Άτη: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
+εξωτ. σύνδ.
++
Γραμμή 1:
Η '''Άτη''' ήταν θεότητα της [[Ελληνική μυθολογία|ελληνικής μυθολογίας]], ενσάρκωση της βλάβης. Στα [[Αρχαία ελληνική γλώσσα|αρχαία ελληνικά]] η λέξη ''ἀτη''{{efn|Από το [[Ρήμα|ρ]]. ''ἀάω'', που σημαίνει «βάπτω, φθείρω τον νου, αφαιρώ την διανοητικήν διαύγειαν (...), πλανώ εξαπατώ». Παθητική, αμετάβατη μορφή: ''ἀάομαι''.<ref>Βλ. {{cite book|last=Δημητράκος |first=Δημ. (εκδ.)|title=[[Μεγάλο λεξικό όλης της ελληνικής γλώσσας|Μέγα λεξικόν όλης της Ελληνικής γλώσσης]]|year=1974|origyear=1936|publisher=Εκδόσεις Δομή|location=Αθήνα|volume=1|page=2|authorlink=Δημήτριος Δημητράκος}}</ref>}} σήμαινε τη «σύγχυσιν φρενών», την απερισκεψία που οφειλόταν σε πλάνη που απέστελναν οι θεοί. Η Άτη{{efn|Σε ορισμένες εκδόσεις της ''Θεογονίας'' του Ησίοδου, η ''Ἄτη'' γραφόταν ως ''Ἀάτη'' και συγχεόταν με την [[Απάτη (μυθολογία)|''Απάτη'']]: «Δυσνομίην τ᾽ Ἀάτην τε, συνήθεας ἀλλήλῃσιν» (''Θεογονία'', [[s:Σελίδα%3AHesiodi_Carmina_(1908).djvu/25|230]]· έκδ. B.G. Teubner, Λειψία 1908, σε επιμέλεια Α. Rzach).<ref>Bλ. και στο {{cite book|author=Ησίοδου|title=Θεογονία - Ασπίς - Αποσπάσματα Ηοιών|others=(Μετάφραση, σχόλια [[Παναγής Λεκατσάς|Παναγή Λεκατσά]])|location=Αθήνα|publisher=Ιω. & Π. Ζαχαρόπουλος (<small>Βιβλιοθήκη Αρχαίων Ελλήνων Πεζογράφων και Ποιητών, αρ. 37</small>)|year=1939|page=123}}, όπου η ''Ἀάτη'' μεταφράζεται ως ''Απάτη''.</ref>}} ήταν η προσωποποίηση της βλάβης του μυαλού και των απερίσκεπτων πράξεων, καθώς και των αποτελεσμάτων αυτών των πράξεων.<ref name="LexKonst">{{cite book|title=[[Μεγάλο λεξικό της ελληνικής γλώσσας#Ελληνική μετάφραση|Μέγα λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης]]|year=1901|publisher=Εκ του Tυπογραφείου των Καταστημάτων [[Ανέστης Κωνσταντινίδης|Ανέστη Κωνσταντινίδη]]|location=Αθήνα|volume=Α΄|page=427}}</ref>{{efn|Στην αγγλική μετάφραση της Θεογονίας από τον Hugh G. Evelyn-White (Κέιμπριτζ [[Μασαχουσέτη|Μασαχ.]]: Harvard University Press & Λονδίνο: William Heinemann, 1914), η ''Ἂτη'' αποδίδεται ως ''Ruin''.<ref>Βλ. Hesiod, [http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0130%3Acard%3D207 ''Theogony'' (207-239)]. ''Perseus Digital Library'' - [[Πανεπιστήμιο Ταφτς|Tafts University]]. Ανακτήθηκε στις 02-03-2017.</ref>}} Οδηγούσε τόσο τους ανθρώπους, όσο και τους θεούς, στην παρεκτροπή και σε ανεύθυνες πράξεις.<ref name="NLEM">{{cite book|title=New Larousse Encyclopedia of Mythology|others=Πρόλογος: [[Ρόμπερτ Γκρέιβς]]|publisher=Prometheus Press|location=Νέα Υόρκη|year=1974|origyear=²1968|page=164|isbn=0600023516}}</ref> Η Άτη ήταν συμφορά που χτυπούσε κατακέφαλα, τυφλώνοντας το νου και επιφέροντας την καταστροφή.<ref>Bλ. σχόλιο του μεταφραστή Βασ. Δεδούση στο {{cite book|author=Πλάτωνος|title=Συμπόσιον|others=(Προλεγόμενα: [[Κωνσταντίνος Γεωργούλης]])|location=Αθήνα|publisher=Ιω. & Π. Ζαχαρόπουλος (<small>Βιβλιοθήκη Αρχαίων Ελλήνων Πεζογράφων και Ποιητών, αρ. 35</small>)|year=1939|pages=165 υποσ. 214}}</ref> Μετά από ό,τι κακό και δυστύχημα είχε αποστείλει η Άτη, προσέρχονταν οι [[Λιταί]] για να τα θεραπεύσουν.<ref name="LexKonst"/>
 
