Άτη: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Η '''Άτη''' ήταν θεότητα της [[Ελληνική μυθολογία|ελληνικής μυθολογίας]], ενσάρκωση της βλάβης. Στα [[Αρχαία ελληνική γλώσσα|αρχαία ελληνικά]] η λέξη ''ἀτη''{{efn|Από το [[Ρήμα|ρ]]. ''ἀάω'', που σημαίνει «βάπτω, φθείρω τον νου, αφαιρώ την διανοητικήν διαύγειαν (...), πλανώ εξαπατώ». Παθητική, αμετάβατη μορφή: ''ἀάομαι''.<ref>Βλ. {{cite bookharvnb|last=Δημητράκος |first=Δημ. (εκδ.)|title=[[Μεγάλο λεξικό όλης της ελληνικής γλώσσας|Μέγα λεξικόν όλης της Ελληνικής γλώσσης]]|year=1974|origyear=1936|publisher=Εκδόσεις Δομή|location=Αθήνα|volume=1|page=2|authorlink=Δημήτριος Δημητράκος}}.</ref> }} σήμαινε τη «σύγχυσιν φρενών», την απερισκεψία που οφειλόταν σε πλάνη που απέστελναν οι θεοί. Η Άτη{{efn|Σε ορισμένες εκδόσεις της ''Θεογονίας'' του Ησίοδου, η ''Ἄτη'' γραφόταν ως ''Ἀάτη'' και συγχεόταν με την [[Απάτη (μυθολογία)|''Απάτη'']]: «Δυσνομίην τ᾽ Ἀάτην τε, συνήθεας ἀλλήλῃσιν» (''Θεογονία'', [[s:Σελίδα%3AHesiodi_Carmina_(1908).djvu/25|230]]· έκδ. B.G. Teubner, Λειψία 1908, σε επιμέλεια Α. Rzach).<ref>Bλ. και στο: {{cite book[[#Lekats|author=''Ησίοδου|title= Θεογονία'' - Ασπίς - Αποσπάσματα Ηοιών|others=(Μετάφραση, σχόλια [[Παναγής Λεκατσάς|Παναγή Λεκατσά1939]])|location=Αθήνα|publisher=Ιω. & Π. Ζαχαρόπουλος (<small>Βιβλιοθήκη Αρχαίων Ελλήνων Πεζογράφων και Ποιητών, αρσελ. 37</small>)|year=1939|page=123}}, όπου η ''Ἀάτη'' μεταφράζεται ως ''Απάτη''.</ref>}} ήταν η προσωποποίηση της βλάβης του μυαλού και των απερίσκεπτων πράξεων, καθώς και των αποτελεσμάτων αυτών των πράξεων.<ref name="LexKonst">{{cite bookharvnb|title=[[Μεγάλο λεξικό της ελληνικής γλώσσας#Ελληνική μετάφρασηΚωνσταντινίδης|Μέγα λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης]]|year=1901|publisher=Εκ του Tυπογραφείου των Καταστημάτων [[Ανέστης Κωνσταντινίδης|Ανέστη Κωνσταντινίδη]]|location=Αθήνα|volume=Α΄|page=427}}.</ref>{{efn|Στην αγγλική μετάφραση της Θεογονίας από τον Hugh G. Evelyn-White (Κέιμπριτζ [[Μασαχουσέτη|Μασαχ.]]: Harvard University Press & Λονδίνο: William Heinemann, 1914), η ''Ἂτη'' αποδίδεται ως ''Ruin''.<ref>Βλ. Hesiod, [http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0130%3Acard%3D207 ''Theogony'' (207-239)]. ''Perseus Digital Library'' - [[Πανεπιστήμιο Ταφτς|Tafts University]]. Ανακτήθηκε στις 02-03-2017.</ref>}} Οδηγούσε τόσο τους ανθρώπους, όσο και τους θεούς, στην παρεκτροπή και σε ανεύθυνες πράξεις.<ref name="NLEM">{{cite book[[#NLEM|title=''New Larousse Encyclopedia of Mythology|others=Πρόλογος:'' [[Ρόμπερτ Γκρέιβς1974]]|publisher=Prometheus Press|location=Νέα Υόρκη|year=1974|origyear=²1968|page=164|isbn=0600023516}}</ref> Η Άτη ήταν συμφορά που χτυπούσε κατακέφαλα, τυφλώνοντας το νου και επιφέροντας την καταστροφή.<ref>Bλ. σχόλιο του μεταφραστή Βασ. Δεδούση στο: {{cite book[[#Plato|author=''Πλάτωνος|title= Συμπόσιον|others=(Προλεγόμενα:'' [[Κωνσταντίνος Γεωργούλης1939]])|location=Αθήνα|publisher=Ιω. & Π. Ζαχαρόπουλος (<small>Βιβλιοθήκη Αρχαίων Ελλήνων Πεζογράφων και Ποιητών, αρσελ. 35</small>)|year=1939|pages=165 υποσ. 214}}.</ref> Μετά από ό,τι κακό και δυστύχημα είχε αποστείλει η Άτη, προσέρχονταν οι [[Λιταί]] για να τα θεραπεύσουν.<ref name="LexKonst"/>

Στους αρχαίους Έλληνες [[Τραγωδία|τραγικούς]] η εικόνα της Άτης είναι διαφορετική, αφού η δράση της ομοιάζει με εκείνη της [[Νέμεσις|Νεμέσεως]] και των [[Ερινύες|Ερινυών]]. Εκδικείται τα δολερά έργα και κατατρέχει και τιμωρεί τους δράστες αυτών των πράξεων, καθώς και τους απογόνους τους. Ο εκδικητικός χαρακτήρας της Άτης είναι πιο εμφανής στον [[Αισχύλος|Αισχύλο]] και λιγότερο στον [[Ευριπίδης|Ευριπίδη]], όπου αναπτύσσεται περισσότερο η «Δίκη» με την έννοια της δικαιοσύνης.<ref>Βλ. ''λ''. [http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.04.0104%3Aalphabetic+letter%3DA%3Aentry+group%3D51%3Aentry%3Date-bio-1 «Ate (Ἄτη)»] στο: {{cite book|editor=[[Ουίλλιαμ Σμιθ (λεξικογράφος)harvnb|Smith, William]]|title=[[Λεξικό Ελληνικής και Ρωμαϊκής Βιογραφίας και Μυθολογίας|A Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology]]|year=1873|origyear=1848|publisher=John Murray|location=Λονδίνο}} Ανακτήθηκε στις 05-03-2017.</ref> Έτσι, στον [[Αγαμέμνων (τραγωδία)|''Αγαμέμνονα'']], η [[Κλυταιμνήστρα]] επικαλείται την Άτη και τις Ερινύες, όταν αναφέρεται στο φόνο του [[Αγαμέμνονας|συζύγου της]] ως «τέλειας εκδίκησης» για το χαμό της [[Ιφιγένεια]]ς: «καὶ τήνδ' ἀκούεις ὁρκίων ἐμῶν θέμιν· / μὰ τὴν τέλειον τῆς ἐμῆς παιδὸς Δίκην, / Ἄτην Ἐρινύν θ', αἷσι τόνδ' ἔσφαξ' ἐγώ / ...»<ref>[[s:Αγαμέμνων|''Αγαμέμνων'']] (1431-1433)· πβ. τη μετάφραση του Θεόδωρου Μαυρόπουλου: Αισχύλου {{cite book|title=Αγαμέμνων|publisher=Ζήτρος - [[Το Βήμα]]|year=2007|location=Θεσσαλονίκη|page=184|isbn=978-960-442-863-2}}</ref>