Νεοελληνικός Διαφωτισμός: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
→‎Πρώιμος Διαφωτισμός: Έτσι λέει η πηγή;
Γραμμή 33:
<div lang="grc" style="font-family: Palatino Linotype;"> ''" «[[Διαφωτισμός]] κατά τον [[Εμμάνουελ Καντ]] είναι η έξοδος του ανθρώπου από την ανωριμότητά του για την οποία ο ίδιος είναι υπεύθυνος. Ανωριμότητα είναι η αδυναμία να μεταχειρίζεσαι το νου σου χωρίς την καθοδήγηση ενός άλλου. Είμαστε υπεύθυνοι γι΄αυτή την ανωριμότητα, όταν η αιτία της βρίσκεται όχι στην ανεπάρκεια του νου, αλλά στην έλλειψη αποφασιστικότητας και θάρρους να τον μεταχειριζόμαστε χωρίς την καθοδήγηση ενός άλλου. '''Sapere aude''' Έχε θάρρος να μεταχειρίζεσαι το δικό σου νου• τούτο είναι το έμβλημα του Διαφωτισμού»<ref>[[Εμμάνουελ Καντ|Immanuell Kant]], Η θρησκεία μέσα στα όρια μόνο του λόγου.</ref> </div>
 
Ο [[Μεθόδιος Ανθρακίτης]] [[1660]]-[[1736]] είναι ο πρώτος που αποκλίνει από την επίσημη θέση της τότε Εκκλησίας, η φιλοσοφία στην υπηρεσία της Θεολογίας και ο πρώτος επίσης που αντικατέστησε την αρχαΐζουσα ως γλώσσα διδασκαλίας με τη δημώδη. Διδάσκει λογική και νεότερη Ευρωπαϊκή Φιλοσοφία, [[Καρτέσιος|Καρτέσιο]] (''Descartes'') και [[Νικολά Μαλμπράνς|Μαλμπράνς]] (''Malebranche''). Ο [[Μανουήλ Γεδεών]] σε πραγματεία του αναφέρει τον Μεθόδιο Ανθρακίτη ως προδρομική φυσιογνωμία.<ref>[[Μανουήλ Γεδεών]], «Λυκαυγές πνευματικής κινήσεως του Γένους μας [[1700]]-[[1730]]».</ref> Οι νεωτερικές του ιδέες τον έφεραν σε σύγκρουση με λόγιους της εποχής του και μερίδα του τότε αρτηριοσκληρωτικού εκκλησιαστικού κύκλου. Η «Οδός μαθηματικής με τμήματα γεωμετρίας, τριγωνομετρίας, άλγεβρας, σφαιρικής αστρονομίας κ.α.» είναι το πρώτο ελληνικό και μάλιστα ολοκληρωμένο μαθηματικό εγχειρίδιο της νεότερης ιστορίας μας, γραμμένο από τον Μεθόδιο Ανθρακίτη για χρήση στα ελληνικά σχολεία κατά την εποχή της τουρκοκρατίας. Μετά τον θάνατό του ο μαθητής του Μπαλάνος Βασιλόπουλος εκδίδει τα βιβλία του ''Λογική Ελάττων'' και ''Εισαγωγή της Λογικής''. Διδάσκει στη Σχολή Κυρίτζη στην Καστοριά από το 1710-1822.<ref>[[Μ.Κ.Παρανίκας]], Σχεδίασμα περί της εν τω ελληνικώ έθνει καταστάσεως των γραμμάτων από αλώσεως μέχρι των αρχών της ενεστώσης (ΙΘ) εκατονταετηρίδος σσ 53-54, εν Κωνσταντινοπόλει 1867</ref>
 
Ενδιαφέρον εδώ παρουσιάζουν οι θέσεις των κυριότερων εκπροσώπων του ελληνικού διαφωτισμού για την Παιδεία του Έθνους και ιδιαίτερα για τη γλώσσα που πρέπει αυτή να χρησιμοποιεί:[[Αρχείο:Γεωγραφία Παλαιά και Νέα - Μελέτιος Μήτρου - 1728.jpg|thumb|Εξώφυλλο από το τετράτομο έργο Γεωγραφία Παλαιά και Νέα του [[Μελέτιος Μήτρου|Μελέτιου Μήτρου]], Βενετία, 1728]]Ο [[Θεόφιλος ο Κορυδαλλεύς]] (1571-1646) μετέφερε με τη διδασκαλία του στην [[Αθήνα]], τη [[Ζάκυνθος|Ζάκυνθο]], την [[Κεφαλονιά]] -γεγονός που μας οδηγεί σε αναγκαστική θεώρηση του διαφωτισμού στα Επτάνησα- και ιδίως στην [[Πατριαρχική Ακαδημία]] της Κωνσταντινούπολης υπό τον Πατριάρχη Κύριλλο Α΄ Λούκαρι το ουμανιστικό πνεύμα της Αναγέννησης. Χρησιμοποιεί ωστόσο την [[Αττικισμός|αττικίζουσα]] γλώσσα ως όργανο της φιλοσοφικής παιδείας. Προς την επιλογή του, με την οποία ταυτίστηκε αργότερα και ο [[Ευγένιος Βούλγαρης]], αντέδρασαν οι διαφωτιστές [[Ιώσηπος Μοισιόδαξ]], [[Δημήτριος Καταρτζής]], [[Αθανάσιος Ψαλίδας]] και ο Αδαμάντιος Κοραής. Τις ίδες απόψεις ακολουθεί έναν αιώνα αργότερα ο [[Νικόλαος Μαυροκορδάτος (Φαναριώτης)|Νικόλαος Μαυροκορδάτος]] με αποτέλεσμα η πρόσληψη της νεωτερικής φιλοσοφίας να γίνεται με φορέα μια γλώσσα με αρχαϊκό χαρακτήρα -καθορισμένο κυρίως από ακαδημαϊκές συμβάσεις.{{fn|5}}