Εποχή των Αναστατώσεων: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Dada (συζήτηση | συνεισφορές)
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 1:
[[Image:Time of Troubles.PNG|280px|thumb|right|''Τον καιρό των Αναστατώσεων'', πίνακας του Σεργκέι Ιβάνοβ (1864-1910).]]
Η '''Εποχή των Αναστατώσεων''' ή '''Εποχή της Αβεβαιότητας''' (Смутное время) είναι η πιο ταραγμένη περίοδος της ιστορίας του [[Βασίλειο της Ρωσίας|Ρωσικού Βασιλείου]]. Διήρκεσε δεκαπέντε χρόνια ([[1598]] - [[1613]]), κατά τα οποία η Ρωσία βρέθηκε στη δίνη της πλήρους ακυβερνησίας και της ξένης κατοχής. Αποτελεί μέχρι σήμερα σημείο αναφοράς στη ρωσική λαϊκή κουλτούρα, για το κωμικοτραγικό γεγονός ότι συγκροτήθηκαν τρεις διαφορετικοί στρατοί από τρία διαφορετικά πρόσωπα που υποστήριζαν ότι είναι ο ίδιος (προ πολλού νεκρός) πρίγκιπας!.
 
===Οι ρίζες της κατάρρευσης===
Τα πραγματικά αίτια της Εποχής των Αναστατώσεων πρέπει να αναζητηθούν κάποιες δεκαετίες νωρίτερα, στην εποχή του [[Ιβάν Δ' της Ρωσίας (ο Τρομερός)|Ιβάν του Τρομερού]]. Θέλοντας να περιορίσει τον παραδοσιακά υψηλό βαθμό αυτονομίας των μεγάλων πόλεων έναντι του θρόνου και συνάμα τυφλωμένος από μίσος απέναντι στους βογιάρους, τους οποίους υποψιαζόταν ως δολοφόνους της αγαπημένης του συζύγου Αναστασίας, ο Ιβάν έχει εξολοθρεύσει αδιακρίτως χιλιάδες τοπικούς ευγενείς σε μόλις επτά έτη ([[1565]] - [[1572]]). Την ίδια περίοδο έχει εμπλέξει τη χώρα σε έναν αδιάκοπο πόλεμο με την [[Πολωνία]] και τη [[Σουηδία]] στη [[Βαλτική]]. Οι διωγμοί και ο πόλεμος έχουν αποδομήσει τον κοινωνικό και παραγωγικό ιστό της χώρας, προετοιμάζοντας την κατάρρευση.
 
Η καθοδική πορεία συνεχίσθηκε στα 14 χρόνια της βασιλείας του [[Φιοντόρ Α' της Ρωσίας|Φιοντόρ Α']]. Πνευματικά ανισόρροπος και ανίκανος να κυβερνήσει, ο γιος του Ιβάν θα γίνει [[τσάρος]] επειδή ο πατέρας του σε μια στιγμή παροξυσμού είχε σκοτώσει τον πρωτότοκο αδελφό του. Με το θάνατό του το [[1598]] ξεκινά τυπικά η Εποχή των Αναστατώσεων.
 
===Ιστορικό των γεγονότων===
[[Image:Last minutes of False Dmitriy I.jpg|200px|thumb|right|Οι τελευταίες στιγμές του Δημήτριου Α', ζωγραφισμένες από τον Καρλ Βένιχ το 1879. Προσπαθώντας να διαφύγει από ένα παράθυρο, ο Ψευδοδημήτριος έσπασε το πόδι του και πυροβολήθηκε από τον όχλο. Αφού αποτέφρωσαν το πτώμα του, οι ρώσοι έβαλαν τη στάχτη σε ένα κανόνι και το πυροδότησαν προς τη μεριά της Πολωνίας.]]
Ο Φιοντόρ πεθαίνει χωρίς να αφήσει διάδοχο, αφού η μοναχοκόρη του έχει αποβιώσει σε παιδική ηλικία. Επίσης κανένα από τα αδέλφια του δεν είναι ζωντανό για να κληρονομήσει το θρόνο. Ελλείψει τσάρου η ''Σύνοδος των Επαρχιών'' (ανακτοβούλιο) εκλέγει στο θρόνο το βογιάροΒογιάρο [[Μπαρίς Γκοντουνόβ]], σύμβουλο τόσο του Ιβάν όσο και του Φιοντόρ. Όμως ο Μπαρίς θα πεθάνει σύντομα ([[Απρίλιος]] [[1605]]) αντιμέτωπος με γενικευμένη δυσαρέσκεια: πολλοί παραδοσιακοί βογιάροιΒογιάροι ήταν από την αρχή αντίθετοι με την εκλογή του, ενώ και ο λαός υποφέρει από λιμό που έχει ενσκήψει μεταξύ [[1601]] - [[1603]].
 
