Κωνσταντίνος Κανάρης: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας Ετικέτες: μεγάλη αφαίρεση Οπτική επεξεργασία |
μ Αναστροφή της επεξεργασίας από τον 79.166.58.50 (συνεισφ.), επιστροφή στην τελευταία εκδοχή υπό [[Χρήστ... |
||
Γραμμή 49:
}}
Ο '''Κωνσταντίνος Κανάρης''' ([[Ψαρά]], [[1793]] – [[Αθήνα]], [[2 Σεπτεμβρίου]] [[1877]]) ήταν σπουδαία μορφή του ναυτικού αγώνα κατά την [[Ελληνική Επανάσταση του 1821]] και μετέπειτα [[ναύαρχος]] και [[πολιτικός]], ο οποίος διετέλεσε πέντε φορές [[Κατάλογος Πρωθυπουργών της Ελλάδας|πρωθυπουργός της Ελλάδας]] σε ένα διάστημα 33,5 ετών ([[Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Κανάρη 1844|1844]], [[Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Κανάρη 1848|1848-49]], [[Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Κανάρη Μαρτίου 1864|1864]], [[Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Κανάρη Ιουλίου 1864|1864-65]] και [[Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Κανάρη 1877|1877]]) και για 2 χρόνια και 3 μήνες συνολικά.
Δύο γεγονότα καταδεικνύουν τη συμβολή του Κανάρη ως πολιτικού άνδρα στη Νεώτερη Ελληνική Ιστορία:
γίνεται ο πρώτος που συμπληρώνει 4 πρωθυπουργίες (1864) από την πλήρη εφαρμογή Συντάγματος στη χώρα το 1844 (όπως και ο [[Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος|Αλ. Μαυροκορδάτος]] 10 χρόνια νωρίτερα, με τις δύο όμως πρώτες κατά την Απόλυτη Μοναρχία του [[Όθων της Ελλάδας|Όθωνα]]) και βασικά ο μόνος πρωθυπουργός που επί των ημερών του η [[Βουλή των Ελλήνων|Βουλή]] ψηφίζει ή αναθεωρεί το [[Σύνταγμα της Ελλάδας]] δυο φορές, [[Κατάλογος συνταγμάτων της Ελλάδας|το 1844 και το 1864]] (τα δυο δικτατορικά Συντάγματα επί [[Γεώργιος Παπαδόπουλος|Γ. Παπαδόπουλου]] αφενός δεν ψηφίστηκαν από Βουλή -παρά επικυρώθηκαν με τα νόθα δημοψηφίσματα των [[Ελληνικό δημοψήφισμα του 1968|1968]] και [[Ελληνικό δημοψήφισμα του 1973|1973]]-, αφετέρου το τελευταίο έπαψε αυτοδίκαια να ισχύει με την πτώση της [[Χούντα των Συνταγματαρχών|Χούντας των Συνταγματαρχών]]).
== Πρώτα χρόνια ==
Γραμμή 73 ⟶ 76 :
Το ότι ο στόχος δεν επετεύχθη δεν οφείλεται σε λάθος του Κανάρη και ούτε μειώνει το μεγαλείο του εγχειρήματος. Οι επαναστατημένοι Έλληνες θεώρησαν την πράξη του Κανάρη πλήρη τόλμης και πατριωτισμού αλλά κάποιοι Ευρωπαίοι δυσαρεστήθηκαν και την είδαν σαν αχαρακτήριστη πειρατική πράξη λόγω της χρήσης ξένης σημαίας υπό επισήμου καταδρομέως. Η αγγλόφιλη "Εφημερίς της Ύδρας", σε μια εποχή που υπήρχαν διαμάχες για το ζήτημα της βασιλικής υποψηφιότητας (κάθε μεγάλη δύναμη ήθελε ο νέος βασιλιάς των Ελλλήνων να προέρχεται από τον δικό της βασιλικό οίκο) κατηγόρησε τους Γάλλους επειδή ο φιλοτουρκισμός τους έγινε αιτία να ματαιωθεί ένα μεγάλο απελευθερωτικό εγχείρημα.
== Η πολιτική σταδιοδρομία ==
[[Αρχείο:Κανάρης. Λιθογραφία. K. Krazeisen.jpg|250px|μικρογραφία|δεξιά|Κανάρης. Λιθογραφία. K. Krazeisen]]
Ο Κανάρης φαίνεται πως δεν έβλεπε τους Γάλλους ως εχθρούς. Αντιθέτως, έστειλε τον γιο του, τον Θεμιστοκλή, να εκπαιδευθεί στο [[Παρίσι]] υπό την επίβλεψη τού εκεί [[Φιλέλληνας|Φιλελληνικού Κομιτάτου]], το οποίο άλλωστε τον είχε προσκαλέσει. Το [[1826]] τοποθετήθηκε κυβερνήτης του νέου πλοίου "''Ελλάς''" και το [[1827]] εξελέγη πληρεξούσιος των Ψαρών στη [[Γ΄ Εθνοσυνέλευση Τροιζήνας|Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας]].
