Ραμνούντας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Ο σηκός του μεγάλου ναού στέγαζε το κυρίαρχο λατρευτικό αντικείμενο, το άγαλμα της Νέμεσης, το οποίο ήταν γλυπτό του Αγοράκριτου, μαθητή του Φειδία, κατασκευασμένο από κομμάτι παριανού μαρμάρου και το οποίο είχε ύψος περίπου 4 μέτρων. Ο Ρωμαίος ιστορικός και γνώστης [[Μάρκος Τερέντιος Βάρρων|Βάρρων]] το βαθμολογεί ως το καλύτερο παράδειγμα της ελληνικής γλυπτικής.<ref>[[Πλίνιος ο Πρεσβύτερος]], «[[Φυσική Ιστορία (Πλίνιος)|Φυσική Ιστορία]]» - [[Πλίνιος ο Πρεσβύτερος|Plinio il Vecchio]], "[[Φυσική Ιστορία (Πλίνιος)|Naturalis historia]]", XXXVI, 17.</ref> Εκτιμούσε ότι ήταν ίσως έργο του [[Αγοράκριτος (γλύπτης)|Αγορακρίτου]], αν και σύμφωνα με τον [[Παυσανίας|Παυσανία]], άλλοι το απέδιδαν στον ίδιο τον δάσκαλό του τον [[Φειδίας|Φειδία]].<ref name="Pausanias">[[Παυσανίας]], «Ελλάδος περιήγησις», [[s:Ελλάδος περιήγησις/Αττικά|«Αττικά», 33.2-33.3]]: [...] "Μαραθῶνος δὲ σταδίους μάλιστα ἑξήκοντα ἀπέχει Ῥαμνοῦς τὴν παρὰ θάλασσαν ἰοῦσιν ἐς Ὠρωπόν. καὶ αἱ μὲν οἰκήσεις ἐπὶ θαλάσσῃ τοῖς ἀνθρώποις εἰσί, μικρὸν δὲ ἀπὸ θαλάσσης ἄνω Νεμέσεώς ἐστιν ἱερόν, ἣ θεῶν μάλιστα ἀνθρώποις ὑβρισταῖς ἐστιν ἀπαραίτητος. δοκεῖ δὲ καὶ τοῖς ἀποβᾶσιν ἐς Μαραθῶνα τῶν βαρβάρων ἀπαντῆσαι μήνιμα ἐκ τῆς θεοῦ ταύτης• καταφρονήσαντες γὰρ <μηδέν> σφισιν ἐμποδὼν εἶναι τὰς Ἀθήνας ἑλεῖν, λίθον Πάριον [ὃν] ὡς ἐπ᾽ ἐξειργασμένοις ἦγον ἐς τροπαίου ποίησιν. [33.3] τοῦτον Φειδίας τὸν λίθον εἰργάσατο ἄγαλμα μὲν εἶναι Νεμέσεως, τῇ κεφαλῇ δὲ ἔπεστι τῆς θεοῦ στέφανος ἐλάφους ἔχων καὶ Νίκης ἀγάλματα οὐ μεγάλα• ταῖς δὲ χερσὶν ἔχει τῇ μὲν κλάδον μηλέας, τῆ δεξιᾷ δὲ φιάλην, Αἰθίοπες δὲ ἐπὶ τῇ φιάλῃ πεποίηνται. συμβαλέσθαι δὲ τὸ ἐς τοὺς Αἰθίοπας οὔτε αὐτὸς εἶχον οὔτε ἀπεδεχόμην τῶν συνιέναι πειθομένων, οἳ πεποιῆσθαι σφᾶς ἐπὶ τῇ φιάλῃ φασὶ διὰ ποταμὸν Ὠκεανόν• οἰκεῖν γὰρ Αἰθίοπας ἐπ᾽ αὐτῷ, Νεμέσει δὲ εἶναι πατέρα Ὠκεανόν". [...] </ref> Λέγεται ότι ήταν αρχικά άγαλμα της θεάς [[Αφροδίτη (μυθολογία)|Αφροδίτης]] το οποίαοποίο απορρίφθηκε από τον κύριο κατασκευαστή του έργου και είχε μετατραπεί σε άγαλμα της Νέμεσης προκειμένου να πωληθεί για τον ναό στον Ραμνούντα, υπό την προϋπόθεση όμως, να μην επιστραφεί ποτέ στην Αθήνα.

Μεταγενέστερα, στις αρχές του 19ου αιώνα, στα ερείπια του κατεστραμμένου μεγάλου ναού, ανακαλύφθηκε από τον Βρετανό αρχιτέκτονα John Peter Gandy (1787–1850) μαρμάρινο κεφάλι από λατρευτικό άγαλμα της Νέμεσης αντίστοιχου μεγέθους με το αναφερόμενο, το οποίο έφερε διατρήσεις για τη στερέωση χρυσού στεφανιού, το οποίο και είναι σήμερα έκθεμα της Συλλογής του [[Βρετανικό Μουσείο|Βρετανικού Μουσείου]].<ref>[http://www.britishmuseum.org/research/collection_online/collection_object_details.aspx?objectId=444386&partId=1&place=34253&plaA=34253-3-1&page=1 Head from a Parian marble statue of Nemesis], British Museum Collection.</ref> Αυτό το κεφάλι δείχνει να έχει στυλιστικές ομοιότητες με τα γλυπτά του αετώματος του Παρθενώνα των ετών 440-432 π.Χ. Πολλά μέλη του αρχικού αγάλματος έχουν ανακτηθεί και ανακατασκευαστεί <ref>Alfred Friendly, Eleni Karapanayiotis, "[https://www.penn.museum/sites/expedition/nemesis/ Nemesis]", "Nemesis" Penn Museum, Expedition Magazine, Volume 15, Issue 1, September 1972, Penn Museum</ref><ref>Despinis, G. "Discovery of the Scattered Fragments and Recognition of the Type of Agorakritos' Statue of Nemesis." AAA 3 (1970), 403-414.</ref> από τις εκατοντάδες των θραυσμάτων που βρέθηκαν διασκορπισμένα μετά την καταστροφή της εικόνας λατρείας από τους πρώτους Χριστιανούς και αυτό επέτρεψε την ταυτοποίηση των συνολικά έντεκα ρωμαϊκών αντιγράφων, σε μικρότερη κλίμακα, του αρχικού αγάλματος. Η βάση του αγάλματος, περίπου 90 πόντους σε ύψος και 240 πόντους σε πλάτος, έχει επίσης ανακατασκευαστεί. Στις τρεις πλευρές της βάσης, η σκηνή εκτιλίσεται περιστροφικά με παράσταση που δείχνει την παρουσίαση της ωραίας Ελένης στην μητέρα της Νέμεση, από την Λήδα.<ref>[[Κέννεθ Λαπάτιν|Kenneth Dean Shapiro Lapatin]] (Lapatin, K.D.S.), "[http://www.jstor.org/stable/148185 The Reconstruction of the Temple at Rhamnous? Who is who on the Nemesis Base]", "The Journal of the [[Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα|American School of Classical Studies at Athens]]", Hesperia 61 (1992), 107-119.</ref>