Τιτάνες: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Οι '''Τιτάνες''' ήταν μια φυλή υπερφυσικών όντων της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας, αποτελούμενη από ισχυρές θεότητες που γεννήθηκαν από τη [[Γαία (μυθολογία)|Γαία]] και τον [[Ουρανός (μυθολογία)|Ουρανό]] και κυβέρνησαν την περίοδο της [[Χρυσό γένος|Χρυσής Εποχής]]. Ο [[Όμηρος]] αναφέρει τρεις Τιτάνες, τον [[Κρόνος (μυθολογία)|Κρόνο]], τη [[Ρέα (μυθολογία)|Ρέα]] και τον [[Ιαπετός (μυθολογία)|Ιαπετό]], οι οποίοι ήταν τέκνα του [[Ουρανός (μυθολογία)|Ουρανού]] και της [[Τηθύς|Τηθύος]]. Όλοι οι Τιτάνες, κάτοικοι του Ουρανού, ονομάζονταν και Ουρανίδες (Ουρανιώνας).<ref>Homerus Epic., Ilias

Οι Έλληνες των κλασικών χρόνων γνώριζαν αρκετά ποιήματα για τον πόλεμο μεταξύ των [[Δώδεκα θεοί του Ολύμπου|θεών]] και πολλών από τους Τιτάνες. Το κυρίαρχο εξ αυτών και το μοναδικό που έχει διασωθεί, ήταν η [[Θεογονία Ησίοδου|Θεογονία]] που αποδίδεται στον [[Ησίοδος|Ησίοδο]]. Ένα χαμένο έπος με τον τίτλο ''[[Τιτανομαχία]]'' το οποίο αποδίδεται στη θρυλική μορφή του τυφλού βάρδου [[Θάμυρις|Θάμυρη]] από τη Θράκη, αναφερόταν σε μία πραγματεία ''περί μουσικής'' που έχει κάποια στιγμή αποδοθεί στον [[Πλούταρχος|Πλούταρχο]]. Οι Τιτάνες κατείχαν σημαντικό ρόλο και στα ποιήματα που αποδίδονται στον [[Ορφέας (μυθολογία)|Ορφέα]]. Αν και σώζονται μόνο μικρά μέρη των [[Ορφικά|Ορφικών διηγήσεων]], δείχνουν ενδιαφέρουσες διαφορές από την Ησιοδική παράδοση.

Αυτοί οι ελληνικοί μύθοι για την τιτανομαχία εντάσσονται σε μια τάξη παρόμοιων μύθων από την [[Ευρώπη]] και την [[Εγγύς Ανατολή]], όπου μια γενιά ή ομάδα θεών αντιτίθενται στους κυρίαρχους. Μερικές φορές, οι Γηραιότεροι Θεοί εκτοπίζονται. Άλλες, οι επαναστάτες χάνουν και είτε εκδιώκονται, ολοκληρωτικά, από την εξουσία ή ενσωματώνονται στο πάνθεον. Άλλα παραδείγματα μπορούν να συμπεριλάβουν τους πολέμους μεταξύ των [[Εσίρ]] με τους [[Βανίρ]] και τους [[Γιοτούν]] στην [[Σκανδιναβική μυθολογία]], το [[Βαβυλωνία|Βαβυλωνιακό]] έπος ''Ενούμα Ελίς'' , τη Χιττιτική διήγηση «''Βασίλειο στον Ουρανό''». Το χριστιανικό βιβλίο της ''[[Αποκάλυψη_του_Ιωάννη|Αποκάλυψης]]'', επίσης, περιγράφει έναν «πόλεμο στον ουρανό».

Τέκνα του [[Ιαπετός (μυθολογία)|Ιαπετού]] και της [[Ωκεανίδες|Ωκεανίδας]] [[Κλυμένη|Κλυμένης]]:

Τέκνα του [[Υπερίων (μυθολογία)|Υπερίωνα]] και της [[Ευρυφάεσσα|Θείας]]:

Στη [[Θεογονία Ησίοδου|Θεογονία]] του [[Ησίοδος|Ησίοδου]] οι δώδεκα Τιτάνες ακολουθούν τους [[Εκατόγχειρες]] και τους [[Κύκλωπες]] ως παιδιά του [[Ουρανός (μυθολογία)|Ουρανού]] και της [[Γαία (μυθολογία)|Γαίας]]:

:«''έπειτα κοιμήθηκε με τον [[Ουρανός (μυθολογία)|Ουρανό]] και γέννησε τον βαθιά στροβιλιζόμενο [[Ωκεανός (μυθολογία)|Ωκεανό]], τον Κόιο[[Κοίος|Κοίο]] και τον [[Κρείος|Κριό]] και τον [[Υπερίων (μυθολογία)|Υπερίωνα]] και τον [[Ιαπετός (μυθολογία)|Ιάπετο]], την [[Ευρυφάεσσα|Θεία]] και την [[Ρέα (μυθολογία)|Ρέα]], την [[Θέμις|Θέμιδα]] και την [[Μνημοσύνη]] και την χρυσοστεφανωμένη [[Φοίβη (μυθολογία)|Φοίβη]] και την αγαπητή Τέθυ[[Τηθύς|Τηθύ]]. Μετά από αυτούς γεννήθηκε ο [[Κρόνος (μυθολογία)|Κρόνος]] ο πονηρός, το νεώτερο και φοβερότερο από τα παιδιά της, και μισούσε τον δυνατό πατέρα του''».

Ο Ουρανός θεωρεί τον [[Κρόνος (μυθολογία)|Κρόνο]] τερατώδη και γι’ αυτό τον φυλακίζει στα έγκατα της γης. Αλλά ο [[Κρόνος (μυθολογία)|Κρόνος]], με τη βοήθεια των [[Εκατόγχειρες|Εκατόγχειρων]] και των [[Κύκλωπες|Κυκλώπων]], επιτίθεται στον πατέρα του, τον ευνουχίζει και γίνεται ο ίδιος βασιλιάς των θεών, με τη [[Ρέα (μυθολογία)|Ρέα]] ως σύζυγό του και βασίλισσα.

Η [[Ρέα (μυθολογία)|Ρέα]] γεννά μια νέα γενιά θεών από τον [[Κρόνος (μυθολογία)|Κρόνο]] ([[Εστία (μυθολογία)|θεά Εστία]], [[Δήμητρα (μυθολογία)|θεά Δήμητρα]], [[Ήρα (μυθολογία)|θεά Ήρα]], [[Άδης (μυθολογία)|θεός Πλούτωνας]] και [[Ποσειδώνας (μυθολογία)|θεός Ποσειδώνας]]), αλλά από φόβο μήπως τον ανατρέψουν, ο [[Κρόνος (μυθολογία)|Κρόνος]] τα καταβροχθίζει. Ο μόνος που διασώζεται είναι ο [[Δίας (μυθολογία)|θεός Δίας]]: η [[Ρέα (μυθολογία)|Ρέα]] δίνει στον [[Κρόνος (μυθολογία)|Κρόνο]] να καταπιεί στη θέση του μία πέτρα τυλιγμένη σε ρούχα, και μεταφέρει τον [[Δίας (μυθολογία)|Δία]] στην [[Κρήτη]] για να τον φυλάνε οι [[Κουρήτες]].

Όταν ο [[Δίας (μυθολογία)|Δίας]] ενηλικιώνεται, υποτάσσει τον [[Κρόνος (μυθολογία)|Κρόνο]] με τη βία και του ανοίγει την κοιλιά για να απελευθερώσει τα αδέλφια του. Αρχίζει, έτσι, ένας πόλεμος μεταξύ των νεώτερων και γηραιότερων θεών, κατά τον οποίο ο [[Δίας (μυθολογία)|Δίας]] βοηθάται από τους [[Εκατόγχειρες]], τους [[Κύκλωπες]] και τους [[Γίγαντες (μυθολογία)|Γίγαντες]], οι οποίοι είχαν επανελευθερωθεί από τον [[Τάρταρα|Τάρταρο]]. Μετά από μια μακρά μάχη, ο [[Δίας (μυθολογία)|Δίας]] νικά και ρίχνει στον [[Τάρταρος|Τάρταρο]] πολλούς από τους Τιτάνες.

Παρ'όλα αυτά, οι γηραιότεροι θεοί αφήνουν το σημάδι τους στον κόσμο. Μερικοί από αυτούς – όπως η [[Μνημοσύνη]], η [[Ρέα (μυθολογία)|Ρέα]], η [[Γαία (μυθολογία)|Γαία]], ο [[Υπερίων (μυθολογία)|Υπερίων]], η [[Θέμις]] και η [[Μήτις (μυθολογία)|Μήτις]] – δεν πολέμησαν εναντίον των [[Δώδεκα θεοί του Ολύμπου|Ολύμπιων]], και διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στη νέα διοίκηση. Οι Τιτάνες αφήνουν πίσω τους και έναν αριθμό απογόνων, ορισμένοι εκ των οποίων μπορούν να θεωρηθούν, επίσης Τιτάνες, κυρίως οι υιοί του [[Ιαπετός (μυθολογία)|Ιάπετου]], [[Προμηθέας]], [[Επιμηθέας]], [[Άτλας (μυθολογία)|Άτλας]] και [[Μενοίτιος (τιτάνας)|Μενοίτιος]].

