Βικιπαίδεια

Ιππέας της Μάνταρα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Ετικέτα: αφαιρέθηκαν παραπομπές
Γραμμή 22:
 
===Παράδοση για την προέλευση===
Η έννοια και ο συμβολισμός της παράστασης είναι αβέβαιοαβέβαια, όπως και η πραγματική παράδοση για την κατασκευή του και την πολιτιστική του προέλευση.
 
Στην ακαδημαϊκή κοινότητα η προέλευση του ανάγλυφου συνδέεται με την εθνογένεση των [[Βούλγαροι|Πρωτοβουλγάρων]] - του [[Νομάδες|ημινομαδικού]] πολιτισμού έφιππων πολεμιστών από τις Ευρασιατικές Στέπες. Άλλοι είδαν στο ανάγλυφο ομοιότητα με την παράδοση βραχωδών αναγλύφων των [[Αυτοκρατορία των Σασσανιδών|Σασσανιδών]]. Ο ήρωας-ιππέας είναι κοινός χαρακτήρας της [[Τουρκικά φύλα|Τουρκο]]-[[Αλταϊκές γλώσσες|Αλταϊκής]] και της [[Αλανοί|Αλανικής]] μυθολογίας. Ενίοτε θεωρείται ότι η ιππέας παριστάνει ή σχετίζεται με την Πρωτοβουλγαρική θεότητα Tάνγκρα, ενώ ο Βλαντιμίρ Toπόροφ το συσχέτισε με την ιρανική θεότητα του [[Μίθρας|Μίθρα]].
 
Άλλοι θεώρησαν ανεπαρκή τα στοιχεία περί ιρανοτουρκικής μυθολογίας και υιοθέτησαν την απλούστερη εξήγηση - ότι ητο ανακούφισηανάγλυφο εκπροσωπείταιαπεικονίζει Khanτο Tervel Χάνο [[Τέρβελ]] (701-718 μ.Χ.), [3]ή, ή όπως προηγουμένως θεωρούντανθεωρείτο και τώρα απορριφθείέχειαπορριφθεί, Khanτο KrumΧάνο Κρούμο (802-814 μ.Χ.). [9]
 
Μερικοί το θεώρησαν παράδειγμα του Θρακικού[[Θράκας ιππέας|Θράκα ιππέα]], θεωρείται -. Έναένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο τηςμιας θεότητας με τη μορφή ενός ιππέα στοστην Παλαιό-ΒαλκανικόΒαλκανική μυθολογία (θρησκευτικές παρακτικές των [[10Θράκες|Θρακών]], [11[Δακία|Δακών]] και [Ιλυρρία|Ιλυρριών]]). Το μοτίβο διαθέτειχαρακτηρίζεται συνήθωςαπό ένα όρμοιέναν ιππέα καβάλα σε ένα άλογο, με ένα δόρυ έτοιμηέτοιμο στο δεξί του χέρι., Αυτόςπου απεικονίζεται συχνά ωςνα σκοτώνει ένα θηρίο με μια λόγχη, αν και αυτό το χαρακτηριστικό είναι κάποια στιγμήενίοτε απουσιάζει. [12]Η [13]υπόθεση [14]αυτή, που Αρχικάαρχικά θεωρείταιυποστηρίχθηκε (και αργότερα εγκαταλείφθηκε) από Konstantinτον JosefΚόνσταντιν JirečekΓίρετσεκ και Karelτον ŠkorpilΚάρελ Σκορπίλ, η υπόθεση σταδιακά απορρίφθηκε λόγω των διαφορών σταστις εικονογραφικάεικονογραφικές στοιχεία,λεπτομέρειες και ηστη σχέση με τα ζώα (δεν υπάρχει σκύλο [11]σκύλος). [1] [9]
 
Το ανάγλυφο ενσωματώνει πιθανότατα τόσο αυτόχθονα θρακικόθρακικά όσο και τουςπολιτιστικά νεοαφιχθέντεςστοιχεία Βουλγάρωντων πολιτιστικήνεοαφιχθένων λατρείεςΠρωτοβουλγάρων. [10] Το μνημειακό μέγεθος, τηνη εικονογραφία και ταοι στοιχείαλεπτομέρειες (αμφορείςαναβολέας, αλοφωτοστέφανο, κρανίο-κύπελλο, πουλί, κλπ.) είναι γενικά μέρος της Πρωτοβουλγαρικής παράδοσης Βουλγαροκτόνος, ενώ τοη προς τα δεξιά κατεύθυνση και το λιοντάρι της θρακικής traditio.
 
