Βολιβία: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
μ ενημέρωση πληθυσμού
Γραμμή 24:
|σύνορα = 6.940
|ακτογραμμή=
|εκτίμηση_πληθυσμού = 11.145.770<ref name="stats">[http://www.ine.gob.bo/indice/visualizador.aspx?ah=PC20106.HTM Επίσημη εκτίμηση]</ref>
|χρονιά_εκτίμησης_πληθυσμού = 2017
|πληθυσμός= 10.027.254<ref name="census">[http://www.ine.gob.bo:8081/censo2012/PDF/resultadosCPV2012.pdf Απογραφή 2012]</ref>
|θέση_πληθυσμού = 8782
|χρονιά_απογραφής_πληθυσμού= 2012
|πυκνότητα_πληθυσμού = 910,1
|θέση_πυκνότητας_πληθυσμού = 222
|χρονιά_ΑΕΠ = 2009
Γραμμή 57:
|σημειώσεις =
}}
Η '''Βολιβία''' (με την επίσημη ονομασία «Πολυεθνοτικό Κράτος της Βολιβίας» από τις 4 Μαΐου του 2009<ref>[http://publications.europa.eu/code/el/el-5000500.htm Διοργανικό εγχειρίδιο σύνταξης κειμένων — Παράρτημα A5] Υπηρεσία Επισήμων Εκδόσεων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων</ref>) είναι χώρα στη [[Νότια Αμερική]]. Συνορεύει βορειοανατολικά με τη [[Βραζιλία]], νοτιοανατολικά με την [[Παραγουάη]], νότια με την [[Αργεντινή]], νοτιοδυτικά με τη [[Χιλή]] και δυτικά με το [[Περού]]. Έχει έκταση 1.098.580 [[Τετραγωνικό χιλιόμετρο|τ.χλμ.]] και πληθυσμό 1011.027145.254770<ref name="censusstats"/> κατοίκους, σύμφωνα με τηνεπίσημες απογραφήεκτιμήσεις του 20122017. Πρόεδρος της χώρας είναι, από το 2006, ο [[Έβο Μοράλες]] και Αντιπρόεδρος από την ίδια χρονιά ο [[Άλβαρο Γκαρσία]].
 
Πριν από τον Ευρωπαϊκό αποικισμό της, η περιοχή της σημερινής Βολιβίας αποτελούσε τμήμα της αυτοκρατορίας των [[Ίνκας]]. Κατακτήθηκε από τους [[Ισπανία|Ισπανούς]] τον 16ο αιώνα και για το μεγαλύτερο διάστημα της ισπανικής κατάκτησης ονομαζόταν ως ''Άνω Περού'' ή ''Τσάρκας'', ενώ διοικητικά υπαγόταν στην Αντιβασιλεία του Περού, κάτω από την κυριαρχία της οποίας βρισκόταν και οι περισσότερες ισπανικές κτήσεις της Νότιας Αμερικής. Μετά τη διακήρυξη της ανεξαρτησίας της το 1809, ακολούθησαν 16 έτη συνεχών πολέμων μέχρι την εγκαθίδρυση της δημοκρατίας από τον [[Σιμόν Μπολίβαρ]], στις 6 Αυγούστου του 1825.
Γραμμή 74:
Το κράτος του Τιγουανάκου επεκτείνονταν συνεχώς, αφομοιώνοντας γειτονικούς πολιτισμούς και φυλές, χωρίς να έχει να αντιμετωπίσει κάποιον σημαντικό ανταγωνιστή στην ευρύτερη περιοχή. Η αφθονία της τροφής από καλλιέργειες και την κτηνοτροφία των λάμα, χρησιμοποιούταν για να ανατροφοδοτήσει φτωχότερες περιοχές μέσω ενός δικτύου συνεχούς εμπορίου. Η ανάπτυξη συνεχίστηκε με αυτό τον τρόπο απρόσκοπτα μέχρι και το 950 μ.Χ., περίοδος που το κράτος του Τιγουανάκου είχε φτάσει στη μέγιστη επικράτειά του.
 
