Θεολογία: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Ppapadeas (συζήτηση | συνεισφορές)
μ →‎Κλάδοι της επιστήμης της θεολογίας: Αφαίρεση της αναφοράς ως επιστήμη, ελλείψει παραπομπών που το υποστηρίζουν.
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 2:
{{ανακατεύθυνση|Θεολόγος}}
[[Αρχείο:Θεολογία.jpg|thumb|right|250px|Ανθρωπομορφική παράσταση της Θεολογίας (Raffaelo Sanzio, ''Stanza della Segnatura'', [[1509]] - [[1511]], Palazzi Pontifici, [[Βατικανό]])]]
Η '''Θεολογία''' (σύνθετη από τις λέξεις ''θεός'' και ''λόγος'') είναι η μελέτη της [[θρησκεία|θρησκευτικής]] πίστης, πρακτικής και εμπειρίας αλλά και της μερικής κατανόησης των ακτίστωνάκτιστων ενεργειών του Θεού. Ειδικότερα χαρακτηρίζεται ως η λογική και συστηματική μελέτη του [[Θεός|Θεού]] και της σχέσης του με τον κόσμο και η μελέτη που διαπραγματεύεται την ύπαρξη, τη φύση και τις ιδιότητες του Θεού, τις αρχές και την εξουσία του, τα δόγματα που ορίζουν την ορθότητα της πίστης και τα λατρευτικά καθήκοντα προς το Θεό. Επιπλέον μπορεί ως όρος να εκφράζει μια θεολογική θεωρία ή σύστημα ή μία ειδική κατηγορία θεολογικού δόγματος. Ακόμη θεολογία, από τις χαλκηδόνιες εκκλησίες, χαρακτηρίζεται η ιδιαίτερη κατάσταση του ανθρώπου, ο οποίος δεχόμενος την αγιαστική χάρη (''φωτισμό'') του [[Άγιο Πνεύμα|Αγίου Πνεύματος]], εκφράζει με τη μαρτυρία του το λόγο, την επιθυμία ή τη γνώση των ενεργειών (τη δυνατή δηλαδή από τον άνθρωπο κατανόηση) του Θεού.
Θεολόγος μπορεί να χαρακτηριστεί ακαδημαϊκά ο ειδικός στη θεολογία και τη μελέτη των θρησκειών και των θρησκευτικών διδασκαλιών, ο κάτοχος πτυχίου θεολογικής σχολής ή ο μελετητής κλάδων της θεολογίας. Εκκλησιολογικά θεολόγος αποκαλείται αυτός που μεταφέρει το λόγο του Θεού στον κόσμο, όπως για παράδειγμα η [[Εκκλησία]] έχει αποδώσει τον τίτλο του Θεολόγου στον [[Ιωάννης ο Ευαγγελιστής|Ευαγγελιστή Ιωάννη]].
Γραμμή 8:
== Ιστορία του όρου ==
 
Ο όρος χρησιμοποιήθηκε αρχικά στα έργα του [[Πλάτωνας|Πλάτωνα]] και άλλων Ελλήνων φιλόσοφωνφιλσόφων με αναφορά στη διδασκαλία του μύθου. Υπήρξαν πολλές μορφές και απόψεις θεολογίας στον προχριστιανικό κόσμο, από την [[Ορφέας|ορφική]] θεολογία έως την [[Ελεάτες|Ελεατική σχολή]], <nowiki/>τον [[Δημόκριτος|Δημόκριτο]], τους [[Σοφιστές]] και τον [[Αριστοτέλης|Αριστοτέλη]]. Πάντα όμως η θεολογία εξελισσόταν παράλληλα και εντός της [[φιλοσοφία|φιλοσοφίας]] στον αρχαιοελληνικό κόσμο και όχι συστηματικά
 
Στο δέκατο βιβλίο των Νόμων ο Πλάτωνας πραγματεύεται το θέμα της θεολογίας. Η συζήτηση αυτού του θέματος ανοίγει όταν ένας από τους τρεις συνομιλητές του διαλόγου, ο Αθηναίος ξένος, που μπορεί να είναι ο Πλάτωνας, θίγει το πολιτικό πρόβλημα των εγκλημάτων ενάντια στους Θεούς, ειδικότερα της βλασφημίας και της ασεβούς δράσης των νέων. Σύμφωνα με τον Αθηναίο, η βλασφημία και οι ασεβείς ενέργειες τους οφείλονται στο ότι έχουν τρεις λανθασμένες αντιλήψεις για τους θεούς : θεωρούν είτε ότι οι Θεοί δεν υπάρχουν, είτε ότι οι Θεοί υπάρχουν αλλά δεν ενδιαφέρονται για τις ανθρώπινες υποθέσεις, ή ότι οι Θεοί μπορούν να πειστούν εύκολα από τον άδικο εάν τους δίνονται προσφορές υπό μορφή θυσιών και προσευχών. Η θεολογία των Νόμων είναι το αποτέλεσμα της προσπάθειας του Αθηναίου ξένου να αντικρούσει αυτές τις λανθασμένες απόψεις, ή να παρέχει τα επιχειρήματα που θα διαθέσουν τον ασεβή νέο και άλλους σε μια σωστή κατανόηση του θείου.
Γραμμή 14:
Στο [[Χριστιανισμός|Χριστιανισμό]] και τις άλλες μονοθεϊστικές θρησκείες η θεολογία συνίσταται στη χρήση της φιλοσοφικής μεθόδου, προκειμένου το περιεχόμενο της θείας αποκάλυψης να διατυπωθεί με όρους που είναι αποδεκτοί από την ανθρώπινη διάνοια. Η ειδοποιός διαφορά μεταξύ θεολογίας και φιλοσοφίας είναι ότι στη θεολογία η χρήση της φιλοσοφικής μεθόδου στοχεύει εκ των προτέρων στην επίτευξη μιας σύγκλισης της θεωρητικής αλήθειας με τη θεία αποκάλυψη, ενώ στη φιλοσοφία καμία αποκάλυψη δεν είναι δεσμευτική για την έκβαση της θεωρητικής αναζήτησης.
 