===Αρχαιολογία===
Πρόκειται για ένα πρώιμο μεσαιωνικό ανάγλυφο, το οποίο βρίσκεται στο οροπέδιο [[Μάνταρα]] της βόρειας Βουλγαρίας, όχι μακριά από την αρχαία πρωτεύουσα της χώρας [[Πλίσκα]] και σήμερα κοντά στο χωριό Μάνταρα. Ο αρχαιολογικός χώρος της Μάνταρα θεωρείται σημαντικός και υπάρχουν ευρήματα που αποδεικνύουν αδιάκοπη ανθρώπινη παρουσία από τη [[νεολιθική εποχή]].<ref name=":0">{{Cite web|url = http://www.grreporter.info/gr/O_Ippeas_tes_Mantara_Madarski_konnik/1654|title = Ο Ιππέας της Μάνταρα (Madarski konnik)|website = GR reporter}}</ref>
Το 1924-1935, κάτω από το ανάγλυφο (περίπου 250 μέτρα βόρεια) βρέθηκαν τα απομεινάρια ενός συγκροτήματος που θεωρείται ότι ήταν ειδωλολατρικό ιερό (τρίκλιτος ναός) και ένα ορθογώνιο κτίριο, πιθανότατα ιδιωτική κατοικία του ηγεμόνα, όπου έκανε ιερά τελετουργικά που σχετίζονταν με τον Τάνγκρα. Στο χώρο βρέθηκε επίσης μια κατεστραμμένη επιγραφή του Χάνου [[Ομουρτάγ]], που αναφέρει τη θεότητα Τάνγκρα.
 
Το συγκρότημασυνήθως χρονολογείται στο δεύτερο τέτσρτο του ένατου αιώνα, καθώς τη δεκαετία του 1970 οι ανασκαφές χρονολόγησαν την κεραμική μεταξύ 8ου και 10ου αιώνα. Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι τα πρώτα κτίρια ιδρύθηκαν μετά τον προσηλυτισμό στο Χριστιανισμό. Έτσι ο ειδωλολατρικός ναός και το κτίριο πρέπει να κατασκευάστηκε πάνω σε πρώιμη βυζαντινή βασιλική. Δυτικά του κτιρίου βρέθηκε χριστιανική ταφή, με χρυσή διακόσμηση ζώνης, χρονολογούμενη από το 900 μ.Χ.
Το ανάγλυφο βρίσκεται επάνω σε μια κάθετη πλαγιά ύψους περίπου 100 μέτρων. Αναπαριστά έναν [[ιππέας|ιππέα]] σε ύψος 23 μέτρα πάνω από το έδαφος. Φαίνεται να μάχεται με ένα λιοντάρι που βρίσκεται στα πόδια του, ενώ συνοδεύεται από έναν σκύλο. Γύρω από την εικόνα υπάρχουν τρεις ομάδες επιγραφών λαξευμένων στο βράχο.
 
Τον 20ό αιώνα 3 χιλιόμετρα βορειοανατολικά από το ανάγλυφο βρέθηκε μια άλλη ομάδα κτιρίων, που αποτελείται από βασιλική του 5ου-6ου αιώνα, με εσωτερική ορθογωνική δομή, που μερικοί θεώρησαν ειδωλολατρικό ναό (αλλά χωρίς σαφείς αποδείξεις).
Το έργο αποδίδεται συνήθως στους [[Πρωτοβούλγαροι|Πρωτοβουλγάρους]] που μετοίκησαν στην περιοχή τον 7ο αιώνα και κάποιοι ερευνητές θεωρούν πως απεικονίζει τον [[Χάνος|χάνο]] [[Τέρβελ]], στον οποίο αποδίδεται η αρχαιότερη των επιγραφών. Υπάρχουν και αρχαιολόγοι που εικάζουν πως πρόκειται για [[Θράκες|θρακικό]] δημιούργημα που απεικονίζει μια θρακική θεότητα, χωρίς όμως να υπάρχουν αποδείξεις.<ref name=":0" />
 
Από το 1979 το μνημείο περιλαμβάνεται στα [[Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς |Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς]] της [[UNESCO]].
 