Την περίοδο εκείνη σημειώθηκε όμως μία έντονη αλλαγή στο κλίμα της περιοχής, καθώς η βροχόπτωση στη λεκάνη της λίμνης [[Τιτικάκα]] έπεσε σημαντικά. Ορισμένοι ερευνητές πιστεύουν ότι επήλθε μία ξαφνική περίοδος ξηρασίας. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα οι πόλεις της περιοχής της Τιτικάκα να παράγουν όλο και λιγότερη τροφή, με συνέπεια την έλλειψη πλεονάσματος, το οποίο διαχειριζόταν η αριστοκρατία του κράτους. Με τη σειρά της, η αριστοκρατία έχασε τη δημοτικότητά της καθώς ήταν υπεύθυνη για την αναδιανομή του πλεονάσματος. Η πρωτεύουσα παρέμεινε η μόνη σημαντική παραγωγική περιοχή, αλλά ακόμα και ο τεχνικά έξυπνος σχεδιασμός των καλλιεργειών της, δεν μπορούσε να αντιμετωπίσει την ξηρασία. Το κράτος του Τιγουανάκου εξαλείφθηκε σταδιακά μέσα σε 50 χρόνια μέχρι το 1000 μΧμ.Χ., με βασική αιτία την έλλειψη τροφής, που ήταν και η δύναμή του. Η ευρύτερη περιοχή παρέμεινε ερημωμένη με όλο και λιγότερους κατοίκους σε μικρούς αγροτικούς οικισμούς, χωρίς καμία πλέον κρατική δομή ή κεντρική διοίκηση και πολιτισμό.
 
Μεταξύ του 1438 και του 1527, η αυτοκρατορία των [[Ίνκας]] προσάρτησε το μεγαλύτερο δυτικό τμήμα της Βολιβίας. Οι εσωτερικές αδυναμίες όμως της αυτοκρατορίας δεν επέτρεψαν τη συνέχιση της κυριαρχίας, και ακολούθησε η κατάκτηση από τους Ισπανούς, παράλληλα με την πτώση των Ίνκας.
Γραμμή 86:
Ο αγώνας της Βολιβίας για πλήρη ανεξαρτησία από την Ισπανία ξεκίνησε ουσιαστικά το 1809 και διήρκεσε σχεδόν 16 χρόνια. Το ανεξάρτητο κράτος της δημοκρατίας της Βολιβίας ιδρύθηκε στις 6 Αυγούστου του 1825 από τον [[Σιμόν Μπολίβαρ]].
 
