Νέα Φώκαια Χαλκιδικής: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Στα υψώματα δυτικά της Νέας Φώκαιας έχει εντοπιστεί, με βάση την επιφανειακή κεραμική, η θέση ρωμαϊκού οικισμού, ο οποίος ταυτίζεται πιθανώς με το αρχαίο πόλισμα Κλίται (Clitae).<ref>[http://olympias.lib.uoi.gr/jspui/bitstream/123456789/6116/1/13.%20%CE%97%20%CF%81%CF%89%CE%BC%CE%B1%CF%8A%CE%BA%CE%AE%20%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%B9%CE%BA%CE%AF%CE%B1.pdf] Δημήτρης Κ. Σαμσάρης, Η ρωμαϊκή αποικία της Κασσάνδρειας (Colonia Iulia Augusta Cassandrensis), Δωδώνη 16(1987), τεύχ. 1, σ. 386-387.</ref> Το χωριό αποτελεί προσφυγικό οικισμό, ο οποίος χτίστηκε στη θέση παλιών αγιορείτικων μετοχιών. Αυτοί που ίδρυσαν τον οικισμό κατάγονταν από τη [[Φώκαια]] της Μικράς Ασίας, πόλη κοντά στη Σμύρνη, εξ ου και το σημερινό όνομα. Μετά την καταστροφή της Σμύρνης το 1922 το κράτος παραχώρησε(για την ακρίβεια πούλησε στους πρόσφυγες μέσω της Ε.Α.Π, και τα δάνεια που τους είχαν χορηγηθεί είχαν ρήτρα χρυσής λύρας Αγγλίας) την περιοχή που αποτελείτο από μονές στους πρόσφυγες.Ο τόπος κατοικούνταν από την προϊστορική περίοδο. Στην παραλία του χωριού σώζεται πύργος του 15ου αιώνα.<ref>[http://www.e-city.gr/chalkidiki/home/view/2102.php e-city.gr > Χαλκιδική > Νέα Φώκαια<!-- Αυτόματα δημιουργημένος τίτλος -->]</ref> Πιθανολογείται ότι κτίστηκε το 1407.<ref>{{Cite web|url = http://www.kassandra.gr/%CF%83%CE%B5%CE%BB%CE%AF%CE%B4%CE%B1/%CE%BC%CE%BD%CE%B7%CE%BC%CE%B5%CE%AF%CE%B1-%CE%B1%CE%BE%CE%B9%CE%BF%CE%B8%CE%AD%CE%B1%CF%84%CE%B1|title = Μνημεία - Αξιοθέατα Δήμου Κασσάνδρας|date = |accessdate = |website = |publisher = |last = |first = }}</ref> Ο ρόλος του πύργου αυτού ήταν ότι χρησίμευε στην προστασία του μετοχιού της Μονής Αγίου Παύλου. Ως το [[1930]] σώζονταν και τα υπόλοιπα κτίσματα του Μετοχιού. Το Αγίασμα του Αγίου Παύλου είναι ένας υπόσκαφος θάλαμος, πιθανώς αρχαίος τάφος και μετέπειτα βυζαντινό ξωκλήσι. Σύμφωνα με την παράδοση, εκεί βάφτιζε κρυφά χριστιανούς ο [[Απόστολος Παύλος]], όταν βρισκόταν στη Χαλκιδική.