Αιανή Κοζάνης: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 29:
Ως πρώτοι οικισμοί αναφέρονται κατοικίες κυνηγών και αγροτών στις όχθες του ποταμού Αλιάκμονα, όπως η Βέρβιρ(η),<ref>[http://blogs.sch.gr/thankall/?p=837 Καλλιανιώτης Θανάσης, Βέρβερη: ένας μυστηριώδης μεσαιωνικός οικισμός]</ref> η Πουλιμίστρα κι ο Καραματσούκς. Στην Κλασική Εποχή δημιουργήθηκε ακρόπολη στο λόφο Ράχ(η) Μιγάλ(η), όπου τοποθετείται η Αιανή (ή ίσως η αναζητούμενη Ελίμεια). Πολιτισμική δραστηριότητα κατά τη διάρκεια της Ρωμαϊκής εποχής εντοπίζεται σε τομές στις θέσεις Ούτσινου και Ράχ(η) Τσέικα.
 
Κατά τη ρωμαϊκή εποχή, η Αιανή φαίνεται πως ήταν διοικητικό κέντρο της Ελιμιώτιδας (έδρα του ''«κοινού των Ελίμιωτών»''). Επίσης, αν κρίνει κανείς από την ύπαρξη αρκετών ιερών (όπως του Δία 'Υψιστου, της 'Αρτεμης, του Πλούτωνα, του Ερμή, της 'Ισιδας κ.ά.) τόσο μέσα στο αστικό κέντρο όσο και έξω από αυτό, σύμφωνα με αρχαιολογικές και επιγραφικές μαρτυρίες, η πόλη αποτελούσε επιπλέον σπουδαίο θρησκευτικό κέντρο της περιοχής. Ωστόσο, στα υστερορωμαϊκά χρόνια - πιθανώς λόγω των βαρβαρικών επιδρομών και καταστροφών - μεταβάλλεται σε απλή κώμη. Η οικιστική αυτή υποβάθμισή της ήταν οριστική, γιατί επί Διοκλητιανού ιδρύεται ένα νέο αστικό κέντρο, η ''Καισάρεια'', στο κοντινό «Παλαιόκαστρο», δηλαδή σε απόσταση μόλις τεσσάρων χιλιομέτρων από την Αιανή.<ref> [http://www.ems.gr/analytikos-katalogos-ekdoseon/makedoniki-vivliothiki/070-samsaris.html] Δ. Κ. Σαμσάρης, Ιστορική γεωγραφία της ρωμαϊκής επαρχίας Μακεδονίας (Το τμήμα της σημερινής Δυτικής Μακεδονίας), Θεσσαλονίκη 1989 (Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών), σ. 70-71</ref>
 
Αιώνες αργότερα κατοικήθηκαν οι θέσεις Κάλιαν(η) όπου βρίσκεται σήμερα η Αιανή, και οι περιφερειακές αντίστοιχες Σιλιό, Φτιλιά,<ref>Καλλιανιώτης Θανάσης, Φτιλιά: ένας αρχαίος οικισμός… Μέρος Β΄: τοπωνυμική ιστορία, [http://blogs.sch.gr/thankall/?p=857 Βέρβιρ(η) και Τούχλ(η)]</ref> Προς το τέλος των Βυζαντινών χρόνων οικοδομήθηκε έξω από το χωριό ο ναός του Αγίου Δημητρίου και μέσα, στη σημερινή πλατεία, η "Κοίμησις της Θεοτόκου". Ο ναός της Αγίας Παρασκευής, όπου ευρίσκεται παλαιό, ανενεργό κοιμητήριο, ίσως οικοδομήθηκε επάνω σε πρότερο αρχαιοελληνικό ιερό. Επί Τουρκοκρατίας η Κάλιανη ήταν τσιφλίκι Οθωμανών<ref>Σεζέρ Χαμιγιέτ, Μια έρευνα σχετικά με τα τσιφλίκια του Τεπελενλή Αλή Πασά, [http://www.eie.gr/nhrf/institutes/inr/instr-studiorumbalk/tsiflikia.htm]</ref> που συνυπήρχε με χριστιανικά εκκλησιαστικά κτήματα και μετόχια στα οποία ξεκουράζονταν μοναχοί οδοιπορώντας από και προς τις μονές της [[Μονή Ζάβορδας|Ζάμπουρντας]] και του Ζντιανιού ή Ζιδανίου ([[Σισάνι|Σισανίου]]). Κατά την παλαιότερη γραπτή πηγή (''Συνοπτικό Οθωμανικό Φορολογικό Κατάστιχο ΤΤ 167'') το 1530 η Κάλιανη είχε 457 χριστιανικά και 3 μουσουλμανικά νοικοκυριά. Το [[1927]] το χωριό μετονομάστηκε σε Αιανή.