[[File:Konstantinos kanaris.jpg|thumb|left|Άγαλμα του Κωνσταντίνου Κανάρη (έργο του Μιχάλη Τόμπρου - 1937) στο Πεδίον του Άρεως.]]
Ο Κωνσταντίνος Κανάρης ήταν ένα από τα λίγα πρόσωπα στα οποία είχε εμπιστοσύνη ο [[Ιωάννης Καποδίστριας]], ο πρώτος κυβερνήτης της ανεξάρτητης Ελλάδος.<ref>Woodhouse, σελ. 152</ref> Ο Καποδίστριας θα τον διορίσει αρχικά φρούραρχο της [[Μονεμβασιά]]ς και κατόπιν διοικητή μιας ναυτικής μοίρας που θα πολεμήσει τους αγγλόφιλους και τους αντικυβερνητικούς της Ύδρας. Στον Κανάρη ανατέθηκε να συλλάβει τον [[Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης|Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη]], όταν ο τελευταίος δραπέτευσε από το [[Ναύπλιο]]. Απογοητευμένος λόγω της δολοφονίας του Καποδίστρια, ο Κανάρης αποσύρθηκε στη [[Σύρος|Σύρο]] όπου ιδιώτευσε για ένα διάστημα.
Όταν ήρθε στην Ελλάδα ο [[Όθων της Ελλάδας|Όθωνας]], τον διόρισε καταρχήν πλοίαρχο γ΄ τάξεως κι έπειτα ναύαρχο. Μετά τη μεταπολίτευση του [[1843]], ο Κανάρης έγινε υπουργός Ναυτικών στην κυβέρνηση [[Ανδρέας Π. Μεταξάς|Ανδρέα Μεταξά]] και κατόπιν στην κυβέρνηση [[Ιωάννης Κωλέττης|Ιωάννη Κωλέττη]]. Το [[1854]] έγινε υπουργός Ναυτικών στην κυβέρνηση [[Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος|Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου]]. Επειδή οι ιδέες του γίνονταν όλο και περισσότερο αντιμοναρχικές, το [[1861]] αρνήθηκε τη σύνταξη που του χορήγησε η Κυβέρνηση.
Το καλοκαίρι του [[1862]] ο Όθωνας του ανέθεσε τον σχηματισμό κυβέρνησης. Ο Κανάρης πρότεινε έναν κατάλογο με υπουργούς, που όλοι τους είχαν σχεδόν επαναστατικές απόψεις, λέγοντας στον Όθωνα ότι μόνο με τέτοια κυβέρνηση και η μοναρχία θα ήταν δυνατό να σωθεί και η τάξη στη χώρα να διατηρηθεί. Ο Όθωνας όμως δεν δέχθηκε και έδωσε την εντολή στον [[Ιωάννης (Γενναίος) Κολοκοτρώνης|Ιωάννη Κολοκοτρώνη]]. Ο Κανάρης πέρασε ανοιχτά στην αντιπολίτευση.
Ο Κανάρης προσχώρησε στην αντιπολίτευση και μετά την έξωση του Όθωνα έγινε μέλος τής υπό τον [[Δημήτριος Βούλγαρης|Δημήτριο Βούλγαρη]] τριανδρίας (μαζί και με τον [[Μπενιζέλος Ρούφος|Μπενιζέλο Ρούφο]]) που σχημάτισε [[Προσωρινή Κυβέρνησις της Ελλάδος (1862)|προσωρινή κυβέρνηση]]. Ο ίδιος πήγε ως επικεφαλής επιτροπής στη [[Δανία]] για να προσφέρει το θρόνο στον μετέπειτα βασιλιά [[Γεώργιος Α΄ της Ελλάδας|Γεώργιο Α']]. Διετέλεσε υπουργός Ναυτικών στην κυβέρνηση Ρούφου. Κατόπιν το [[1864]] σχημάτισε ο ίδιος κυβέρνηση, μετά από ένα μήνα παραιτήθηκε και σχημάτισε και πάλι κυβέρνηση, η οποία παρέμεινε επί ένα χρόνο στην εξουσία. Κατόπιν παραιτήθηκε οριστικά, θέλοντας να αποσυρθεί από τον δημόσιο βίο καθώς είχε υπερβεί τα 75 χρόνια. Στο σπίτι όπου έμενε, στην οδό [[Κυψέλη]]ς, στην Αθήνα, (προς τιμήν του οποίου ονομάστηκε αργότερα "πλατεία Κανάρη" η πλατεία Κυψέλης), συνέρρεαν πολίτες από παντού για να δουν τον «Ναύαρχο», όπως τον αποκαλούσαν. Το [[1877]] ετέθη επικεφαλής [[Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Κανάρη 1877|οικουμενικής κυβέρνησης]] για να αντιμετωπιστούν οι δύσκολες για την χώρα περιστάσεις που δημιούργησε ο [[Ρωσοτουρκικός πόλεμος]].
