Βικιπαίδεια

Επιτάλιο: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Ήλειος (συζήτηση | συνεισφορές)
176 επεξεργασίες
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 5:
| πληθυσμός = 1.496
| έτος απογραφής = 2011
| υψόμετρο =40
| έκταση =
| πρώην όνομα = Αγουλινίτσα
Γραμμή 11:
}}
[[File:Georgios Ksidis.jpg|thumb|250px|Γεώργιος Ξύδης (; - 1907), Μακεδονομάχος από την Αγουλινίτσα]]
Το '''Επιτάλιο''', είναι [[Δημοτική κοινότητα|Δημοτική Κοινότητα]] του [[Νομός Ηλείας|Νομού Ηλείας]] και βρίσκεται 7,29 χλμ. Νοτιοανατολικά της πόλης του [[Πύργος Ηλείας|Πύργου]] σε υψόμετρο 40 μέτρων. Διοικητικά ανήκει στην [[Δημοτική ενότητα|Δημοτική Ενότητα]] Βώλακος του [[Δήμος Πύργου|Δήμου Πύργου]] <ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.eetaa.gr/metaboles/fek/2010/fek_87a_2010.pdf|title=Ε.Ε.Τ.Α.Α.- Διοικητικές Μεταβολές Επιτάλιο Ηλείας (ΦΕΚ 87Α 07/06/2010)|last=|first=|date=|website=www.eetaa.gr|publisher=Εφημερίδα της Κυβερνήσεως|accessdate=}}</ref> και έχει 1.469 μόνιμους κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του [[Ελληνική απογραφή 2011|2011]] <ref name=":1">{{Cite web|url=http://web3.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2011_monimos.pdf|title=ΕΛ.ΣΤΑΤ. - Μόνιμος Πληθυσμός Ελλάδος. Απογραφή 2011|last=|first=|date=|website=www.eetaa.gr|publisher=ΕΛ.ΣΤΑΤ.|accessdate=}}</ref>. Στην Δημοτική Κοινότητα ανήκει και ο [[wikt:οικισμός|οικισμός]] (η) [[Παραλία (Επιταλίου) Ηλείας|Παραλία]].
Το '''Επιτάλιο''' είναι σήμερα μία μικρή κωμόπολη του νομού [[Νομός Ηλείας|Ηλείας]] με πληθυσμό 1496 κατοίκων (2011). Μέχρι και τις αρχές της δεκαετίας του ΄60, ήταν μια σφύζουσα από ζωή κωμόπολη που ξεπερνούσε τους 4.000 κατοίκους.▼
 
== Γενικά στοιχεία ==
Χτισμένη στις παρυφές του λόφου Ντάρντιζα, πνιγμένη στη βλάστηση, μόλις σε απόσταση 7 χλμ. από τον [[Πύργος Ηλείας|Πύργο]] και 3 χλμ. από την θάλασσα του Ιονίου και την εκβολή του Αλφειού ποταμού.▼
 
=== Σύντομη περιγραφή ===
Από 1-1-2011 ανήκει στο [[Δήμος Πύργου|Δήμο Πύργου]] και στη Δημοτική ενότητα Βώλακος. Μέχρι το 1927 ονομαζόταν Αγουλινίτσα<ref>[http://pandektis.ekt.gr/pandektis/handle/10442/170509 πανδέκτης, μετονομασίες]</ref> οπότε μετονομάστηκε σε Επιτάλιο από το όνομα της αρχαίας πόλης που βρισκόταν στην περιοχή<ref>[http://www.epitaliotes.gr/articles_003.php πληροφορίες για το αρχαίο Επιτάλιο]</ref>.▼
 
==== Ιστορία - Γεωμορφολογία - Διοικητικές μεταβολές ====
Στα χρόνια του Ομήρου η πόλη ονομαζόταν [[Θρύον]]. Στη Ραψωδία 10 της Ιλιάδας αναφέρονται στοιχεία για την συμμετοχή των κατοίκων στην τρωική εκστρατεία.▼
▲ΤοΣήμερα το '''Επιτάλιο''' είναι σήμερα μίαμια μικρή [[κωμόπολη]] του νομού [[ΝομόςΝομού Ηλείας|Ηλείας]] με πληθυσμό 14961.496 κατοίκων (2011). Μέχρι και τις αρχές της δεκαετίας του ΄60, ήταν μια σφύζουσα από ζωή κωμόπολη που ξεπερνούσε τους 4.000 κατοίκους.
 
