε Τσίκο, ο οποίος άνθισε στις ακτές του Ειρηνικού μεταξύ του 3.000 και 1.800 π.Χ. Αυτές οι πρωτόγονες δομές εξελίχθηκαν και οι αρχαιολογικές μαρτυρίες επιβεβαιώνουν την ύπαρξη στη συνέχεια των πολιτισμών των Τσάβιν, Παράκας, Μοτσίκα, Νάζκα, Γουαρί και Τσιμού. Τον 15ο αιώνα, οι Ίνκας εξελίχθηκαν σε ένα πανίσχυρο κράτος, το οποίο με το τέλος του αιώνα, αποτελούσε τη μεγαλύτερη αυτοκρατορία στην προκολομβιανή Αμερική. Οι πολιτισμοί των Άνδεων ήταν γενικά βασισμένοι στη γεωργία, χρησιμοποιώντας τεχνικές όπως η άρδευση και οι αναβαθμίδες στις καλλιέργειες. Επίσης, η εκτροφή των καμηλοειδών της περιοχής ([[λάμα]], [[Γουανάκος|γουανάκο]]) και η αλιεία ήταν σημαντικοί πόροι. Η οργάνωση της κοινωνίας βασιζόταν στην αλληλεγγύη και την αναδιανομή του πλούτου, καθώς οι πολιτισμοί αυτοί δεν είχαν τα στοιχεία της αγοράς και του χρήματος στην κουλτούρα τους.
 
Το [[1532]], μία ομάδα Ισπανών κατακτητών, γνωστοί και ως κονκισταδόρες, με αρχηγό τον Φρανσίσκο Πισάρρο, νίκησαν τον αυτοκράτορα των [[Ίνκας]] Αταουάλπα και επέβαλαν την ισπανική κυριαρχία στην αυτοκρατορία των Άνδεων. Δέκα χρόνια αργότερα, το Ισπανικό Στέμμα ίδρυσε την Αντιβασιλεία του Περού, στην οποία περιλαμβάνονταν οι περισσότερες ισπανικές αποικίες της Νότιας Αμερικής. Ο αντιβασιλέας Φρανθίσκο ντε Τολέδο αναδιοργάνωσε τη χώρα κατά τη δεκαετία του 1570, με κύρια οικονομική δραστηριότητα τα ορυχεία αργύρου και εξανάγκασε τους ιθαγενείς σε υποχρεωτική εργασία.
Γραμμή 80:
Στις [[18 Ιουλίου]] του [[1962]], ο περουβιανός στρατός αρνήθηκε να αναγνωρίσει την εκλογική νίκη του υποψηφίου της Αριστεράς, Ραούλ Άγια ντε λα Τόρε, με το σοσιαλδημοκρατικό APRA στις προεδρικές εκλογές της [[10 Ιουνίου|10ης Ιουνίου]]. Η νίκη του Άγια ντε λα Τόρε μόνο με 6.000 ψήφους διαφορά και χωρίς απόλυτη πλειοψηφία στη Βουλή έκανε τους στρατιωτικούς να πιστεύουν ότι η εκλογή του θα αποτραπεί από το κογκρέσο, αρμόδιο για την εκλογή προέδρου. Πραγματικά, ο Άγια ντε λα Τόρε ήρθε σε συνδιαλλαγή με τον άσπονδο εχθρό του, στρατηγό Μανουέλ Οδρία και πραξικοπηματία ηγέτη της χώρας από το [[1948]] έως το [[1956]], για να υποστηρίξει αυτόν ως πρόεδρο. Στις [[17 Ιουλίου]] ανακοινώθηκε αυτή η συμφωνία και παράλληλα η Κεντρική Εφορευτική Επιτροπή επικύρωσε το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών. Την επομένη, τα τανκς κύλησαν στους δρόμους της Λίμας και ο στρατηγός Πέρες Γκοντόι ανέλαβε τη διακυβέρνηση της χώρας, επικεφαλής 12μελούς χούντας<ref>''Πραξικόπημα στο Περού'', Ιστορικό Λεύκωμα 1962, σελ. 96-97, Καθημερινή (1997)</ref>.
 
