Ασπρόγεια: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς πηγές |
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
Γραμμή 13:
|πρώην όνομα = Στερέβαινο, Στρέμπενο }}
Τα '''Ασπρόγεια''' παλαιότερη ονομασία '''Στρέμπενο''' είναι χωριό του [[Νομός Φλώρινας|νομού Φλώρινας]] που ανήκει στον [[Δήμος Αμυνταίου|δήμο Αμυνταίου]]. Τα Ασπρόγεια εκκλησιαστικά ανήκουν στην [[Ιερά Μητρόπολις Καστορίας|Ιερά Μητρόπολη Καστοριάς]]. Σύμφωνα με την απογραφή του 2001 στο χωριό κατοικούσαν 459 κάτοικοι. Σήμερα στο χωριό οι μόνιμοι κάτοικοι είναι γύρω στους 100 ενώ το καλοκαίρι αυξάνονται στους 350. Το χωριό είναι χτισμένο σε υψόμετρο 850 μέτρων και γιορτάζει στις 5 και 6 Αυγούστου καθώς υπάρχει εκκλησία Μεταμορφώσεως του Σωτήρος. Κύρια ασχολία των κατοίκων είναι η [[γεωργία]] και η [[κτηνοτροφία]]. Πολλοί Ασπρογείτες ζουν στις [[ΗΠΑ|Ηνωμένες πολιτείες]], τον [[Καναδάς|Καναδά]] και την [[Αυστραλία]] και [[Γερμανία]]. Στην είσοδο του χωριού υπάρχει άγαλμα του Μακεδονομάχου [[Βαγγέλης Στρεμπενιώτης|Καπετάν Βαγγέλη]] όπου τελείται μνημόσυνο την 1η ή την 2η Κυριακή του Μαΐου. Η θέση τους είναι στο 21ο χλμ. της επαρχιακής οδού [[Αμύνταιο|Αμυνταίου]] - [[Καστοριά]]ς.
== Ιστορικά ==
Τα Ασπρόγεια κτίστηκαν κατά το τέλος του 17ου αιώνα, κατά την άποψη του εκπαιδευτικού Παντελή Οικονόμου, κτίστηκε γύρω στο [[1752]]. Οι περισσότεροι κάτοικοι ήρθαν σταδιακά από την [['Ήπειρος|Ήπειρο]], και κυρίως από την [[Θεσπρωτία]], τα περίχωρα της [[Μοσχόπολη|Μοσχόπολης]], από την [[Θεσσαλία]], τα [[Άγραφα]] και άλλες περιοχές. Τον τόπο καταγωγής μαρτυρούν και τα επίθετα των κατοίκων, όπως Μίχηδες από την [[Σαμαρίνα]], Αγραφιώτες ή Βαϊνάδες από τα [[Άγραφα]], Βολιώτες από το [[Βόλος|Βόλο]] κ.α. Οι τελευταίοι ξεκίνησαν από την Ήπειρο πήγαν στο Βόλο και συγκεκριμένα κάποιος Νικόλαος Τσάμος παντρεύτηκε εκεί και έτσι πήρε το επώνυμο Βολιώτης. Οι προερχόμενοι από την [[Ήπειρος|Ήπειρο]] έφυγαν την εποχή του [[Αλή πασάς|Αλή πασά]], ενώ οι προερχόμενοι από τα [[Άγραφα]] την εποχή της [[Ελληνική Επανάσταση του 1821|Ελληνικής Επανάστασης του 1821]].<ref>[http://asprogia.gr/history3.html Πολιτιστικός Μορφωτικός Σύλλογος Ασπρογείων, Ιστορία των Ασπρογείων, Σεβαστιανή Βολιώτου Δεσποινούδη «Ιστορία και Λαογραφία των Ασπρογείων»]</ref>
Αρχικά υπήρχαν συνοικισμοί στις θέσεις Ελενίτσα, Αμμουδιά, Λεπτοκαρυές και άλλες περιοχές. Λόγω όμως της [[ελονοσία]]ς και ύστερα από σύσταση των [[Οθωμανική Αυτοκρατορία|Οθωμανικών αρχών]] που είχαν πέδρα στο γειτονικό [[Σκλήθρο]], το χωριό μεταφπέρθηκε πιο ψηλά, στη σημερινή του θέση. Οι κάτοικοι ήταν αρχικά [[ελληνική γλώσσα|ελληνόφωνοι]], [[Αρβανίτικη γλώσσα|αρβανιτόφωνοι]] και [[βλάχικη γλώσσα|βλαχόφωνοι]], αλλά κατά τα μπέσα του 19ου αιώνα σλαβοφώνησαν.<ref>[http://asprogia.gr/history3.html Πολιτιστικός Μορφωτικός Σύλλογος Ασπρογείων, Ιστορία των Ασπρογείων, Σεβαστιανή Βολιώτου Δεσποινούδη «Ιστορία και Λαογραφία των Ασπρογείων»]</ref>