▲Χτισμένη στις παρυφές του λόφου Ντάρντιζα, πνιγμένη στηστην βλάστηση, μόλις σε απόσταση 7 χλμ. από τον [[Πύργος Ηλείας|Πύργο]] και 3 χλμ. από την θάλασσα του [[Ιόνιο Πέλαγος|Ιονίου]] και την εκβολή του [[Αλφειός|Αλφειού ποταμού]].
Μέχρι το 1970 στην περιοχή δέσποζε η [[λιμνοθάλασσα της Αγουλινίτσης]], καταλαμβάνοντας έκταση 33.000 τετραγωνικών μέτρων, εκτεινόμενη μέχρι τον Καϊάφα, λιμνοθάλασσα γνωστή για τα γευστικότατα χέλια, για τον πλούσιο υγροβιότοπο και για τον πλούτο που προσέφερε στην περιοχή. Σήμερα το μεγαλύτερο μέρος της αποξηρανθείσης λίμνης καλλιεργείται από τους αγρότες των γύρω χωριών.▼
 
▲Στα χρόνια του Ομήρου η πόλη ονομαζόταν [[Θρύον]]. ΣτηΣτην Ραψωδία 10 της Ιλιάδας αναφέρονται στοιχεία για την συμμετοχή των κατοίκων στην τρωική εκστρατεία.
Η [[Αγουλινίτσα]] από τα πρώτα χρόνια της ανεξαρτησίας του ελληνικού κράτους και μέχρι το 1912, υπήρξε η έδρα του Δήμου Βώλακος που τον συναποτελούσαν τα χωριά: Αλφειούσα, Αγρίδι, Ανεμοχώρι και Λαδικό. Το 1997, με το πρόγραμμα "Καποδίστριας" ο [[Δήμος Βώλακος]] επανασυστήθηκε με πληθυσμό συνολικά περίπου 3.500 κατοίκους, το Επιτάλιο ορίστηκε εκ νέου έδρα του Δήμου, αυτήν την φορά χωρίς το χωριό Λαδικό, που εν τω μεταξύ μαζί με το Ρίσσοβο αποτέλεσαν το Καλλίκωμο, νέον οικισμό που προσαρτήθηκε στον Δήμο Σκυλλούντος. Όμως η ζωή του Δήμου Βώλακος στη νέα αυτήν περίοδο κράτησε μόλις 12 χρόνια. Το 2011 το πρόγραμμα "Καλλικράτης" προσάρτησε τον μικρό Δήμο σε εκείνον του Πύργου.▼
 
▲Μέχρι το 1970 στην περιοχή δέσποζε η [[λιμνοθάλασσαΛιμνοθάλασσα Αγουλινίτσης|Λιμνοθάλασσα της Αγουλινίτσης]], καταλαμβάνοντας έκταση 33.000 τετραγωνικών μέτρων, εκτεινόμενη μέχρι τον [[Καϊάφας Ηλείας|Καϊάφα]], λιμνοθάλασσα γνωστή για τα γευστικότατα χέλια, για τον πλούσιο υγροβιότοπο και για τον πλούτο που προσέφερε στην περιοχή. Σήμερα το μεγαλύτερο μέρος της αποξηρανθείσης λίμνης καλλιεργείται από τους αγρότες των γύρω χωριών.
Σε απόσταση τριών χιλιομέτρων από το Επιτάλιο βρίσκεται η ομώνυμη παραλία η οποία απέχει περί τα 500 μέτρα από τις εκβολές του ποταμού [[Αλφειός|Αλφειού]]. Στην παραλία υπάρχει οικισμός αποτελούμενος από παραθεριστικές κατοικίες, επίσης τους θερινούς μήνες λειτουργεί τουριστικό περίπτερο. <ref>[http://wikimapia.org/4019328/el/%CE%A0%CE%B1%CF%81%CE%B1%CE%BB%CE%AF%CE%B1-%CE%95%CF%80%CE%B9%CF%84%CE%B1%CE%BB%CE%AF%CE%BF%CF%85 wikimapia] Η παραλία του Επιτάλιου</ref>.▼
 