== Το μυθολογικό πλαίσιο ==
===Αρχαϊκή επική ποίηση ===
Κατά τον [[Ησίοδος|Ησίοδο]], στη ''[[Θεογονία]]'', ήταν τέκνο της [[Έρις|Έριδος]], όπως ο Πόνος, η [[Λήθη (μυθολογία)|Λήθη]], ο Λιμός, τα Άλγη, οι Υσμίνες, οι Φόβοι, οι Μάχες, οι Ανδρικτασίες, τα Νείκη, οι Ψευδολογίες, οι Αμφιλογίες, η Δυσνομία και ο [[Όρκος (μυθολογία)|Όρκος]].{{efn|«αὐτὰρ Ἔρις στυγερὴ τέκε μὲν Πόνον ἀλγινόεντα / Λήθην τε Λιμόν τε καὶ Ἄλγεα δακρυόεντα / Ὑσμίνας τε Μάχας τε Φόνους τ᾽ Ἀνδροκτασίας τε / Νείκεά τε Ψεύδεά τε Λόγους τ᾽ Ἀμφιλλογίας τε / Δυσνομίην τ᾽ Ἄτην τε, συνήθεας ἀλλήλῃσιν, / Ὅρκόν θ᾽, ὃς δὴ πλεῖστον ἐπιχθονίους ἀνθρώπους / πημαίνει, ὅτε κέν τις ἑκὼν ἐπίορκον ὀμόσσῃ».<ref>Βλ. ''Θεογονία'' ([http://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/library/browse.html?text_id=2&page=5 226-232]), στο: ''Ψηφίδες για την ελληνική γλώσσα'', Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας. Ανακτήθηκε στις 02-03-2017.</ref>}} Πήγαινε χέρι-χέρι με την αδελφή της, τη Δυσνομία (Κακονομία, Ανομία). Ως θεά της βλάβης και της φθοράς των ανθρώπων, έστελνε σε εκείνους συμφορές.
 
Γραμμή 14 ⟶ 15 :
Σύμφωνα με την ομηρική διήγηση, η Άτη συνέβαλε ώστε να παρασύρει η [[Ήρα]] τον Δία σε τρομερό όρκο, που είχε ως αποτέλεσμα τα δεινά του [[Ηρακλής|Ηρακλή]].<ref name="NLEM"/> Όταν ο Ζευς το κατάλαβε, άρπαξε την Άτη από τα μαλλιά και την πέταξε από τον [[Όλυμπος|Όλυμπο]], κάτω στα μέρη των ανθρώπων: «αὐτίκα δ' εἷλ' Ἄτην κεφαλῆς λιπαροπλοκάμοιο / χωόμενος φρεσὶν ᾗσι, καὶ ὤμοσε καρτερὸν ὅρκον / μή ποτ' ἐς Οὔλυμπόν τε καὶ οὐρανὸν ἀστερόεντα / αὖτις ἐλεύσεσθαι Ἄτην, ἣ πάντας ἀᾶται».<ref>''Ιλιάδα'' ([[s:Ιλιάς/Τ|Τ 126-129]])· πβ. [[s:Ιλιάδα_(Πολυλάς)/τ''|μετάφραση Ι. Πολυλά]].</ref>
 
=== Κλασική τραγική ποίηση ===
Μετά από ό,τι κακό και δυστύχημα είχε αποστείλει η Άτη, προσέρχονταν οι [[Λιταί]] για να τα θεραπεύσουν.<ref name="LexKonst"/>
Στους αρχαίους Έλληνες [[Τραγωδία|τραγικούς]] η εικόνα της Άτης είναι διαφορετική, αφού η δράση της ομοιάζει με εκείνη της [[Νέμεσις|Νεμέσεως]] και των [[Ερινύες|Ερινυών]]. Εκδικείται τα δολερά έργα και κατατρέχει και τιμωρεί τους δράστες αυτών των πράξεων, καθώς και τους απογόνους τους.<ref>Βλ. ''λ''. [http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.04.0104%3Aalphabetic+letter%3DA%3Aentry+group%3D51%3Aentry%3Date-bio-1 «Ate (Ἄτη)»] στο: {{cite book|editor=[[Ουίλλιαμ Σμιθ (λεξικογράφος)|Smith, William]]|title=[[Λεξικό Ελληνικής και Ρωμαϊκής Βιογραφίας και Μυθολογίας|A Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology]]|year=1873|origyear=1848|publisher=John Murray|location=Λονδίνο}} Ανακτήθηκε στις 05-03-2017.</ref>
 
== Σημειώσεις ==
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Άτη"