Μέσα στην αναταραχή, εμφανίζεται στα δυτικά της χώρας ένας απατεώνας που ισχυρίζεται ότι είναι ο διάδοχος Δημήτριος (γιος του Ιβάν που είχε πεθάνει εξόριστος το [[1591]]) και κινείται κατά της ρωσικής πρωτεύουσας, υποστηριζόμενος από πολωνούςΠολωνούς ενόπλους και στρατολογώντας στην πορεία βογιάρουςΒογιάρους και απελπισμένους χωρικούς. Ο στρατός του μπαίνει στη Μόσχα τον Ιούλιο του 1605, εκτελεί το [[Φιοντόρ Β' της Ρωσίας|Φιοντόρ Β' Γκοντουνόβ]] (γιο και διάδοχο του Μπαρίς) και ο σφετεριστής φορά το στέμμα ως ''[[Δημήτριος Α' της Ρωσίας (Ψευδοδημήτριος)|Δημήτριος Α']]'', αλλά στην ιστορική μνήμη θα καταγραφεί ως «Ψευδοδημήτριος».
 
Η στήριξη της Πολωνίας στο νέο τσάρο θα προκαλέσει σύντομα υποψίες, ότι υπάρχει συνεννόηση για προσηλυτισμό των ρώσων στον καθολικισμό. Οι υποψίες γίνονται βεβαιότητα όταν ο Δημήτριος παντρεύεται ([[1606]]) μία καθολική πολωνέζα, χωρίς αυτή να βαπτισθεί ορθόδοξη όπως απαιτούσε ο νόμος. Υποκινούμενα από μια μερίδα βογιάρωνΒογιάρων, τα πλήθη εξεγείρονται και ο Δημήτριος δολοφονείται δυο μόλις εβδομάδες μετά το γάμο.
 
Νέος τσάρος στέφεται ο καιροσκόπος [[Βασίλειος Δ' της Ρωσίας|Βασίλι Ιβάνοβιτς Σούισκι]] (''Βασίλειος Δ'''), γόνος μιας από τις πιο ισχυρές βογιαρικές οικογένειες. Παλαιότερα είχε διατελέσει ανακριτής στην υπόθεση του θανάτου του πραγματικού Δημητρίου, αλλά όταν διείδε τη νίκη του Ψευδοδημήτριου τον υποστήριξε, διαβεβαιώνοντας ότι πρόκειται για το ίδιο άτομο! Αμέσως μετά βέβαια ανακάλεσε και άρχισε να συνομωτείσυνωμοτεί εναντίον του, ξέροντας ότι θα μπορούσε να τον αντικαταστήσει στο θρόνο. Η βασιλεία του διαρκεί τέσσερα χρόνια κυρίως χάρη στο λαϊκό θαυμασμό προς τον εξάδελφό του, στρατηγό Μιχαήλ Σούισκι. Το δεύτερο χρόνο της βασιλείας του εμφανίζεται ένας νέος Ψευδοδημήτριος, που (όπως ο προηγούμενος) υποστηρίζεται από την Πολωνία και κινείται προς τη Μόσχα. Ο Βασίλειος λαμβάνει υποστήριξη από τη Σουηδία, που είναι πια ανταγωνίστρια των πολωνώνΠολωνών, παραχωρώντας ως αντάλλαγμα ρωσικά εδάφη. Η συμμαχία τους τελικά ηττάται στη ''Μάχη του Κλούσινο'' και ο Βασίλειος συλλαμβάνεται και καθαιρείται, όταν πολωνικά στρατεύματα καταλαμβάνουν το [[Κρεμλίνο]] ([[1610]]). Οι πολωνοίΠολωνοί όμως δεν εγκαθιστούν νέο τσάρο - προτιμούν να αφήσουν λίγο καιρό να περάσει, ώστε να μονιμοποιήσουν τον έλεγχο της χώρας, να την εκκαθολικίσουν και να την ενώσουν με την Πολωνία.
 