▲Σε απόσταση τριών χιλιομέτρων από το Επιτάλιο βρίσκεται η ομώνυμη παραλία η οποία απέχει περί τα 500 μέτρα από τις εκβολές του ποταμού [[Αλφειός|Αλφειού]]. Στην παραλία υπάρχει οικισμός αποτελούμενος από παραθεριστικές κατοικίες, επίσης τους θερινούς μήνες λειτουργεί τουριστικό περίπτερο. <ref>[http://wikimapia.org/4019328/el/%CE%A0%CE%B1%CF%81%CE%B1%CE%BB%CE%AF%CE%B1-%CE%95%CF%80%CE%B9%CF%84%CE%B1%CE%BB%CE%AF%CE%BF%CF%85 wikimapia] Η παραλία του Επιτάλιου</ref>.
 
▲Από 1-1-2011 ανήκει στοστον "[[Πρόγραμμα «Καλλικράτης»|Καλλικρατικό]]" [[Δήμος Πύργου|Δήμο Πύργου]] και στη Δημοτική ενότητα Βώλακος. Μέχρι το 1927 ονομαζόταν Αγουλινίτσα<ref>[http://pandektis.ekt.gr/pandektis/handle/10442/170509 πανδέκτης, μετονομασίες]</ref> οπότε μετονομάστηκε σε Επιτάλιο από το όνομα της αρχαίας πόλης που βρισκόταν στην περιοχή <ref>[http://www.epitaliotes.gr/articles_003.php πληροφορίες για το αρχαίο Επιτάλιο]</ref>.
 
▲Η [[Αγουλινίτσα]] από τα πρώτα χρόνια της ανεξαρτησίας του ελληνικούΕλληνικού κράτους και μέχρι το 1912, υπήρξε η έδρα του [[Δήμου Βώλακος (19ος - 20ος αιώνας)|Δήμου Βώλακος]] που τον συναποτελούσαν τα χωριά: Αλφειούσα, Αγρίδι, Ανεμοχώρι και Λαδικό. Το 1997, με το πρόγραμμα "[[Σχέδιο «Καποδίστριας»|Πρόγραμμα Καποδίστριας]]" ο [[Δήμος Βώλακος]] επανασυστήθηκε με πληθυσμό συνολικά περίπου 3.500 κατοίκους, το Επιτάλιο ορίστηκε εκ νέου έδρα του Δήμου, αυτήν την φορά χωρίς τοτον χωριό[[wikt:οικισμός|οικισμό]] [[Λαδικό Ηλείας|Λαδικό]], που εν' τω μεταξύ μαζί με τοτον [[wikt:οικισμός|οικισμό]] [[Ρίσσοβο Ηλείας|Ρίσσοβο]] αποτέλεσαν το [[Καλλίκωμο Ηλείας|Καλλίκωμο]], νέοννέο οικισμό που προσαρτήθηκε στον [[Δήμος Σκιλλούντος|Δήμο Σκυλλούντος]] <ref>{{Cite web|url=https://www.eetaa.gr/index.php?tag=dkmet_details&id=2268|title=Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Επιτάλιο Ηλείας (1912-1997)|last=|first=|date=|website=www.eetaa.gr|publisher=Ε.Ε.Τ.Α.Α.|accessdate=}}</ref>. Όμως η ζωή του Δήμου Βώλακος στηστην νέα αυτήναυτή περίοδο κράτησε μόλις 12 χρόνια. Το 2011 το πρόγραμμα "[[Πρόγραμμα «Καλλικράτης»|Πρόγραμμα Καλλικράτης]]" προσάρτησε τον μικρό Δήμο σε εκείνον του Πύργου <ref name=":0" />.
 
