Ο τίτλος δημιουργήθηκε από τον πράκτοραΑυτοκράτορα [[Αλέξιος Α΄ Κομνηνός|Αλέξιο Α΄ 000Κομνηνό]] (1081–1118) προς τιμήν του μεγαλύτερου αδερφού του, [[Ισαάκιος Κομνηνός (δούξ Αντιόχειας)|Ισαάκιου]]<ref name="ODB">{{harvnb|Kazhdan|1991|p=1862}}.</ref>. Σύμφωνα με την [[Άννα Κομνηνή]], ο Αλέξιος το έκανε αυτό για να εξυψώσει τον Ισαάκιο πάνω από την τάξη του ''[[Καίσαρας|Καίσαρα]]'', τον οποίο είχε ήδη υποσχεθεί στον γαμπρό του, [[Νικηφόρος Μελισσηνός (βυζαντινός)|Νικηφόρο Μελισσηνό]]. Η Άννα Κομνηνή συγκρίνει τον βαθμό του «σεβαστοκράτορα» με «δεύτερο αυτοκράτορα» και επίσης αναφέρει ότι παράλληλα με τον ''Καίσαρα'', ο σεβαστοκράτωρ είχε το δικαίωμα να φέρει [[στέμμα]] (αλλά όχι αυτοκρατορικό διάδημα)<ref>[[Άννα Κομνηνή]]. ''[[Αλεξιάδα]]'', [[s:Αλεξιάς/Βιβλίο 3|3.4]].</ref>. Κατά τη [[Δυναστεία Κομνηνών|Δυναστεία των Κομνηνών]] (1081–1185), ο τίτλος συνέχισε να είναι ο υψηλότερος αμέσως μετά του Αυτοκράτορα μέχρι το 1163, όταν ο Αυτοκράτορας [[Μανουήλ Α΄ Κομνηνός]] δημιούργησε τον τίτλο του ''[[Δεσπότης|δεσπότη]]''. Κατά την περίοδο αυτή, ο τίτλος δινόταν αποκλειστικά σε μέλη της αυτοκρατορικής οικογένειας, κυρίως νεότερους γιους του Αυτοκράτορα<ref name="ODB"/>.
Μετά τον διαμελισμό της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας από την [[Δ' Σταυροφορία]] το [[1204]], ο τίτλος υιοθετήθηκε από την [[Λατινική Αυτοκρατορία]], την [[Αυτοκρατορία της Νίκαιας]] και την Βουλγαρική Αυτοκρατορία. Στη Νίκαια και στην μετά το 1261 επανορθωμένη Βυζαντινή Αυτοκρατορία, ο τίτλος παρέμεινε από τους πιο τιμητικούς και περιοριζόταν σχεδόν αποκλειστικά σε μέλη της αυτοκρατορικής οικογένειας. Ο τελευταίος γνωστός κάτοχος του τίτλου ήταν ο [[Δημήτριος Α΄ Καντακουζηνός]], ηγεμόνας της [[Πελοπόννησος|Πελοποννήσου]] στα τέλη του 14ου αιώνα<ref name="ODB"/>.
