Πέπερι το μακρόν: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
μ Μικροβελτιώσεις.-
Γραμμή 1:
{{italic title}}
{{ταξινομοπλαίσιο
| όνομα = Πέπερι το μακρόν<br /> ''(Piper longum)''
| εικόνα = Piper longum print.jpg
| λεζάντα_εικόνας = Φύλλα και καρποί από το Πέπερι το μακρόν.
Γραμμή 12:
| γένος = [[Πέπερι]] ''(Piper)''
|species = Π. το μακρόν ''(P. longum)''
|binomial = Πέπερι το μακρόν<br /> ''(Piper longum)''
|binomial_authority = [[Κάρολος Λινναίος]] ''(L.)''
}}
Το '''Πέπερι το μακρόν''' ''('''Piper longum''')'', που κοινώς ονομάζεται '''μακρύ πιπέρι''',<ref name="Ν.Δ.Πλατής">{{cite book |author= Νίκος Δ.Πλατής |title= Μπαχαρικό Λεξικό (Δεύτερη Έκδοση) |chapter= Μακροπέπερι, Μακροπίπερο, Μακρύ πιπέρι |publisher= Εκδόσεις Κέδρος Α.Ε. |url= |year= 2003 |place= Πειραιάς |pages= 250-251 |isbn= 960-04-2303-2 }}</ref> '''μακροπίπερο''',<ref name="Ν.Δ.Πλατής">{{cite book |author= Νίκος Δ.Πλατής |title= Μπαχαρικό Λεξικό (Δεύτερη Έκδοση) |chapter= Μακροπέπερι, Μακροπίπερο, Μακρύ πιπέρι |publisher= Εκδόσεις Κέδρος Α.Ε. |url= |year= 2003 |place= Πειραιάς |pages= 250-251 |isbn= 960-04-2303-2 }}</ref> '''μακροπέπερι'''<ref name="Ν.Δ.Πλατής">{{cite book |author= Νίκος Δ.Πλατής |title= Μπαχαρικό Λεξικό (Δεύτερη Έκδοση) |chapter= Μακροπέπερι, Μακροπίπερο, Μακρύ πιπέρι |publisher= Εκδόσεις Κέδρος Α.Ε. |url= |year= 2003 |place= Πειραιάς |pages= 250-251 |isbn= 960-04-2303-2 }}</ref> και μερικές φορές '''Ινδικό μακρύ πιπέρι''', είναι ένα ανθοφόρο κλήμα στην οικογένεια [[Πιπερίδες]] ''(Piperaceae)'', καλλιεργείται για τον καρπό του, ο οποίος συνήθως ξηραίνεται και χρησιμοποιείται ως [[μπαχαρικό]] και [[καρύκευμα]]. Το μακρύ πιπέρι έχει μια παρόμοια, αλλά πιο καυτερή γεύση από το στενό συγγενή του [[Πέπερι το μέλαν]] ''(Piper nigrum)'' - από το οποίο λαμβάνεται το [[μαύρο πιπέρι|μαύρο]], [[πράσινο πιπέρι|πράσινο]] και το [[λευκό πιπέρι]]. Η ίδια η λέξη ''πιπεριά'' προέρχεται από τη λέξη Ταμίλ / Μαλαγιαλαμικά, για το μακρύ πιπέρι, ''pippali''.<ref>{{Cite journal | url = http://books.google.com/?id=kt1Rp1eXRxoC&pg=PA137&dq=pippali+dravidian#v=onepage&q=pippali%20dravidian&f=false | title = Dravidian India | isbn = 9788120601352 | author1 = Sesha Iyengar | first1 = T.R | year = 1989}}</ref><ref>{{Cite journal | url = http://books.google.com/?id=UmMnh1XKJjQC&pg=PA14&dq=pippali+dravidian#v=onepage&q=pippali%20dravidian&f=false | title = Intercourse Between India and the Western World: From the Earliest Times of the Fall of Rome | isbn = 9788120615496 | author1 = Rawlinson | first1 = H. G | date = 2001-05-01}}</ref><ref>{{Cite journal | url = http://books.google.com/?id=LnoREHdzxt8C&pg=PA14&dq=pippali+dravidian#v=onepage&q=pippali%20dravidian&f=false | title = Antiquities of India: An Account of the History and Culture of Ancient Hindustan | isbn = 9788171564422 | author1 = Barnett | first1 = Lionel D | date = 1999-01-01}}</ref>
 
Ο καρπός του πιπεριού αποτελείται από πολλούς μικροσκοπικούς καρπούς - ο καθένας, περίπου στο μέγεθος ενός [[Σπόρος παπαρούνας|σπόρου παπαρούνας]] - ενσωματωμένου στην επιφάνεια ενός άνθους που μοιάζει με [[ίουλος|ίουλο]] [[φουντουκιά]]ς .<ref group="Σημ."> Ένας ίουλος ''(catkin'' ή ''ament)'', είναι μια λεπτή, κυλινδρική συστάδα άνθους, με δυσδιάκριτα ή χωρίς πέταλα, που συνήθως γονιμοποιούνται μέσω του ανέμου ''(anemophilous)'', αλλά μερικές φορές είναι και εντομογαμή (όπως στο ''Salix''). Η [[Αγγλική γλώσσα|Αγγλική]] λέξη «ίουλος» ''(catkin)'' είναι [[Δάνειο (γλώσσα)|δάνεια λέξη]] από την παλαιά [[Ολλανδική γλώσσα|Ολλανδική]] «''katteken''», που σημαίνει «γατάκι», λόγω της ομοιότητας με την ουρά από ένα γατάκι. Η Αγγλική λέξη «ίουλος» ''(ament)'' προέρχεται από το [[Λατινική γλώσσα|Λατινικό]] ''amentum'', που σημαίνει «λουρί» ή «λουρίδα».</ref><ref>{{citation|title=Catkin|journal=Oxford English Dictionary|edition=Second|date=1989|accessdate=30 November 2009|url=http://dictionary.oed.com/cgi/entry/50034696}}</ref><ref>{{citation|title=Ament|journal=Oxford English Dictionary|edition=Second|date=1989|accessdate=30 November 2009|url=http://dictionary.oed.com/cgi/entry/50007124}}</ref> Όπως και στο [[Πέπερι το μέλαν|Πεπέρι το μέλαν]] ''(Piper nigrum)'', τα φρούτα περιέχουν το αλκαλοειδές [[πιπερίνη]], στο οποίο οφείλουν την πικάντικη γεύση τους. Ένα άλλο είδος του μακρού πιπεριού, το είδος Πέπερι το οπισθοκλινές ή φαρμακευτικόν ''(Piper retrofractum'', synσυν. ''Piper officinarum)'', είναι εγγενές στην [[Ιάβα]], [[Ινδονησία]]. Οι καρποί αυτού του φυτού, συχνά συγχέονται με αυτούς από τις πιπεριές [[τσίλι]], οι οποίες ανήκουν στο γένος [[Καψικόν]] ''(Capsicum)'' που κατάγεται από την [[Αμερική]].
 
==Ιστορία==
[[Αρχείο:Piper longum plant.jpg|thumb|left|200px|[[Φυτό]] μακρού πιπεριού.]]