== Το τέλος ==
Γραμμή 89 ⟶ 104 :
* ο '''[[Αριστείδης Κανάρης|Αριστείδης]]''' (γεννήθηκε το [[1831]], ήταν αξιωματικός και σκοτώθηκε στις ταραχές του [[1863]] έξω από τον οικίσκο των ανακτόρων στην οδό Ηρώδου του Αττικού).
Μέσα σε 18 χρόνια ο Κανάρης έχασε σε νέοτατες ηλικίες (19 έως 39) τα 5 από τα 7 παιδιά του, με 3 από τους γιούς του να σκοτώνονται, οι 2 εκ των οποίων σε ξένη γη.
== Περί Καταγωγής ==
[[Αρχείο:Constantine Canaris Captain of the Navy & Commander of one of the Fire Ships of the Island of Ipsara - Friedel Adam De - 1832.jpg|μικρογραφία|Αναπαράσταση του 1830, [[Άνταμ Φρίντελ]]]]
Tο πραγματικό όνομα του Κανάρη ήταν Κωνσταντής Νικολάου Σπηλιωτέας.<ref name=gatopoulos>Δημήτριος Γατόπουλος, ''Τα απομνημονεύματα του Κανάρη'' (1937)</ref> Η ετυμολογία του ονόματός του κατά μίαν άποψη προέρχεται από τη λέξη ''καρνάγιο'' (ιταλικά carenaggio = ναυπηγείο).<ref>Με την ίδια μέθοδο, στα Ψαρά ''«μετωνομάσθη ο γνωστός πυρπολητής Ιωάννης Δημουλίτσας εις Πατατούκον»'' (Δημήτριος Γατόπουλος, 1937)</ref> Υπάρχει όμως και δεύτερη εκδοχή. Κατά το ημερολόγιο του γιου του, πυρπολητή Αριστείδη Κ. Κανάρη, ''«…απεκλήθη ο πατήρ μου Κάν-Άρης ή Κανάρης, λόγω του μειλιχίου και σώφρονος χαρακτήρος του, διότι αν και ριψοκίνδυνος, πολεμικός και αποφασιστικός, ενήργει πάντοτε κατόπιν περισκέψεως…»''. Η τρίτη εκδοχή, είναι να προέρχεται το επώνυμο από το καναρίνι, λόγω του μειλίχιου χαρακτήρα του.
Ως προς τη χρονολογία και τον τόπο γέννησης του Κανάρη, υφίστανται σημαντικές διαφορές. Κατά μία εκδοχή γεννήθηκε στα Ψαρά το [[1793]]<ref>Εγκυκλοπαίδεια Δομή, τ.7, λήμμα ''Κανάρης''</ref> ή το [[1790]].<ref>''Κανάρης ο Μπουρλοτιέρης του Αιγαίου'', εκδόσεις Στρατίκη (1998)</ref><ref>''Από τη ζωή του πυρπολητή'', Κλασσικά Εικονογραφημένα Νο 1029, Εκδόσεις Μ. Πεχλιβανίδη & Σία</ref> Κατ' άλλους γεννήθηκε στην [[Πάργα]]<ref>Εγκυκλοπαιδικό λεξικό ''Ήλιος'', τόμος ΙΑ, σελίδα 271</ref> γύρω στο 1790.<ref>Εγκυκλοπαίδεια ''Υδρία', τ. 30, σελίδα 358-361</ref> O ίδιος ο Κωνσταντίνος Κανάρης στα απομνημονεύματά του αναφέρει «''τώρα περνάμε από τη γενέτειρά μου την Πάργα''». Ο ιστορικός Δημήτριος Γατόπουλος (1891-1956) μελέτησε τα οικογενειακά αρχεία της οικογένειας Κανάρη και δημοσίευσε ιστορική μελέτη στην εφημερίδα ''Εστία'', στο φύλλο της [[14 Ιουλίου|14ης Ιουλίου]] [[1937]]. Στα οικογενειακά αυτά αρχεία περιλαμβάνεται και το μυστικό ημερολόγιο του Κωνσταντίνου Κανάρη το οποίο άνοιξε ο δισέγγονός του, συνταγματάρχης Κωνσταντίνος Θεμ. Κανάρης. Από αυτά ο συγγραφέας συμπεραίνει πως ο Κωνσταντίνος Κανάρης δεν είχε γεννηθεί στα Ψαρά αλλά στην Πάργα, το Σεπτέμβριο του 1790 και εγκαταστάθηκε, κατά τους προεπαναστατικούς χρόνους, στο νησί των Ψαρών.<ref>Γρηγόρης Κομπίλας, ''Ο Πυρπολητής Κανάρης, ένας Ψαριανός από την Πάργα'' σελ. 32, Ιωάννινα (1993)</ref>