Πολλές αρχαίες πηγές ακολουθούν στενά τον [[Ησίοδος|Ησίοδο]], με μικρές παραλλαγές: ο [[Απολλόδωρος]] προσθέτει τη [[Διώνη (μυθολογία)|Διώνη]] ως δεκάτη Τρίτη Τιτάνα.

Ο [[Ησίοδος]], ωστόσο, δεν ήταν ο τελευταίος που μίλησε για τους Τιτάνες. Σωζώμενα αποσπάσματα [[Ορφέας (μυθολογία)|ορφικής]] ποίησης, ιδιαίτερα, διατηρούν μερικές παραλλαγές του μύθου.

Σε ένα ορφικό κείμενο, ο [[Δίας (μυθολογία)|Δίας]] δεν επιτίθεται, απλά, βιαίως εναντίον του [[Κρόνος (μυθολογία)|πατέρα του]]. Αντιθέτως, η [[Ρέα (μυθολογία)|Ρέα]] παραθέτει γεύμα στον [[Κρόνος (μυθολογία)|Κρόνο]] ώστε να τον μεθύσει. Ο [[Δίας (μυθολογία)|Δίας]] τον αλυσοδένει και τον ευνουχίζει. Αντί να σταλεί στον [[Τάρταρα|Τάρταρο]], ο [[Κρόνος (μυθολογία)|Κρόνος]] σέρνεται – ακόμα μεθυσμένος - στη σπηλιά της [[Νυξ|Νύκτας]], όπου συνεχίζει να ονειρεύεται και να προφητεύει για ολόκληρη την αιωνιότητα.

Ένας άλλος μύθος, που αφορά στους Τιτάνες και δεν είναι του [[Ησίοδος|Ησιόδου]], περιλαμβάνει τον [[Διόνυσος|Διόνυσο]]. Σε κάποια στιγμή της βασιλείας του, ο [[Δίας (μυθολογία)|Δίας]] αποφασίζει να παραχωρήσει τον θρόνο του για χάρη του βρέφους [[Διόνυσος|Διονύσου]], που όπως και ο [[Δίας (μυθολογία)|Δίας]], ως [[βρέφος]], φυλασσόταν από τους [[Κουρήτες]]. Οι Τιτάνες αποφασίζουν να σφάξουν το παιδί και να διεκδικήσουν τον θρόνο δικό τους. Βάφουν τα πρόσωπά τους με λευκό γύψο, αποσπούν με παιχνίδια την προσοχή του [[Διόνυσος|Διονύσου]], μετά τον διαμελίζουν και βράζουν και ψήνουν τα μέλη του. Οργισμένος ο [[Δίας (μυθολογία)|Δίας]], συντρίβει με τον κεραυνό του τους Τιτάνες. Η [[Αθηνά]] διατηρεί την καρδιά σε ένα γύψινο ειδώλιο, από το οποίο δημιουργήθηκε ο [[Διόνυσος]], εκ νέου. Αυτή η ιστορία αναφέρεται από τους ποιητές [[Καλλίμαχος|Καλλίμαχο]] και [[Νόννος|Νόννο]], που αποκαλούν αυτόν τον Διόνυσο «Ζαγρεύς», και, επίσης, σε έναν αριθμό ορφικών κειμένων.

Μία επανάληψη αυτής της ιστορίας, αναφερόμενη από τον νεοπλατωνικό φιλόσοφο [[Ολυμπιόδωρος|Ολυμπιόδωρο]], που γράφει, όψιμα, κατά τη χριστιανική περίοδο, πως η ανθρωπότητα ξεπήδησε από τον παχύ καπνό των καιόμενων πτωμάτων των Τιτάνων. Νεώτεροι συγγραφείς δηλώνουν πως η ανθρωπότητα γεννήθηκε από το αίμα που έχυσαν οι Τιτάνες στον πόλεμό τους εναντίον του [[Δίας (μυθολογία)|Δία]].