Η πρώτη αναφορά του μακρού πιπεριού, προέρχεται από τα αρχαία Ινδικά εγχειρίδια της [[Αγιουρβέδα]], όπου περιγράφονται λεπτομερώς οι φαρμακευτικές και οι διατροφικές χρήσεις του. Στην [[Ελλάδα]], έφθασε τον 6ο ή 5ο αιώνα π.Χ., αν και ο [[Ιπποκράτης]] το αναφέρει ως φάρμακο και όχι ως μπαχαρικό.<ref>Maguelonne Toussaint-Samat, Anthea Bell, tr. ''The History of Food'', revised ed. 2009, p. </ref> Μεταξύ των Ελλήνων και των Ρωμαίων και πριν από την εκ νέου ανακάλυψη της Αμερικής από τους Ευρωπαίους, το μακρύ πιπέρι ήταν ένα σημαντικό και πολύ γνωστό [[μπαχαρικό]]. Η αρχαία ιστορία του μαύρου πιπεριού είναι συχνά αλληλένδετη με (και συγχέεται με) αυτή του μακρού πιπεριού, αν και ο [[Θεόφραστος]] ξεχώρισε τα δύο είδη κατά το πρώτο του έργο της βοτανικής. Οι Ρωμαίοι γνώριζαν και τα δυο είδη και συχνά αναφέρονταν σε οποιοδήποτε είδος απλά ως ''piper''. Ο [[Πλίνιος ο Πρεσβύτερος|Πλίνιος]] πίστευε εσφαλμένα ότι τόσο το αποξηραμένο μαύρο πιπέρι όσο και το μακρύ πιπέρι, ότι προήρχοντο από το ίδιο [[φυτό]]. Το στρογγυλό ή [[μαύρο πιπέρι]], άρχισε να ανταγωνίζεται στην [[Ευρώπη]], το μακρύ πιπέρι από το 12ο αιώνα και το είχε εκτοπίσει από το 14ο. Η αναζήτηση για φθηνότερη και πιο αξιόπιστη πηγή μαύρου πιπεριού, τροφοδότησε την [[Εποχή των Ανακαλύψεων]]· μόνο μετά την ανακάλυψη των Αμερικανικών ηπείρων και της πιπεριάς τσίλι, που οι [[Ισπανία|Ισπανοί]] αποκαλούσαν ''pimiento'' (γλυκοπίπερο),<ref group="Σημ."> Το γλυκοπίπερο ''(pimiento)'' (Ισπανική προφορά: [''piˈmjento'']) ή πιπέρι κεράσι, είναι μια ποικιλία από μεγάλες, κόκκινες, σχήματος καρδιάς, [[πιπεριά τσίλι|πιπεριές τσίλι]] ([[Καψικόν το ετήσιον]] - ''(Capsicum annuum)''), διαστάσεων 7 έως 10 εκ. (3 έως 4 ίντσες) και 5 έως 7 εκ. (2 έως 3 ίντσες) (μέση, επιμήκης).</ref> χρησιμοποιώντας τη λέξη τους για το μακρύ πιπέρι, έκανε η δημοτικότητα του μακρού πιπεριού να ξεθωριάσει.<ref>Philippe and Mary Hyman, "Connaissez-vous le poivre long?" ''L'Histoire'' no. 24 (June 1980).</ref> Οι πιπεριές [[τσίλι]], μερικές από τις οποίες, όταν ξεραθούν, είναι παρόμοιες στο σχήμα και στη γεύση με το μακρύ πιπέρι, ήταν ευκολότερο να αναπτυχθούν σε μια ποικιλία από θέσεις πιο βολικές στην Ευρώπη. Σήμερα, το μακρύ πιπέρι είναι μια σπανιότητα στο γενικό εμπόριο.
[[Αρχείο:Long pepper.JPG|thumb|right|200px|Καρπός μακρού πιπεριού.]]
==Χρήσεις==
Γραμμή 31:
<gallery class="center" caption="" widths="150px" heights="150px">
Αρχείο:Charles de l'Ecluse, Exoticorum libri decem (Antwerp, 1605) (11291006956).jpg|Εικονογράφηση του [[Πέπερι το μέλαν|Πεπέρεως του μέλανος]] ''(Piper Nigrum)'' και του Πεπέρεως του μακρού ''(Piper Longum)''.
Αρχείο:Pipramol.jpg|Η [[ρίζα (βοτανική)|ρίζα]] του μακρού πιπεριού.
Αρχείο:Piper longum.jpg|Ξηροί ίουλοι μακρού πιπεριού.
Αρχείο:തിപ്പലി ( തിപ്പല്ലി).jpg|[[Φυτό]] μακρού πιπεριού.
</gallery>
 
==Δείτε επίσης==
{{columns-list|5|
* [[Καγιέν (πιπέρι)]]
* [[Τσίλι]]
* [[Πιπεριά]]
* [[Πέπερι το μέλαν]]
* [[Πάπρικα]]
* [[Αλάτι]]
* [[Καγιέν (πιπέρι)]]
 
* [[Πέπερι το μέλαν]]
}}
== Σημειώσεις ==
{{σημειώσεις|group="Σημ."|30em}}