Ως προπάππος του πυρπολητού Κ. Κανάρη φέρεται ο Νικόλαος Σπηλιωτέας, παππούς του ο Θεμιστοκλής και πατέρας του ο Νικόλαος Σπηλιωτέας.<ref>Γρηγόρης Κομπίλας: ''Ο Πυρπολητής Κανάρης, ένας Ψαριανός από την Πάργα'' σελ. 32, Ιωάννινα (1993)</ref><ref>Δημήτριος Γατόπουλος: ''Το προσωπικόν ημερολόγιον του Κωνσταντίνου Κανάρη'', Εφημερίδα Εστία, 14 Ιουλίου 1937</ref> Από την μελέτη των ημερολογίων της οικογένειας Κανάρη, ''«διευκρινίζεται ότι η νεοελληνική οικογένεια Κανάρη υπήρξε συνέχεια της παλαιοελληνικής οικογενείας Σπηλιωτέα, κλάδου της οποίας τα μέλη, τιτλούχοι των Βενετών και Γενουησίων αρχόντων απαντώνται εν δράσει περί το 1200.''<ref name=kompilas>Γρηγόρης Κομπίλας, ''Ο Πυρπολητής Κανάρης, ένας Ψαριανός από την Πάργα'', Ιωάννινα (1993)</ref>
Η '''επικρατούσα''' όμως άποψη θέλει τον Κανάρη γνήσιο Ψαριανό. Υπάρχουν στοιχεία ότι γεννήθηκε και μεγάλωσε στα Ψαρά.<ref>Δημ. Φωτιάδης, "''Κανάρης''" σελ. 18-19</ref> Επιπλέον, ο Κανάρης ήταν παντρεμένος με την Δ. Μανιάτη, γυναίκα από πλούσια και Ψαριανή οικογένεια. Αυτό, αποτελεί ένα ακόμα στοιχείο για την καταγωγή του Κανάρη αφού οι Ψαριανοί θεωρούσαν κατάντημα και ντροπή να παντρεύονται με ξένους, πόσο μάλλον μία αριστοκρατική οικογένεια των Ψαρών (αυτή της Δ. Μανιάτη).<ref>Δημ. Φωτιάδης, "''Κανάρης''", σελ. 26</ref> Επιπροσθέτως, υπάρχει και το ίδιο το αρχείο της νήσου Ψαρών στο οποίο υπάρχει το όνομα του Κανάρη. Τέλος, δεν υπάρχει καμία μαρτυρία που να αναφέρει τον Κανάρη να ονομάζει την Πάργα γενέτειρά του καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής του, αντίθετα η απάντησή του σε ξένους φιλέλληνες που τον ρωτούσαν για την ιστορία του και τα κατορθώματά του ήταν απλή: έδειχνε με τον το δάχτυλό του το χάρτη των Ψαρών και έλεγε: "''Αυτά είναι η ιστορία μου, για αυτά να γράψετε!''". Συμπερασματικά, η καταγωγή του Κανάρη από την Πάργα, συλλογιζόμενοι όλα τα παραπάνω καθώς και την διατύπωση αυτής της θεωρίας μόλις πριν από 70 περίπου χρόνια, δεν είναι πιθανή. Όσο για το σόι του και την προέλευση της οικογένειάς του από την Ιταλία ο ίδιος ο Κανάρης έδωσε απάντηση σε αυτά τα "παραμύθια" (κατά τον Φωτιάδη) λέγοντας πως το σόι του ξεκινάει από τον ίδιο.<ref>Δημ. Φωτιάδης, "''Κανάρης''" σελ. 18</ref>
==Βίλχελμ Κανάρις ==
Ο Γερμανός ναύαρχος [[Βίλχελμ Κανάρις]] ισχυριζόταν πως ήταν απόγονος του Κωνσταντίνου Κανάρη. Εντούτοις, σύμφωνα με έρευνα που έγινε το 1938 στη γενεαλογική ιστορία της οικογένειάς του, έδειξε ότι η καταγωγή του Κανάρις ήταν από την Ιταλία και δεν σχετιζόταν με τον Κωνσταντίνο Κανάρη.<ref>Richard Bassett, "''Hitler's Spy Chief: The Wilhelm Canaris Mystery''" σελ.65, Cassell (2005) ISBN 978-0304367184</ref>
== Δείτε επίσης ==
| |||