=== Ελληνική Επανάσταση του 1821 ===
Οι Στρεμπενιώτες συμμετείχαν στην [[Ελληνική Επανάσταση του 1821]] και πολλοί μετέβησαν στη νότια Ελλάδα για να συνεχίσουν τον αγώνα. Στρεμπενιώτες αγωνίστηκαν επίσης, στο σπώμα του [[Μάρκος Μπότσαρης|Μάρκου Μπότσαρη]], καθώς και στο πλευρό του [[Αθανάσιος Διάκος|Αθανάσιου Διάκου]] στη [[Μάχη της Αλαμάνας]], όπου κάποιος αγωνιστής από το Στρέμπενο έπεσε νεκρός δίπλα στον [[Στερεά Ελλάδα|Στερεοελλαδίτη]] αρχηγό.<ref>Λάζαρος Αν. Μέλιος, ''Από την Ιστορία της Φλώρινας'', 1998</ref> Σημαντικός Στρεμπενιώτης οπλαρχηγός ήταν ο [[Γεώργιος Κύρκου|Γιώργης Κύρκου ''ή καπετάν Βέτος'']]<ref>[http://asprogia.gr/history3.html Πολιτιστικός Μορφωτικός Σύλλογος Ασπρογείων, Ιστορία των Ασπρογείων, Σεβαστιανή Βολιώτου Δεσποινούδη «Ιστορία και Λαογραφία των Ασπρογείων»]</ref>.
=== Μακεδονική επανάσταση του 1896 ===
Οι Ασπρογείτες συμμετείχαν στη [[Μακεδονική επανάσταση του 1896]] και ως εθελοντές στον [[Ελληνοτουρκικός πόλεμος του 1897|Ελληνοτουρκικό πόλεμο]] του [[1897]].<ref>[http://asprogia.gr/history3.html Πολιτιστικός Μορφωτικός Σύλλογος Ασπρογείων, Ιστορία των Ασπρογείων, Σεβαστιανή Βολιώτου Δεσποινούδη «Ιστορία και Λαογραφία των Ασπρογείων»]</ref>
=== Η μάχη των Ασπρογείων (Στρεμπένου), 1906 ===
Γραμμή 29 ⟶ 38 :
Τη μάχη του Στρέμπενου αναπαράστησε σε λιθογραφία ο λαϊκός χαράκτης και ζωγράφος [http://www.avgi.gr/ArticleActionshow.action?articleID=677448 Σ. Χρηστίδης].<ref>Γύπαρης Ανδρέας (Αντ/χης Πεζικού ε.α.), ''Η μέρα της Μεγάλης μάχης στο Στρέμπενο''. Περιοδικό "Μακεδονική Ζωή", 86 (1973), σ. 30, 31.</ref>
Κατά το [[Μακεδονικός αγώνας|Μακεδονικό Αγώνα]] τα Ασπρόγεια ανέδειξαν σπουδαίους οπλαρχηγούς, όπως ο πρωτεργάτης [[Βαγγέλης Στρεμπενιώτης|Ευάγγελος Γεωργίου Νάτσης (Στρεμπενιώτης)]], ο [[Γρηγόριος Βαϊνάς]], ο [[Στέφανος Νάτσης]], ο [[Γεώργιος Οικονομίδης]], ο [[Χρήστος Παναγιωτίδης|Χρήστος Παναγιωτίδης (Μαλέτσκος)]] και άλλοι. Επίσης, σημαντικός Μακεδονλομάχος υπήρξε ο Παπα-Δημήτρης Οικονόμου, συνεργάτης του Μητροπολίτη Καστοριάς. Η προτομή του βρίσκεται στο προαύλιο της Εκκλησίας του χωριού.
== Αξιόλογοι Ασπρογείτες ==
* [[Γεώργιος Κύρκου|Γεώργιος Κύρκου ''(καπετάν Βέτος)'']], οπλαρχηγός της [[Ελληνική Επανάσταση του 1821|Ελληνικής Επανάστασης του 1821]]
* [[Βαγγέλης Στρεμπενιώτης|Ευάγγελος Γεωργίου Νάτσης ''(καπετάν Βαγγέλης Στρεμπενιώτης)'']], Μακεδονομάχος οπλαρχηγός
* [[Γρηγόριος Βαϊνάς]], Μακεδονομάχος οπλαρχηγός
| |||