Το [[1968]], ο στρατός με την ηγεσία του στρατηγού Χουάν Βελάσκο Αλβαράδο πραγματοποίησε πραξικόπημα για την ανατροπή του πρόεδρου Φερντάντο Μπελαούντε. Το νέο καθεστώς έκανε ριζικές αλλαγές για την προώθηση της ανάπτυξης αλλά δεν κατάφερε να έχει σημαντικό λαϊκό έρισμαέρεισμα. Το 1975, ο Βελάσκο αντικαταστάθηκε βίαια από τον στρατηγό Φρανσίσκο Μοράλες Μπερμούδες, ο οποίος επέβλεψε την επαναφορά της δημοκρατίας. Κατά τη δεκαετία του '80, το Περού αντιμετώπισε ένα σημαντικό εξωτερικό δημόσιο χρέος, συνεχώς αυξανόμενο πληθωρισμό, ανεξέλεγκτο λαθρεμπόριο ναρκωτικών και έντονη πολιτική βία. Κατά την προεδρία του [[Αλμπέρτο Φουτζιμόρι]] το διάστημα 1990-2000, η χώρα ανέκαμψε, αν και η κυβέρνηση παραιτήθηκε μετά τις διφορούμενες εκλογές του 2000 με κατηγορίες αυταρχικότητας, διαφθοράς και παραβίασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Μετά το τέλος της κυβέρνησης Φουτζιμόρι, το Περού προσπαθεί να αντιμετωπίσει τη διαφθορά και να συντηρήσει την ανάπτυξη. <br /> Το 2006 τις εκλογές κέρδισε ο [[Άλαν Γκαρσία]] (Alan García) , που τον διαδέχθηκε ο νικητής των εκλογών του 2011, [[Ογιάντα Ουμάλα]]. Έπειτα από τις [[Γενικές εκλογές στο Περού (2016)|εκλογές του 2016]], πρόεδρος εξελέγη ο [[Πέδρο Πάμπλο Κουτσίνσκι]].
 
== Γεωγραφία ==
[[Αρχείο:Alpamayo.jpg|thumb|left|200px|Οι κορυφές των [[Άνδεις|Άνδεων]] τροφοδοτούν πολλούς ποταμούς του Περού.]]
[[Αρχείο:Peru Blue Marble.png|thumb|left|200px|Δορυφορικός χάρτης του Περού.]]
[[Αρχείο:Peru veg 1970.jpg|thumb|left|200px|Κατανομή της [[χλωρίδα]]ς του Περού.]]
 
Η οροσειρά των [[Άνδεις|Άνδεων]] εκτείνονται παράλληλα με την ακτογραμμή του ωκεανού και χωρίζουν τη χώρα σε τρεις γεωγραφικές περιοχές. Η περιοχή των ακτών, γνωστή και ως Κόστα, στα δυτικά, είναι μία στενή επίπεδη περιοχή, κυρίως ξηρή με κοιλάδες που σχηματίστηκαν από εποχικές απορροές προς τη θάλασσα. Τα υψίπεδα και η οροσειρά, γνωστά και ως Σιέρρα, είναι η περιοχή των Άνδεων, που μεταξύ άλλων περιλαμβάνει και το οροπέδιο [[Αλτιπλάνος]], καθώς και την ψηλότερη κορυφή της χώρας, το όρος [[Ουασκαράν]] με ύψος 6768 μ. Η τρίτη περιοχή είναι η ζούγκλα και το τροπικό δάσος, γνωστά και ως Σέλβα, που εκτείνεται σε επίπεδες εκτάσεις και καλύπτεται από το τροπικό δάσος βροχής του [[Αμαζόνιος|Αμαζονίου]]. Η Σέλβα περιλαμβάνει περίπου το 60% της συνολικής έκτασης του Περού, κατατάσσοντάς το τέταρτο ως προς την έκταση τροπικού δάσους στην επικράτειά του, μετά τη [[Βραζιλία]], το [[Λαοκρατική Δημοκρατία του Κονγκό|Κονγκό]] και την [[Ινδονησία]].
Γραμμή 92:
 
== Κλίμα ==
Αντίθετα με άλλες χώρες της περιοχής του ισημερινού, το Περού δεν έχει αποκλειστικά ένα μόνο κλιματικό τύπο, δηλαδή τον τροπικό, αλλά το κλίμα του επηρεάζεται τόσο από τις [[Άνδεις]] όσο και από τα ρεύματα Χούμπολτ. Έτσι, το κλίμα της χώρας παρουσιάζει μεγάλη ποικιλομορφία μικροκλιμάτων, περιλαμβάνοντας 28 από τους 32 κλιματικούς τύπους που συναντώνται παγκόσμια (με βάση την κλιματική ταξινόμηση του Köppen).
 
Σε γενικές γραμμές, οι ακτές παρουσιάζουν υποτροπικό κλίμα με μέτριες θερμοκρασίες, μικρά ύψη βροχόπτωσης και υψηλά επίπεδα υγρασίας λόγω της γειτνίασης με τον [[Ειρηνικός ωκεανός|Ειρηνικό]]. Οι βόρειες ακτές είναι πιο θερμές και οι βροχοπτώσεις εδώ πιο συχνές. Αντίστοιχα, οι περιοχές των [[Άνδεις|Άνδεων]] παρουσιάζουν ένα δροσερό και ψυχρό κλίμα, με βροχερά καλοκαίρια και πολύ ξηρούς χειμώνες.
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Περού"