Ο ιππέας έχει γίνει εθνικό σύμβολο της Βουλγαρίας και απεικονίζεται στο πίσω μέρος των στοτίνκι, των μικρών νομισμάτων.<ref>[http://www.bnb.bg Bulgarian National Bank]. Notes and Coins in Circulation: 1999: [http://www.bnb.bg/bnb/notes_coins.nsf/vNotesCoins/5B289F21AB55C2AEC2256B51003606E3?OpenDocument&EN 1 stotinka], [http://www.bnb.bg/bnb/notes_coins.nsf/vNotesCoins/48EF031AD6CDBD16C2256B51003606E5?OpenDocument&EN 2 stotinki], [http://www.bnb.bg/bnb/notes_coins.nsf/vNotesCoins/77E7AF8A0C9EE077C2256B51003606E6?OpenDocument&EN 5 stotinki], [http://www.bnb.bg/bnb/notes_coins.nsf/vNotesCoins/5B027CF5AA80075FC2256B51003606E7?OpenDocument&EN 10 stotinki], [http://www.bnb.bg/bnb/notes_coins.nsf/vNotesCoins/A10816762E285AADC2256B51003606E8?OpenDocument&EN 20 stotinki], [http://www.bnb.bg/bnb/notes_coins.nsf/vNotesCoins/29882F34DB90395DC2256B51003606E9?OpenDocument&EN 50 stotinki]; 2000: [http://www.bnb.bg/bnb/notes_coins.nsf/vNotesCoins/845086B60E22A599C2256B51003606E4?OpenDocument&EN 1 stotinka], [http://www.bnb.bg/bnb/notes_coins.nsf/vNotesCoins/89B3985BA8F685AAC2256B51003606EA?OpenDocument&EN 2 stotinki] & [http://www.bnb.bg/bnb/notes_coins.nsf/vNotesCoins/F0A0257E0FB73464C2256B51003606EB?OpenDocument&EN 5 stotinki].</ref> Το έργο κέρδισε και μια ψηφοφορία της βουλγαρικής τηλεόρασης για τα υποψήφια θέματα για το βουλγαρικό νόμισμα του ενός ευρού σε περίπτωση εισαγωγής του κοινού νομίσματος στη χώρα.<ref>{{cite web | url=http://www.novinite.com/view_news.php?id=94629 | title=Bulgaria Chooses Madara Horseman for National Symbol at Euro Coin Design | publisher=Sofia News Agency Novinite | accessdate=2008-07-01}}</ref>▼
 
== Επιγραφές ==
Γύρω από την εικόνα του αναβάτη βρέθηκαν τρία μερικώς διατηρημένα κείμενα σε [[Μεσαιωνική ελληνική γλώσσα|μεσαιωνικά ελληνικά]], λαξευμένο στο βράχ, που φέρουν σημαντικές πληροφορίες σχετικά με την ιστορία της Βουλγαρίας κατά την περίοδο αυτή. Η παλαιότερη επιγραφή είναι έργο του [[Τέρβελ]] (701-718 μ.Χ.), με αποτέλεσμα να θεωρείται ότι το ανάγλυφο δημιουργήθηκε κατά τη διάρκεια της βασιλείας του ή αμέσως μετά την εγκατάσταση των Πρωτοβουλγάρων το 680-681 μ.Χ. Οι άλλες επιγραφές αναφέρονται στους Χάνους Κρούμο (802-814 μ.Χ.) και [[Ομουρτάγ]] (814-831 μ.Χ.), που είναι πολύ πιθανό αυτοί που διέταξε την κατασκευή τους.
Δίπλα στον ιππέα της Μάνταρα ανακαλύφθηκαν τρεις ομάδες επιγραφών γραμμένων σε [[Μεσαιωνική ελληνική γλώσσα|μεσαιωνικά ελληνικά]], οι οποίες ονομάστηκαν Επιγραφή I (a, b, και c), Επιγραφή II (a και b) και Επιγραφή III. Η επιγραφή I βρίσκεται επάνω από τον ιππέα και αποδίδεται στον χάνο Τέρβελ του 8ου αιώνα. Οι άλλες δύο βρίσκονται κάτω. Η αριστερή ανήκει στον χάνο [[Κορμεσίης|Κορμεσίη]] (τον 8ο αιώνα), και η δεξιά στον χάνο [[Ομουρτάγκ]] (τον 9ο αιώνα).▼
 