Η εξέλιξη αυτή καταθορυβεί τους σουηδούςΣουηδούς, οι οποίοι το [[1611]] κηρύσσουν τον πόλεμο στη Ρωσία με το πρόσχημα ότι είναι πιόνι των πολωνώνΠολωνών. Εμφανίζουν μάλιστα ένα διάκονο ως τον αληθινό Δημήτριο, ο οποίος με βάση το [[Ιβάνγκοροντ]] οργανώνει εκστρατεία εναντίον της Μόσχας. Το νέο «Δημήτριο» υποστηρίζουν και οι [[κοζάκοι]] (είχαν υποστηρίξει και τους δύο προηγούμενους) που τον ανακηρύσσουν τσάρο. Τελικά ο τρίτος και τελευταίος Ψευδοδημήτριος συλλαμβάνεται στο Πσκοβ, οδηγείται στη Μόσχα και εκτελείται από τους πολωνούς.
 
===Η εκδίωξη των Πολωνών===
Γραμμή 23:
Όσο και εάν αυτή η ιστορία φαίνεται κωμική, καταδεικνύει σε τί βαθμό αποσύνθεσης έχουν φθάσει οι ηγέτιδες τάξεις του ρωσικού βασιλείου κατά την Εποχή των Αναστατώσεων. Ο Πατριάρχης είναι αιχμάλωτος των καθολικών πολωνών, οι δύο σημαντικότερες πόλεις κατέχονται από ξένους (Μόσχα από πολωνούς, Νόβγκοροντ από σουηδούς) που μεταφέρουν στο ρωσικό έδαφος τον ανταγωνισμό τους, οι βογιάροι διαγκωνίζονται για την εύνοια των εισβολέων και αλληλοεξοντώνονται προς το συμφέρον τους, ληστές και ξένοι στρατιώτες λεηλατούν την ύπαιθρο κατά βούληση, ενώ ο απλός λαός μπορεί να ελπίζει μόνο σε κάποιο μυθικό πρόσωπο που θα "σηκωθεί από τον τάφο" για να σώσει την πατρίδα.
 
Μέσα σε αυτή τη σήψη, η λύση θα έλθει από έναν ελάσσονα ευγενή και βετεράνο στρατιωτικό, το Ντμίτρι Ποζάρσκι, και έναν κρεοπώλη, τον Κούζμα Μίνιν. Οι δυο τους ξεσηκώνουν το λαό του [[Νίζνι Νόβγκοροντ]] και πορεύονται προς τη Μόσχα, εξαναγκάζοντας τελικά τον πολωνικό στρατό κατοχής σε παράδοση και αποχώρηση χωρίς καν να δοθεί μάχη. Η ημερομηνία παράδοσης των πολωνώνΠολωνών ([[4 Νοεμβρίου]] [[1613]] - νέο ημερολόγιο) σηματοδοτεί τη λήξη της Εποχής των Αναστατώσεων και είναι μέχρι σήμερα εθνική εορτή της Ρωσίας, η ''Ημέρα της Εθνικής Ενότητας''. Λίγους μήνες αργότερα θα συγκληθεί ένα πανηγυρικό σώμα, η «Μεγάλη Εθνοσυνέλευση», που ομόφωνα θα εκλέξει στο θρόνο το βογιάροΒογιάρο [[Μιχαήλ Α' της Ρωσίας|Μιχαήλ Ρομάνοβ]], πρώτο μιας δυναστείας που θα κυβερνήσει τη χώρα για δύο αιώνες.
 
[[Κατηγορία:Ρωσική ιστορία]]