Το 1836, η Βολιβία, με την ηγεσία του στρατηγού Αντρές ντε Σάντα ΚρούςΚρους, εισέβαλε στο [[Περού]] για να υποστηρίξει τον απερχόμενο πρόεδρο της χώρας στρατηγό Λουίς Ορμπεγκόσο. Με την επαναφορά του στην εξουσία, οι δύο χώρες συνενώθηκαν στο σχήμα της Βολιβιοπερουβιανής Συνομοσπονδίας, με προκαθήμενο τον Σάντα Κρους με τον τίτλο του Ανώτατου Προστάτη. Μετά από διαδοχικές εντάσεις μεταξύ της Συνομοσπονδίας και της Χιλής, η [[Χιλή]] κήρυξε πόλεμο στις δύο χώρες το 1836. Η [[Αργεντινή]], σύμμαχος της Χιλής, κήρυξε με τη σειρά της πόλεμο στη Συνομοσπονδία μερικούς μήνες αργότερα. Οι δυνάμεις του Περού και της Βολιβίας κατάφεραν σημαντικές και αρκετές νίκες κατά τη διάρκεια αυτής της σύρραξης, η οποία είναι πλέον γνωστή ως ο [[Πόλεμος της Συνομοσπονδίας]]. Η ήττα των Αργεντινών και στη συνέχεια των Χιλιανών εκστρατευτικών σωμάτων στην περιοχή της Παουκαρπάτα και την πόλη της Αρεκίπα, είναι τα σημαντικά ορόσημα του πολέμου αυτού. Η συνθήκη της Παουκαρπάτα επιβεβαίωσε την άνευ όρων παράδοση των στρατευμάτων της Χιλής και των Περουβιανών επαναστατών που ήταν αντίθετοι στη Συνομοσπονδία και τον πρόεδρο Ορμπεγόσο. Με βάση τη συνθήκη αυτή, η Χιλή ήταν υποχρεωμένη να αποσύρει τις δυνάμεις της από τα εδάφη της Συνομοσπονδίας, να επιστρέψει πολεμικά σκάφη που είχε συλλάβει, και να δεχθεί την εξισορρόπηση των οικονομικών σχέσεων μεταξύ των χωρών αυτών με την πληρωμή του Περουβιανού χρέους στη Χιλή από τη Συνομοσπονδία. Η λαϊκή βούληση όμως δεν δέχθηκε τους όρους της συνθήκης και η Χιλιανή κυβέρνηση την απέρριψε. Τα χιλιανά στρατεύματα οργάνωσαν μία δεύτερη επίθεση και νίκησαν τις δυνάμεις της Συνομοσπονδίας στη μάχη του Γιουνγκάι. Μετά από αυτή την ήττα, ο Σάντα Κρους διέφυγε στο [[Εκουαδόρ]] και η Συνομοσπονδία οδηγήθηκε σε διάλυση.
 
Μετά τη διάλυση και με την ηγεσία του νέου πρόεδρου στρατηγού Αγουστίν Γκαμάρρα, το Περού εισέβαλε στη Βολιβία. Ο Περουβιανός στρατός ηττήθηκε στην αποφασιστική μάχη του Ινγκαβί το 1841, όπου και σκοτώθηκε ο Γκαμάρρα. Αυτό είχε ως συνέπεια, το Περού να μην μπορέσει να αντισταθεί στην Βολιβιανή αντεπίθεση και οι δυνάμεις της Βολιβίας κατέλαβαν το Περουβιανό λιμάνι της Αρίκα. Το 1842, οι δύο χώρες υπέγραψαν την οριστική συνθήκη ειρήνης μεταξύ τους, η οποία και έβαλε τέλος στη σύρραξη.
Γραμμή 104:
 
== Δημογραφία ==
[[Αρχείο:Bolivia-demography.png|thumb|left|Η ανάπτυξη του πληθυσμού (1961-2003) από στοιχεία του FAOSTAT (πληθυσμός σε χιλιάδες).]]
Ο πληθυσμός της χώρας ανέρχεται σε 1011.027145.254770<ref name="censusstats"/> κατοίκους, σύμφωνα με τηνεπίσημες απογραφήεκτιμήσεις του 20122017. ([[Κατάλογος χωρών ανά πληθυσμό|87η στον κόσμο]]). Ο ρυθμός αύξησης του πληθυσμού είναι 1,56% (εκτίμηση 2015)<ref name="cia"/>. Ο ρυθμός γεννήσεων είναι 22,76 γεννήσεις/1000 πληθυσμού και θανάτου 6,52 θάνατοι/1000 πληθυσμού (εκτίμηση 2015). Πρωτεύουσα της Βολιβίας είναι η [[Λα Πας]] (''La Paz''). Το προσδόκιμο ζωής στο σύνολο του πληθυσμού ήταν σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2015 τα 68,86 χρόνια (66,08 χρόνια οι άνδρες και 71,78 οι γυναίκες).<ref name="cia">[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/bl.html CIA World Factbook]</ref>
 
== Διοικητική διαίρεση ==
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Βολιβία"