▲Δίπλα στον ιππέα της Μάνταρα ανακαλύφθηκαν τρεις ομάδες επιγραφών γραμμένων σε [[Μεσαιωνική ελληνική γλώσσα|μεσαιωνικά ελληνικά]], οι οποίες ονομάστηκαν Επιγραφή I (a, b, και c), Επιγραφή II (a και b) και Επιγραφή III. Η επιγραφή I βρίσκεται επάνω από τον ιππέα και αποδίδεται στον χάνο Τέρβελ του 8ου αιώνα. Οι άλλες δύο βρίσκονται κάτω. Η αριστερή ανήκει στον χάνο [[Κορμεσίης|Κορμεσίη]] (τον 8ο αιώνα), και η δεξιά στον χάνο [[Ομουρτάγκ]] (τον 9ο αιώνα).
 
Η επιγραφή «Ι c», η παλαιότερη από τις τρεις, βρέθηκε από τον καθηγητή Βεσελίν Μπεσέβλιεβ (Веселин Бешевлиев). Φαίνεται να αναφέρεται στη συμμαχία του Τέρβελ με τον [[Ιουστινιανός Β'|Ιουστινιανό Β΄]], τον επονομαζόμενο ρινότμητο, όταν ο τελευταίος εξεστράτευσε ενάντια στον αυτοκράτορα [[Τιβέριος Γ'|Τιβέριο]]. Ο θείος του Τερβέλ, χάνος [[Κουβέρ]], διηγείται:
 
''[...] ις τους Βούλγαρους [...] κε ις τον Τέρβελιν απιλθεν, τον ρινοκοπιμένον τον βασιλέαν ουκ επίστεσαν υ θιν μου ις Θεσαλονικιν κε ις τας Κισινας απιλθαν. ο [...] αυτού ένα [...] δια πάκτα ο Τέρβελις ο άρχον τον βασιλέαν έδοκεν [...] 5 χιλιάδας [...] ο βασιλεύς μετ' εμέ καλά ενήκισεν ''
 
 
 
 
▲Ο ιππέας έχει γίνει εθνικό σύμβολο της Βουλγαρίας και απεικονίζεται στο πίσω μέρος των στοτίνκι, των μικρών νομισμάτων.<ref>[http://www.bnb.bg Bulgarian National Bank]. Notes and Coins in Circulation: 1999: [http://www.bnb.bg/bnb/notes_coins.nsf/vNotesCoins/5B289F21AB55C2AEC2256B51003606E3?OpenDocument&EN 1 stotinka], [http://www.bnb.bg/bnb/notes_coins.nsf/vNotesCoins/48EF031AD6CDBD16C2256B51003606E5?OpenDocument&EN 2 stotinki], [http://www.bnb.bg/bnb/notes_coins.nsf/vNotesCoins/77E7AF8A0C9EE077C2256B51003606E6?OpenDocument&EN 5 stotinki], [http://www.bnb.bg/bnb/notes_coins.nsf/vNotesCoins/5B027CF5AA80075FC2256B51003606E7?OpenDocument&EN 10 stotinki], [http://www.bnb.bg/bnb/notes_coins.nsf/vNotesCoins/A10816762E285AADC2256B51003606E8?OpenDocument&EN 20 stotinki], [http://www.bnb.bg/bnb/notes_coins.nsf/vNotesCoins/29882F34DB90395DC2256B51003606E9?OpenDocument&EN 50 stotinki]; 2000: [http://www.bnb.bg/bnb/notes_coins.nsf/vNotesCoins/845086B60E22A599C2256B51003606E4?OpenDocument&EN 1 stotinka], [http://www.bnb.bg/bnb/notes_coins.nsf/vNotesCoins/89B3985BA8F685AAC2256B51003606EA?OpenDocument&EN 2 stotinki] & [http://www.bnb.bg/bnb/notes_coins.nsf/vNotesCoins/F0A0257E0FB73464C2256B51003606EB?OpenDocument&EN 5 stotinki].</ref> Το έργο κέρδισε και μια ψηφοφορία της βουλγαρικής τηλεόρασης για τα υποψήφια θέματα για το βουλγαρικό νόμισμα του ενός ευρού σε περίπτωση εισαγωγής του κοινού νομίσματος στη χώρα.<ref>{{cite web | url=http://www.novinite.com/view_news.php?id=94629 | title=Bulgaria Chooses Madara Horseman for National Symbol at Euro Coin Design | publisher=Sofia News Agency Novinite | accessdate=2008-07-01}}</ref>
 
 
== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Ιππέας_της_Μάνταρα"