|
==Οργάνωση παραγωγής==
Η οργάνωση της παραγωγής στη Σπάρτη είναι ενδεικτική για την εκβιομηχάνιση της ταπητουργίας στη Μικρά Ασία. Ο Πρόδρομος Γρηγοριάδης και οοι Ιορδάνηςαδελφοί Στύλογλου προσπάθησαν αρχικά να παρακάμψουν τους εμπορικούς οίκους της Σμύρνης, είδαν όμως σύντομα ότι κάτι τέτοιο δεν ήταν εφικτό. Τελικά συνήψαν συμφωνία με την Oriental Carpets Manufacturers, η οποία αγόραζε μονοπωλιακά τα παραγόμενα χαλιά, ενώ παρείχε συχνά και πρώτες ύλες (π.χ. έτοιμα βαμμένα νήματα) ή και τεχνικούς για τη βελτιστοποίηση των προϊόντων και των διαδικασιών.<ref>Quataert, D., “Carpet making”, in Quataert, D., Ottoman Manufacturing in the Age of the Industrial Revolution, Cambridge: Cambridge University Press, 1993, 134-160.</ref> Η παραγωγή ήταν κατά βάση οικοτεχνική και το κύριο εργατικό δυναμικό αποτελούνταν από γυναίκες ή ακόμη και κορίτσια από την ηλικία των 8 ετών, όπως ήταν η συνήθης πρακτική σε όλα τα κέντρα ταπητουργίας της εποχής. ΗΆλλωστε αμοιβήστην Οθωμανική Αυτοκατορία η παιδική εργασία ήταν αποδεκτή, γενικάενώ χαμηλήτα όρια ενηλικίωσης των ανθρώπων ως φορολογικών οντοτήτων ήταν πολύ χαμηλότερα από τα σημερινα. Η αμοιβή, οριζόταν ανά ποσότητα "κόμβων" που παραδίνονταν (σε αντίθεση με τα κεντρικά εργοστάσια της Oriental Carpets, όπου υπήρχε και αμοιβή βάσει οκταώρου κατά τα πρότυπα των μεγάλων εργοστασίων της δύσης)<ref>Τρακάκης, Γ., Η βιομηχανία εν Σμύρνη και εν τη ελληνική Μικρασία, επιμ. Χρ. Σολδάτος, Αθήνα: Τροχαλία, 1994.</ref>. Το βεβαιο είναι ότι οι αμοιβές των υφαντριών στη Σπάρτη ήταν πολύ χαμηλότερες, περίπου κατά το ήμισυ, από αυτές σε άλλα παραδοσιακά ταπητουργικά κέντρα, όπως στο Ουσάκ, όπως προκύπτει άλλωστε από τα αρχεία της ίδιας της εταιρίας Oriental Carpets Manufacturers. Ο λόγος μάλλον ήταν ότι οι ταπητουργοί της Σπάρτης ήθελαν με τον τρόπο αυτό να χτυπήσουν τον ανταγωνισμό, δημιουργώντας ένα νέο μεγάλο ταπητουργικό κέντρο, με προοπτική σταδιακά να αυξήσουν τις τιμές τους αλλά και τις αμοιβές προς το εργατικό προσωπικό.
Ο αριθμός των αργαλειών στη Σπάρτη είναι αμφιλεγόμενος, αφού άλλες πηγές μιλούν για 600 αργαλειούς κι άλλες για 4.000.<ref>Quataert, D., "Ottoman manufacturing in the 19th century", in Quataert, D.,Manufacturing in the Ottoman Empire and Turkey, 1500-1950, σελ. 109. O Quataert υποστηρίζει ότι στο γύρισμα του αιώνα οι αργαλιοό της Σπάρτης ήταν 800</ref> Ο τελευταίος αριθμός είναι μάλλον υπερβολικός. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η ταπητουργία είχε ραγδαία εξέλιξη και αύξηση, αν σκεφτεί κανείς ότι ξεκίνησε μόλις στις αρχές της δεκαετίας του 1890 και διήρκεσε, στην οργανωμένη τουλάχιστον μορφή της, ως το 1922, όταν εκδιώχθηκαν οι Ελληνορθόδοξοι.
==Χαρακτηριστικά των χαλιών της Σπάρτης==
|