=== Τοπική κοινωνία ===
Οι κάτοικοι στην πλειονότητα τους ασχολούνται με τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Κυριότερες καλλιέργειες: ελιές, τομάτα, κηπευτικά, καλαμπόκι, βαμβάκι, καρπούζι.
 
Το Επιτάλιο έχει ποδοσφαιρική ομάδα η οποία αγωνίζεται στο τοπικό ερασιτεχνικό πρωτάθλημα Ηλείας με την ονομασία «[[Α.Ο. Αλφειός Επιταλίου]]», ενώ κατά το παρελθόν αθλητές του κατέκτησαν τίτλους και σημαντικές επιδόσεις σε κλασικά αθλήματα.
 
== Δημογραφικά στοιχεία ==
== Σχετική βιβλιογραφία ==▼
Η εξέλιξη του μόνιμου πληθυσμού της Κοινότητας τον 21ο αιώνα είναι η εξής:
{| class="wikitable"
!Έτος
!Πληθυσμός
|-
|[[Ελληνική απογραφή 2001|2001]]
|1772<ref>{{Cite web|url=http://web3.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2001_3.pdf|title=ΕΛ.ΣΤΑΤ. - Μόνιμος Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001|last=|first=|date=|website=www.eetaa.gr|publisher=ΕΛ.ΣΤΑΤ.|accessdate=}}</ref>
|-
|[[Ελληνική απογραφή 2011|2011]]
|1469<ref name=":1" />
|}
 
== Σημειώσεις ==
 
▲=== Σχετική βιβλιογραφία ===
Από τον Σύλλογο Επιταλιωτών της Αθήνας "Ο Αλφειός", εκδίδεται ανελλιπώς από το 1978 η εφημερίδα "[[Επιταλιώτικα Νέα]]", με τοπική ειδησεογραφία, ιστορικά, λογοτεχνικά και λαογραφικά κείμενα.
 
Περισσότερα ιστορικά στοιχεία για το Επιτάλιο και την ευρύτερη περιοχή από την αρχαιότητα μέχρι τα πρώτα χρόνια μετά τον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο, ιδιαιτέρως για τον ρόλο και την συμμετοχή της Αγουλινίτσας στην Επανάσταση του 1821, μπορεί να βρει κάθε ενδιαφερόμενος στο βιβλίο του Θανάση Μακρυδημήτρη [["Από το Θρύον στο σημερινό Επιτάλιο"]] (2005).
 
Επίσης ηθογραφικά και ιστορικά στοιχεία για το Επιτάλιο και την περιοχή, μια καταγραφή της τοπικής κοινωνίας στα χρόνια της ακμής, επιχειρεί ο [[Δημήτρη Χίλιου|Δημήτρης Χίλιος]] <nowiki/>στο μυθιστόρημά του [["Με το σφύριγμα του τραίνου",]] ([[εκδόσεις Πατάκη]], 2001), που εκτυλίσσεται στην κωμόπολη. Το τοπίο περιγράφεται, η πολιτική ιστορία του τόπου επίσης, χρονολογικά η αφήγηση φτάνει μέχρι το 1965 <ref>{{Cite book|title = Με το σφύριγμα του τραίνου|last = Χίλιος|first = Δημήτρης|publisher = Πατάκης|year = 2001|isbn = 960-16-0060-4|location = Αθήνα|pages = 430}}</ref>.<nowiki/>
 
==Παραπομπές==
{{παραπομπές}}
 
== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
* https://www.eetaa.gr/index.php?tag=dkmet_details&id=2268 Διοικητικές μεταβολές Επιτάλιο Ηλείας (1912-1997)
* https://www.eetaa.gr/index.php?tag=oikmet_details&id=11880 Διοικητικές μεταβολές Επιτάλιο Ηλείας (1939-1997-2010)
[[Κατηγορία:Πόλεις της αρχαίας Ηλείας]]
[[Κατηγορία:Χωριά του νομού Ηλείας]]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Επιτάλιο"