Η [[Μονοθεϊσμός|μονοθεϊστική]] θεολογία πραγματεύεται όρους όπως η αμαρτία, η πίστη, η συγχώρηση και εξετάζει τα πλαίσια της συμφωνίας του Θεού με την ανθρωπότητα σε θέματα όπως η σωτηρία και η εσχατολογία. Η θεολογία συνήθως θεωρεί δεδομένη την πνευματική εξουσία ενός θρησκευτικού δασκάλου ή την ισχύ μιας θρησκευτικής εμπειρίας. Διακρίνεται από τη φιλοσοφία στο ενδιαφέρον της για τη δικαίωση και την εξήγηση μιας πίστης, παρά στην επερώτηση των ελλοχευουσών υποθέσεων μιας τέτοιας πίστης, αλλά υιοθετεί συχνά φιλοσοφικές μεθόδους.
 
== Χριστιανική θεολογία ==
 
Ως [[Χριστιανισμός|χριστιανική]] θεολογία θα μπορούσε εν μέρει να χαρακτηριστεί η διδασκαλία των χριστιανικών εκκλησιών, αλλά επειδή η σπουδή της θεολογίας έχει μετατοπιστεί και στις σύγχρονες θεολογικές σχολές είναι δόκιμο να επεκταθεί ο όρος στην εξάσκηση της θεολογίας από χριστιανική άποψη ή τη μελέτη του Χριστιανισμού θεολογικά.
 
Ιστορικά η πορεία της χριστιανικής θεολογίας ταυτίζεται με την πορεία της χριστιανικής Εκκλησίας. Πρώτες θεολογικές μαρτυρίες θεωρούνται τα βιβλία της [[Καινή Διαθήκη|Καινής Διαθήκης]], τα οποία, λόγω της θεωρούμενης θεοπνευστίας τους, επέχουν ακριβή θέση θεολογικών συγγραμμάτων. Τα Ευαγγέλια όπως και τα άλλα βιβλία του Κανόνα της Καινής Διαθήκης είναι μαρτυρίες πίστης, έκφραση βιώματος, κήρυγμα ιεραποστολής και μετάδοσης του χριστιανικού μηνύματος και θεολογική κατήχηση των μελών της Εκκλησίας. Συνάμα υπό το πρίσμα της χριστιανικής διδασκαλίας απέκτησαν νέο θεολογικό νόημα και τα βιβλία της [[Παλαιά Διαθήκη|Παλαιάς Διαθήκης]].
Γραμμή 24:
Τα πρώτα χριστιανικά συγγράμματα που γράφτηκαν μετά τα βιβλία της Κ.Δ. ήταν αυτά των [[Αποστολικοί Πατέρες|Αποστολικών Πατέρων]]. Τα περισσότερα εξ αυτών ήταν περιστασιακά και για το λόγο αυτό δεν εξέθεταν συστηματικά τη χριστιανική διδασκαλία ούτε έκαναν ιδιαίτερες θεολογικές αναλύσεις.
 
Στις αρχές του β’ αιώνα παρουσιάζονται οι πρώτοι [[Χριστιανοί απολογητές|Απολογητές Πατέρες]]. Οι Απολογητές ήταν χριστιανοί φιλόσοφοι και απευθύνονταν κυρίως σε φιλοσόφους και λόγιους. Η προσπάθειά τους έγκειτο στο να ανασκευάσουν τις κατηγορίες των Εθνικών και των [[Ιουδαίοι|Ιουδαίων]] κατά των Χριστιανών και να καταδείξουν την αλήθεια της χριστιανικής πίστης. Με τους Απολογητές ο Χριστιανισμός παρέλαβε όρους και έννοιες της ελληνικής φιλοσοφίας και επηρεάστηκε από αυτή σοβαρά στον τρόπο σύλληψης και διατύπωσης της θεολογικής του διδασκαλίας.
 
Από εκεί και πέρα η χριστιανική θεολογία αναπτύχθηκε κατά τρόπο ώστε να κυριαρχήσει στη σκέψη των στοχαστών και συγγραφέων των επόμενων αιώνων, τιθέμενη στο κέντρο της επιστημονικής και φιλολογικής παραγωγής. Εξ αιτίας της συντριπτικής επικράτησης του Χριστιανισμού στο Δυτικό κόσμο και τη Ρωμαϊκή Ανατολή επηρέασε καταλυτικά τη δυτική διανόηση.
Γραμμή 65:
 
Η θεολογία μπορεί να κατανεμηθεί σε ακαδημαϊκά υποσυστήματα:
 
 
* [[Μελέτη της Βιβλικής Γραμματείας]] - στρέφεται στην έρευνα, την ερμηνεία και την εξήγηση της Αγίας Γραφής
* Λειτουργική - αφορά στην έρευνα των κειμένων και των μέσων της Θείας Λατρείας.
Γραμμή 106 ⟶ 104 :
* Θεολογία του λόγου
* Θεολογία του πολιτισμού
»
 
Ένας άλλος διαχωρισμός περιλαμβάνει τα θεολογικά κινήματα: