Ελένη (μυθολογία): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Templar52 (συζήτηση | συνεισφορές)
μ προσθ. + Πηγές
Templar52 (συζήτηση | συνεισφορές)
προσθ. + Πηγές
Γραμμή 49:
Ο Τυνδάρεως είναι απόγονος του μυθικού αυτόχθονα πρώτου βασιλέως της Λακωνίας, του [[Λέλεγας|Λέλεγα]]<ref>[http://remacle.org/bloodwolf/erudits/pausanias/laconiegr.htm (Παυσανίας, Λακωνικά, Ι, 1 -2)] <br /> "ὡς δὲ αὐτοὶ Λακεδαιμόνιοι λέγουσι, Λέλεξ αὐτόχθων ὢν ἐβασίλευσε πρῶτος ἐν τῇ γῇ ταύτῃ καὶ ἀπὸ τούτου Λέλεγες ὧν ἦρχεν ὠνομάσθησαν"</ref> Συγκεκριμένα ο Λέλεγας ενωθείς με την Ναϊάδα [[Κλεοχάρεια]] έγινε πατέρας του [[Ευρώτας (μυθολογία)|Ευρώτα]], του οποίου η κόρη [[Σπάρτη (μυθολογία)|Σπάρτη]] παντρεύτηκε τον [[Λακεδαίμονας|Λακεδαίμονα]] τον γιο του Δία και της νύμφης [[Ταϋγέτη (μυθολογία)|Ταϋγέτης]]. Από την ένωση αυτή γεννήθηκαν ο [[Αμύκλας]] (επώνυμος ήρωας λακωνικών πόλεων) ο Υάκινθος και ο [[Κυνόρτας]]. Γιος του τελευταίου ήταν ο [[Περιήρης]] που νυμφεύθηκε την [[Γοργοφόνη]], κόρη του Αργείου ήρωα [[Περσέας|Περσέα]] και της [[Ανδρομέδα]]ς, με την οποία και απέκτησε πολλά παιδιά, τον φονευθέντα από τον Ηρακλή [[Ιπποκόων]]τα, τον [[Ικάριος ο Λακεδαιμόνιος|Ικάριο]] (πατέρα της Πηνελόπης), τον '''Τυνδάρεω''', τον [[Αφαρέας|Αφαρέα]] και τον [[Λεύκιππος|Λεύκιππον]], εκ των οποίων οι τρεις τελευταίοι, είτε αυτοπροσώπως με τα έργα τους, είτε με τα τέκνα τους, κυριάρχησαν στους λακωνικούς μύθους κατά την τελευταία προ-ομηρική εποχή ή εποχή των ηρώων βασιλέων.
 
Ο Τυνδάρεως, μετά τον θάνατο του πατέρα του ανέλαβε Βασιλεύς της Σπάρτης, πλην όμως ο ετεροθαλής αδελφός του Ιπποκόων κατάφερε με τους 12 γιους του να τον ανατρέψει και να καταλάβει την εξουσία. Τότε ο Τυνδάρεω καταφεύγοντας μαζί με τον αδελφό του Ικάριο στο ανάκτορο του [[Θέστιος|Θέστιου]] (βασιλέα της Αιτωλίας) και βοηθώντας τον σε επιχειρήσεις κατά των γύρω εχθρών του, ζήτησε τη βοήθειά του καθώς και πολλών άλλων επιφανών ηρώων και βασιλέων της εποχής, μεταξύ των οποίων του [[Ηρακλής (μυθολογία)|Ηρακλή]] και του [[Κηφέας|Κηφέα]] (βασιλέα της Τεγέας), στην αποκατάστασή του στο θρόνο της Σπάρτης. Πράγματι αυτοί προσέτρεξαν νικηφόρα και ο Τυνδάρεως ανέλαβε πάλι βασιλεύς, ενώ ο Θέστιος του πρόσφερε για σύζυγο την πανέμορφη κόρη του, τη [[Λήδα]]. Ο Τυνδάρεως μετά της Λήδας απέκτησε δύο γιους, τους δίδυμους Κάστορα και Πολυδεύκη, (εθνικοί ήρωες της Λακωνίας) και τρειςτέσσερις κόρες την Ελένη, την Κλυταιμνήστρα και, την Τιμάνδρα και τη Φιλονόη.
 
=== Ο από Διός μύθος γέννησης ===
Γραμμή 56:
Πριν όμως διαμορφωθεί πλήρως αυτός ο μύθος υπήρξε ένας μεταβατικός που αφορούσε μόνο τον Πολυδεύκη προκειμένου να ερμηνευτούν οι εξ αντιθέτου διαδοχικές εμφανίσεις των ταυτόσημων με αυτόν και τον Κάστορα ουρανίων σωμάτων. Κατά τον μονομερή αυτόν μύθο η Θεστιάδα Λήδα συνευρέθη την ίδια νύκτα με τον σύζυγό της Τυνδάρεω και τον κυρίαρχο του ουρανού Δία. Από τη συνεύρεση αυτή ο μεν Κάστορας φέρεται γιος του Τυνδάρεω, συνεπώς θνητός υποκείμενος σε γήρας και θάνατο, ενώ ο Πολυδεύκης γιος του Δία που τυγχάνει αθάνατος<ref>Στην Ελληνική Μυθολογία παρόμοια περίπτωση αποτελούν ο Ηρακλής και ο Ιφικλής, ή ο Θησέας και ο Πειρίθους.</ref>. Η ζωή που απολαμβάνουν έκαστος "διαδοχικά" όπως θα ερμηνευτεί παρακάτω βασίστηκε στην εξαίρετη αφοσίωση του αθάνατου Πολυδεύκη προς τον θνητό αδελφό του Κάστορα την τύχη του οποίου θέλησε να συμμεριστεί.
[[Αρχείο:François-Édouard Picot - Léda.jpg|thumb|"Η Λήδα και ο κύκνος" πίνακας του Φρανσουά-Εντουάρ Πικό]]
Ο βασικός μύθος κατά τον οποίο ο Δίας καθίσταται πατέρας των Διοσκούρων και της Ελένης συνοδεύεται από θαυμάσια περιστατικά, μέρη των οποίων απαντώνται και σε ξένες μυθολογίες. Συγκεκριμένα η κύρια επουράνια δύναμη, ο Δίας, προκειμένου να κατακτήσει την όμορφη Λήδα μεταμορφώνεται σε λευκό κύκνο σκηνοθετώντας καταδίωξή του από αετό που είχε μεταμορφωθεί η θεά Αφροδίτη, (ανθρωπόμορφη έννοια της ωραιότητας). Αντικρίζοντας η Λήδα τον καταδιωκόμενο λευκό κύκνο τον πήρε αμέσως στην αγκαλιά της. Από τη συνεύρεση αυτή η Λήδα γέννησε δύο αυγά όπου μετά εννέα μήνες εκκόλαψης από το ένα γεννήθηκαν οι λαμπροί Διόσκουροι και από το άλλο η πανέμορφη Ελένη, οι οποίοι και θα καταστούν φωτοβόλες θεότητες. Κατά δε την αφήγηση του Απολλόδωρου στη διάρκεια της εν λόγω συνεύρεσης της Λήδας με τον ουράνιο κύκνο αυτή είχε μεταμορφωθεί σε χήνα. [[File:WLANL - Artshooter - Zeus, Hera en Amor observeren de geboorte van Helena en de Dioskuren.jpg|thumb|180px|left|Ο Ζευς, η Λήδα και ο Έρως παρακολουθούν τη γέννηση της Ελένης και των Διοσκούρων ''(Ολλανδικό φαγεντιανό, 1550)''<ref>Το έργο αυτό τιτλοφορείται ως "Ο Ζευς, η Ήρα και ο Έρως, αντί του ορθού Ο Ζευς, η Λήδα και ο Έρως, δεδομένου ότι η Ήρα ουδεμία σχέση έχει με τον μύθο. Χαρακτηριστικό ότι απεικονίζεται η Λήδα είναι ο ερυθρόμορφος πέπλος της.</ref>]] Παρόμοιες μυθοπλασίες με μυθικά πτηνά (χήνα, ή πάπια, ή όρνιθα) να γεννούν χρυσά αυγά απαντώνται και σε παραδόσεις άλλων λαών<ref>Στην Ινδική μυθολογία το χρυσό αυγό που επιπλέει στη θάλασσα είναι ο ήλιος που εξέρχεται (ανατέλλει) στον ορίζοντα κατά την αυγή, ενόσω καλύπτεται από ατμούς, Στη [[Ραμαγιάνα]] ο ουρανός παραβάλλεται με λίμνη στην οποία ο ήλιος είναι χρυσή πάπια. Στους ρωσικούς μύθους η μυθική πάπια γεννά καθημερινά το μεν πρωί χρυσό αυγό, τον ΗλιοΉλιο, το δε βράδυ ασημένιο αυγό, τη Σελήνη.(De Gubernatis "Ζωολογική Μυθολογία" σ.523-524)</ref>. Σημειώνεται ότι παρόμοιο περιστατικό απαντάται και στην κοσμογονία των Ορφικών όπου η μελανόπτερη Νύκτα (Νυξ) γονιμοποιούμενη από τον άνεμο γέννησε ωόν από το οποίο μετά τη συμπλήρωση του απαραίτητου χρόνο εξήλθε ο ακτινοβόλος θεός [[Έρως]] με τις χρυσές πτέρυγες ως θεότητα διαιώνισης της ζωής<ref>Αριστοφάνη; "''Όρνιθες''" 694 κ.ε.</ref>.
 
Στον εν λόγω μύθο η Λήδα, όπως κι η [[Λητώ]] της οποίας το όνομα φέρεται ίσως ταυτόσημο με το δικό της<ref>κατά Preller II, σ.90.</ref> γίνεται η προσωποποίηση της νύκτας όταν στο τελευταίο στάδιο ξεπροβάλει προς την ανατολή ως να κατατρέχεται ο λευκός κύκνος (η λευκή απόχρωση του ουρανού κατά το λυκαυγές) όπου παίρνοντάς τον στην αγκαλιά της λίγο αργότερα γεννιούνται οι δύο αστέρες που φωτίζουν τον κόσμο καθώς και η φωτεινή τους ενέργεια (η Ελένη) που επιδρά αντίστοιχα στη φύση.<br> Ως επίγειος τόπος της θαυμαστής αυτής γέννησης των Διοσκούρων και της Ελένης φέρονται είτε οι πρόποδες του Ταΰγετου<ref>Ύμν. ομηρ. ΛΘ΄,4</ref>, είτε "''εν Θεράπναις''"<ref>Πίνδαρος</ref>ε, είτε στις Αμύκλες<ref>Θεόκρ. ΚΒ΄ 122</ref><ref>Βιργίλ. ''Γεωργ. Γ΄, 89</ref>, είτε ακόμα πλησίον της νήσου Πέφνου στη δυτική ακτή της Λακωνίας, κατά εκδοχή του Αλκμάνου<ref>Παυσανίας Γ΄ 26,2</ref>, τόπος για τον οποίο οι αρχαίοι Μεσσήνιοι διατείνονταν ότι ανήκε άλλοτε σ΄ αυτούς και αντιποιούνταν τους Διόσκουρους.<ref>Παυσανίας Δ΄ 31,9</ref><br>
Ο συγκεκριμένος μύθος με τελική διαμόρφωση ότι ο Πολυδεύκης και η Ελένη είναι τέκνα του Δία, ενώ ο Κάστορας και οι έτερες κόρες της Λήδας, (Κλυταιμνήστρα, Τιμάνδρα και Φιλονόη είναι του Τυνδάρεω, συνεπώς θνητοί), είναι ο επικρατέστερος στην αρχαία ελληνική γραμματεία και κυρίως στη λυρική ποίηση αλλά και στις τέχνες. Η δε επίδραση αυτού στον αρχαίο ελληνικό κόσμο υπήρξε τόσο έντονη ώστε πολλά σημεία αυτού πέρασαν ακόμα και στις παραδόσεις που δια μέσου των αιώνων διατηρούνται ακόμα μέχρι και σήμερα. Χαρακτηριστική περίπτωση η παράδοση της βαφής των κόκκινων αυγών, (παραδοσιακό χρώμα των Λακώνων) που υπαινίσσεται τον ερχομό του εαρινού Ηλίου<ref>Αδελβέρτος Κουν (A. Kuhn) στην "''Εφημερίδα της Συγκριτικής Γλωσσολογίας"'' (Zeitschrift für Vergleichende Sprachforschung) Ι σ.456</ref><ref>Βίλελμ Σβαρτς (Wilhelm Schwartz), "Der Ursprung der Mythologie" (Berlin: Hertz, 1860), σ.229</ref><ref>P. Decharme σ.597</ref>
 
=== Άλλοι μύθοι γέννησης ===
Γραμμή 74:
Ο μύθος εξελίσσεται την εποχή που οι Διόσκουροι (ή Τυνδαρίδες) έχοντας ήδη ανδρωθεί, εξελισσόμενοι σε λαμπροί εθνικοί ήρωες των Λακώνων, είχαν εισβάλει στη [[Μεσσηνία]] όπου βασίλευε ο θείος τους [[Λεύκιππος]] για ν΄ απαγάγουν τις δύο θυγατέρες του, ουσιαστικά τις εξαδέλφες τους, τις ξακουστές [[Λευκιππίδες]], που έφεραν τα ονόματα [[Φοίβη (μυθολογία)|Φοίβη]] και [[Ιλάειρα]], (η [[αρπαγή των Λευκιππίδων]]), προκειμένου στη συνέχεια να τις νυμφευθούν . Τότε εξεστράτευσε ο μυθικός βασιλέας, ηλιακός αλλά και με ευδιάκριτα χθόνια χαρακτηριστικά ήρωας της Αττικής - Αθηνών Θησέας κατά της Σπάρτης. Φθάνοντας εκεί και προφανώς καταλαμβάνοντας κάποια περιοχή, έμεινε έκθαμβος ο ίδιος και ο φίλος του [[Πειρίθους]], (βασιλιάς των [[Λαπίθες|Λαπιθών]] που είχε συστρατευθεί μαζί του), βλέποντας σε ναό της Αρτέμιδας την πανέμορφη Ελένη, ηλικίας μόλις 7 ετών (κατά [[Ελλάνικος|Ελλάνικο]]<ref>Ελλάνικος 4F134.</ref>), ή ορθότερα 17 ετών (κατά [[Διόδωρος Σικελιώτης|Διόδωρο τον Σικελιώτη]] και [[Στησίχορος|Στησίχορο]]<ref>Διόδωρος 4.63.1-3.</ref>), να χορεύει με εκπληκτική χάρη. Έτσι επιστρέφοντας αποφάσισε να την απαγάγουν, ρίχνοντας προηγουμένως κλήρο με τον οποίο περιήλθε στον Θησέα, όπως τούτο υποστήριζαν οι Λάκωνες, ο οποίος και την έφερε στην Αττική για να την νυμφευθεί, όπως ομοίως είχε προηγουμένως απαγάγει την [[Αριάδνη]], (που είχε εγκαταλείψει, ή υποχρεώθηκε να ελευθερώσει - εγκαταλείψει στην [[Νάξος|Νάξο]]), ή νυμφευθεί την Αμαζόνα [[Αντιόπη (Αμαζόνα)|Αντιόπη]] και αργότερα την [[Φαίδρα]]. Επιστρέφοντας ο [[Θησέας]] στην Αττική, συνοδευόμενος από τον Πειρίθου, παρέδωσε την Ελένη στην μητέρα του [[Αίθρα (μυθολογία)|Αίθρα]], που διέμενε στις [[Αφίδνες]] για να την αναθρέψει και να τη συντροφεύει. Στο σημείο αυτό ο Στησίχορος υποστηρίζει ότι ο Θησέας τελικά την νυμφεύθηκε και καρπός τους ήταν η [[Ιφιγένεια]]<ref>Στησίχορος, fr. 191 PMG</ref>.<br>
Στο άκουσμα της απαγωγής αυτής και σε ελάχιστο χρόνο αργότερα οι Διόσκουροι, έχοντας συγκροτήσει ικανό αξιόμαχο στρατό εκστράτευσαν κατά του Θησέα, προκειμένου ν΄ απελευθερώσουν και να φέρουν πίσω την αδελφή τους. Η εκστρατεία αυτή συνέβη καθ΄ ον χρόνο ο Θησέας, έχοντας προηγουμένως υποσχεθεί βοήθεια στον Πειρίθουν, είχαν μεταβεί και οι δύο στην Ήπειρο, στον βασιλέα των Μολοσσών Αϊδωνέα προκειμένου να αποτολμήσουν να απαγάγουν την θυγατέρα του καλούμενη Κόρη ή κατ΄ άλλο μύθο στον κάτω κόσμο για να απαγάγουν την Περσεφόνη, για λογαριασμό του δεύτερου που πολύ ποθούσε<ref>Η σύζυγος του βασιλέα Αϊδωνέα καλούταν Περσεφόνη, η θυγατέρα του Κόρη και ο σκύλος του Κέρβερος. Τα ονόματα αυτά προκάλεσαν σύγχυση με την Περσεφόνη της Δήμητρας στον Άδη.</ref>. Κατά τον έτερο μύθο ο Θησέας και ο Πειρίθους μετέβησαν στο Ταίναρο και από εκεί κατέβηκαν στο βασίλειο του Άδη. Και στους δύο επιμέρους μύθους υπήρξε τραγική κατάληξη για τον Πειρίθου, ενώ ο Θησέας κατάφερε να διασωθεί μετά τη μεσολάβηση του Ηρακλή. Η χρονική αυτή σύμπτωση πράγματι αποτελεί ένα θαυμάσιο εύρημα της αρχαίας μυθοπλαστικής αττικής αγχίνοιας (ευφυΐας).<br>
Έτσι φθάνοντας σι [[Διόσκουροι]] με τον στρατό τους στην Αττική απαίτησαν από τους Αθηναίους την άμεση παράδοση της αδελφής τους, προχωρώντας σε σχετικές αναζητήσεις, χωρίς όμως να προβούν σε λεηλασίες και καταστροφές, (γεγονός εκ του οποίου αργότερα θα τιμώνται ως θεότητες και από τους Αθηναίους). Τελικά ανακάλυψαν το κρησφύγετο που κρύπτονταν η αδελφή τους, κατόπιν υπόδειξης των κατοίκων της [[Δεκέλεια Αττικής|Δεκέλειας]], οι οποίοι από της εποχής εκείνης, όπως εξιστορεί ο [[Ηρόδοτος]], απέκτησαν ιδιαίτερα προνόμια όπως της ατέλειας και της προεδρίας στην [[αρχαία Σπάρτη]] που διατήρησαν μέχρι και τους κλασικούς χρόνους. Στη συνέχεια οι Διόσκουροι απελευθερώνοντας την αδελφή τους και συλλαμβάνοντας αιχμάλωτηαιχμάλωτες την μητέρα του Θησέα και την αδελφή του Πειρίθου, καθιστώντας αυτές θεραπαινίδες της αδελφής τους, επέστρεψαν στη Σπάρτη<ref>Ηρόδοτος Θ΄, 7</ref> <ref>Πλούταρχος "Βίος Θησέα" 31-34</ref> <ref>Απολλόδωρος Γ΄,10.8</ref> <ref>Παυσανίας Ε΄, 19.3</ref>
 
=== Μνηστήρες της Ελένης ===
Γραμμή 82:
=== Όρκος του Τυνδάρεω ===
Με την ονομασία "''όρκος του Τυνδάρεω''", ή "''όρκος των μνηστήρων της Ελένης''" φέρεται στην ελληνική μυθολογία ο όρκος τον οποίο επέβαλε ο Τυνδάρεως στους μνηστήρες της Ελένης και υποχρεώθηκαν αυτοί να δώσουν πριν την ανάδειξη του μέλλοντος συζύγου της.<br> Συγκεκριμένα η μεγάλη προσέλευση τόσων πολλών ισχυρών μνηστήρων ήταν επόμενο να φοβίσει τον Τυνδάρεω στην επιλογή του μελλοντικού συζύγου που θα μπορούσε να δημιουργήσει τεράστιες διαμάχες με τραγικές ίσως συνέπειες και γι΄ αυτή ακόμα τη Σπάρτη. Στην επίλυση του φοβικού αυτού προβλήματος συμπαραστάτης του Τυνδάρεω υπήρξε ο Οδυσσέας ο οποίος και πρότεινε την εκ των προτέρων δέσμευση των μνηστήρων με ιερό όρκο ότι όχι μόνο θα σεβαστούν την όποια επιλογή του μελλοντικού συζύγου αλλά και θα σπεύδουν να προσδράμουν αυτόν έναντι οποιασδήποτε προσβολής δεχθεί εκ του γάμου του με την Ελένη. Η πρόταση αυτή έγινε αμέσως αποδεκτή και ο Τυνδάρεως προσκαλώντας όλους τους παραπάνω μνηστήρες σε τόπο εκτός Σπάρτης, στο δρόμο προς Αρκαδία και προβαίνοντας εκεί σε επίσημη θυσία ενός ίππου προς τους θεούς, κάλεσε τους μνηστήρες να δώσουν τον ιερό όρκο. Πράγματι οι μνηστήρες, αποδεχόμενοι και αυτοί την παραπάνω απόφαση και πρόσκληση του Τυνδάρεω προσήλθαν και κάνοντας σπονδές στο βωμό και κρατώντας ο ένας το δεξί χέρι του άλλου, επικαλούμενοι τους θεούς ορκίσθηκαν ότι «''οποιουδήποτε και αν γίνει η Ελένη σύζυγος, πάντες οι λοιποί θα υπερασπίσουν αυτόν και αν κάποιος ήθελε απαγάγει αυτήν από το συζυγικό της οίκο και καταλάβει παρ΄ αυτή του συζύγου τη θέση, θα συνεκστρατεύσουν όλοι ένοπλα κατά του απαγωγέα και θα κατασκάψουν την πόλη (πολιτεία) του, είτε Έλληνας τυγχάνει αυτός είτε βάρβαρος''»<ref>Ευριπίδη "Ιφιγένεια εν Αυλίδι" 57</ref>.<br>
Σημειώνεται ότι τον όρκο αυτόν υποχρεώθηκαν να δώσουν τόσο ο Αγαμέμνων, για τον φόβο μη τυχόν εγκατέλειπε την Κλυταιμνήστρα για χάρη της Ελένης, όσο και ο Οδυσσέας που είχε προσέλθει ως μνηστήρας, χωρίς όμως γαμήλια δώρα, γεγονός που δικαιολογεί, το πιθανότερο, υπόσχεση εκ μέρους του Τυνδάρεω να νυμφευθεί την ανεψιά του την [[Πηνελόπη]], κόρη του αδελφού του και συμβασιλέως, του Ικαρίου. Το δε σημείο της ορκωμοσίας αυτής καλούταν αργότερα "''ίππου μνήμα''", (όπως αναφέρει ο Παυσανίας<ref>Παυσαν. 3.20,9</ref>).
 
=== Γάμος με τον Μενέλαο ===
Τελικά ο [[Τυνδάρεως]], επέλεξε για μέλλοντα σύζυγο της κόρης του Ελένης τον [[Μενέλαος|Μενέλαο]], εγγονό του θρυλικού [[Πέλοπας|Πέλοπα]] και γόνο εκ του σπουδαίου βασιλικού οίκου του [[Ατρέας|Ατρέα]] των [[Μυκήνες|Μυκηνών]]. Κατ΄ άλλους ο Τυνδάρεως φέρεται, μετά την υποσχετική ορκωμοσία των μνηστήρων να επέτρεψε στην ίδια την Ελένη να εκλέξει εξ αυτών τον μέλλοντα σύζυγό της, που με τη βοήθεια της Αφροδίτης θα ποθούσε η καρδιά της. Έτσι ακολούθησε επίσημη τελετή κατά την οποία η ίδια η Ελένη στεφάνωσε τον Μενέλαο με γαμήλιο στεφάνι. Οι γάμοι του Μενέλαου και της Ελένης τελέσθηκαν στη Σπάρτη όπου και ανέλαβαν βασιλείς μετά την φερόμενη παραίτηση των Τυνδάρεω και Λήδας, ενώ ομοίως ακολούθησε αυτών οι γάμοι του Οδυσσέα και της Πηνελόπης<ref>Απολλόδ. 3.10.7-9</ref>.<br> Ο Μενέλαος και η Ελένη βασίλευσαν για πολλά χρόνια αποκτώντας επτά παιδιά εκ των οποίων ένα ή δύο αμφιθαλή, ήτοι πέντε γιους και δύο κόρες, τους Νικόστρατο, Αιθιόλα, Θρόνιο, Πλεισθένη, Μορράφιο, και τις Ερμιόνη και Μελίτη<ref>Emmy Patsi-Garin</ref>.
Στη διάρκεια της βασιλείας τους ο Αγαμέμνων κατάφερε να επιστρέψει στις Μυκήνες και ν΄ αναλάβει βασιλεύς εκδιώκοντας τον σφετεριστή του θρόνου και θείο του [[Θυέστης|Θυέστη]], γενόμενοι έτσι οι δύο Ατρείδες, (Μενέλαος και Αγαμέμνων), οι ισχυρότεροι βασιλείς της εποχής τους, ενώ λίγα χρόνια αργότερα ακολούθησε η μεγάλη εκστρατεία κατά της Τροίας που κατέληξε στο γνωστό [[Τρωικός πόλεμος|δεκάχρονο πόλεμο]].
 
Γραμμή 93:
# Το 18ο ειδύλλιο του [[Θεόκριτος|Θεοκρίτου]], το "''Ελένης επιθαλάμιο''", που αναφέρεται στους γάμους Μενέλαου - Ελένης κάνει μνεία μιας φυσιολατρικής τελετής κατά την οποία οι νεάνιδες της Σπάρτης στεφανωμένες με υακίνθους επιβαίνοντας σε ελαφόμορφες άμαξες, τις καλούμενες "''κάνναθρα''", προσέρχονταν στο ιερό της Ελένης και στόλιζαν τον εκεί ιερό πλάτανο με άνθη λωτού, κάνοντας παράλληλα σπονδές με λάδι στη ρίζα του δένδρου και γράφοντας στο φλοιό του τη φράση "''να με τιμάς γιατί είμαι φυτό της Ελένης''". Τελετή σαφώς μυητικού χαρακτήρα για το "πέρασμα" των παρθένων στην ώριμη ηλικία, δηλαδή από την προστασία της [[Άρτεμις|Αρτέμιδας]] στη δικαιοδοσία της Ελένης.<ref>Μ. Κοπιδάκη "''Ελένη: "What's in a name?''"</ref>
# Με την ονομασία '''Ελενηφόρια''' καλούνταν εορτές προς τιμή της Ελένης που τελούνταν στον ναό της Βαυρωνίας Αρτέμιδος. Για τις εορτές αυτές οι πληροφορίες είναι ελάχιστες και συγκεχυμένες<ref>Μ. Κοπιδάκη "''Ελένη: "What's in a name?''"</ref>. Παρά ταύτα διαφαίνεται κάποια λατρευτική σχέση της Ελένης με τη θεά Άρτεμη, δίδυμη αδελφή του θεού του φωτός Απόλλωνα, επίσης κόρη του Δία, θεότητα της γονιμότητας της φύσης.
# Υπενθυμίζεται ότι στην αρχαία Σπάρτη υπήρχε ο ναός - ιερό της Ορθίας ή Ορθωσίας Αρτέμιδος όπου τελούνταν κατ΄ έτος μεγάλες εορτές και που εξελίχθηκε σε κέντρο διαπαιδαγώγησης των Σπαρτιατών εφήβων<ref>Παυσανίας ΙΙΙ, 16.7</ref>, ενώ παρά τον οίκο των Διοσκούρων υπήρχε ο ναός των Λευκιππίδων και παρά του τελευταίου το ιερό του Οδυσσέα
 
 
Γραμμή 141 ⟶ 142 :
* Πλουτάρχου "Ηθικά", "Βίος του Θησέα"
* Προπερτίου "''Ελεγείες''"
* Σέρβιου Ονοράτου "Σχόλια στην Αινειάδα''"
* Στασίνου "''Κύπρια Έπη''"
* Υγίνου "Μύθοι"
Γραμμή 151 ⟶ 153 :
* Γ. Δεσπίνης "''Η αρπαγή της Ελένης''" Αρχ. Δελτίον 21, 1966, p.35-44
* Μ. Κοπιδάκης "Ελένη: "What's in a name?"
* Δ. Μαρωνίτης "Ομηρική Ελένη",
 
==Βιβλιογραφία==
*Susanne Amigues, "''Un conte etymologique: Helene et les serpents''" JS 1990 p. 177-198
*Λάμπρος Βαρελάς, «Ο μύθος της ωραίας Ελένης στη νεοελληνική ποίηση: Από τον Παλαμά ώς τον Ρίτσο», στον τόμο: Μνήμη Γ. Π. Σαββίδη. Θέματα νεοελληνικής φιλολογίας: Γραμματολογικά, εκδοτικά, κριτικά, Πρακτικά της Η΄ Επιστημονικής Συνάντησης 11-14 Μαρτίου 1997, εκδ. Ερμής,Αθήνα, 2001, σελ. 333-343
Γραμμή 163:
*K. Dowden, "''The Uses of Greek Mythology''" 1992
*F. Focke, "''Paris und Helena''" Gymnasium 65, 1958, p.383-401
*E. Frankel, "''Aeschylus Agamemnon I-III''" 1950
 
==Βιβλιογραφία==
* Allan, Williams (2008). "Εισαγωγή". Ελένη . Cambridge University Press . ISBN 0-521-83690-5 .
* Anderson, Michael John (1997). «Περαιτέρω Οδηγίες». Η πτώση της Τροίας στις αρχές της ελληνικής ποίησης και την τέχνη . Oxford University Press . ISBN 0-19-815064-4 .
* Blondell, Ruby (2013). Ελένη της Τροίας: Ομορφιά, μύθος, καταστροφή . Oxford University Press. ISBN 9780199731602 .
* Cairns, Francis (2006). «Μια απόχρωση του επαίνου». Σέξτος Προπέρτιος . Cambridge University Press. ISBN 0-521-86457-7 .
* Calame, Claude (2001). «Χορός και Ritual». Χορωδίες των νέων γυναικών στην Αρχαία Ελλάδα (μεταφρασμένο από τον Derek Collins και Janice Orion) . Rowman & Littlefield. ISBN 0-7425-1525-7 .
* Caprino, Αλεξάνδρα (1996). «Ελληνική Μυθολογία στην Ετρουρία». Σε Franklin Hall? Γιάννης. Ετρούσκοι στην Ιταλία . Indiana University Press . ISBN 0-8425-2334-0 .
* Chantraine, Pierre (2000). "Ἐλένη". Dictionnaire Étymologique de la Langue Gercque (στα γαλλικά). Klincksieck. ISBN 2-252-03277-4 .
* Cingano, Ettore (2005). «Ένα Κατάλογος σε Κατάλογο: Μνηστήρες της Ελένης στον Ησιόδειο Κατάλογο των Γυναικών». Σε Hunter? Richard L. Η Ησιόδεια Κατάλογος των γυναικών . Cambridge University Press. ISBN 0-521-83684-0 .
* Clader, Linda Lee (1976). Ελένη . Brill Archive. ISBN 90-04-04721-2 .
* Cyrino, Monica S. (2006). «Ελένη της Τροίας». Σε Winkler? Martin M. Τροία: από την Ιλιάδα του Ομήρου στο Χόλιγουντ . Cambridge University Press. ISBN 1-4051-3182-9 .
* David, Benjamin (2005). «Αφήγηση στο Πλαίσιο». Σε Jenkens, Lawrence A. Αναγέννηση Σιένα . Κρατικό Πανεπιστήμιο Τρούμαν . ISBN 1-931112-43-6 .
* Eaverly, Mary Ann (1995). «Η γεωγραφική και χρονολογική κατανομή». Αρχαϊκή Ελληνική Γλυπτική Ιππασίας. University of Michigan Press . ISBN 0-472-10351-2 .
* Edmunds, Lowell (Μάιος 2007). «Θεία προέλευση της Ελένης» . Ηλεκτρονική Αρχαιότητα: Η επικοινωνία των Classics . Χ (2): 1-44 . Ανακτήθηκε 2009-07-07 .
* Σκίρτημα, Hjalmar (1960). "Ἐλένη". Griechisches Etymologisches Wörterbuch (στα γερμανικά). Ι . Γαλλική και ευρωπαϊκή Pubns.
* Gantz, Timothy (2004). Πρώιμος ελληνικός Μύθος . Βαλτιμόρη, MD και το Λονδίνο: Το Johns Hopkins University Press . ISBN 0-8018-5362-1 .
* Gumpert, Matthew (2001). «Ελένη στην Ελλάδα». Μεταμόσχευση Ελένη . University of Wisconsin Press . ISBN 0-299-17124-8 .
* Σκληρό, Robin? Rose, Herbert Jennings (2004). «Ο Τρωικός πόλεμος». Η Routledge εγχειρίδιο της Ελληνικής Μυθολογίας . Routledge. ISBN 0-415-18636-6 .
* Hughes, Bettany (2005). Ελένη της Τροίας: Θεά, πριγκίπισσα, πόρνη . Νέα Υόρκη: Alfred A. Knopf. ISBN 0-224-07177-7 .
* Executive επιμ .: Joseph P. Pickert ... (2000). "Ινδο-ευρωπαϊκές ρίζες: wel ₂ ". Το αμερικανικό λεξικό κληρονομιάς της αγγλικής γλώσσας . Houghton Mifflin Harcourt. ISBN 0-395-82517-2 .
* Jackson, Peter (2006). "Shapeshifting βιασμός και Xoros". Οι Μεταμορφώσεις της Ελένης . JHRöll Verlag.
* Kim, Lawrence (2010). «Όμηρος, ποιητής και ιστορικός». Ο Όμηρος Μεταξύ Ιστορίας και μύθου στην Imperial ελληνική λογοτεχνία . Cambridge University Press . ISBN 978-0-521-19449-5 .
* Lindsay, Jack (1974). «Η Ελένη στο πέμπτο αιώνα». Ελένη της Τροίας: Γυναίκα και Θεά . Rowman και Littlefield. ISBN 0-87471-581-4 .
* Lynn Badin, Stephanie (2006). «Η θρησκεία και ιδεολογία». Οι αρχαίοι Έλληνες . ABC-CLIO. ISBN 1-57607-814-0 .
* Maguire, Laurie (2009). "Ομορφιά". Ελένη της Τροίας . John Wiley and Sons. ISBN 9781405126359 .
* Mansfield, Elizabeth (2007). «Τα Παράξενα της ομορφιάς της Ελένης». Η εκπληκτική ομορφιά σε εικόνα . Πανεπιστήμιο της Μινεσότα Press. ISBN 0-8166-4749-6 .
* Matheson, Susan B. (1996). «Ήρωες». Πολύγνωτου και Αγγειογραφία στην Κλασική Αθήνα . University of Wisconsin Press. ISBN 0-299-13870-4 .
* Meagher, Robert E. (2002). "Το νόημα της Ελένης" . Bolchazy-Carducci εκδότες. ISBN 0865165106 .
* Mills, Sophie (1997). «Θησέας και Ελένη». Ο Θησέας, τραγωδία, και η Αθηναϊκή Ηγεμονία . Oxford University Press. ISBN 0-19-815063-6 .
* Moser, Thomas C. (2004). "Ένας Κόσμος του έρωτα" . University of Michigan Press. ISBN 0-472-11379-8 .
* Nilsson, Martin Persson (1932). «Μυκηναϊκά κέντρα και μυθολογικά κέντρα». Η Μυκηναϊκή Προέλευση της Ελληνικής Μυθολογίας . Ξεχάσατε βιβλία. ISBN 1-60506-393-2 .
* Pomeroy, Sarah B. (2002). "Εκπαίδευση". Σπαρτιάτισσες γυναίκες . Oxford University Press. ISBN 0-19-513067-7 .
* Redfield, James (1994). "Ο ήρωας". Η τραγωδία του Έκτορα . Duke University Press . ISBN 0-8223-1422-3 .
* Skutsch, Otto (1987). «Ελένη, ονομασία και φύση της». Η Εφημερίδα των Ελληνικών Σπουδών . 107 : 188-193. doi : 10.2307 / 630087 . JSTOR 630.087 .
* Suzuki, Mihoko (1992). «Η Ιλιάδα». Μεταμορφώσεις της Ελένης . Cornell University Press . ISBN 0-8014-8080-9 .
* Thompson, Diane P. (2004). «Η πτώση της Τροίας - Η αρχή της Ελληνικής Ιστορίας». Ο Τρωικός Πόλεμος . McFarland. ISBN 0-7864-1737-4 .
* Whitby, Μιχαήλ (2002). "Εισαγωγή". Σπάρτη . Εκδ. Taylor & Francis. ISBN 0-415-93957-7 .
 
== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==