Αλφόνσος Η΄ της Καστίλης: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
CHE (συζήτηση | συνεισφορές)
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 29:
}}
 
Ο '''Αλφόνσος Η΄ της Καστίλης''' ή '''Αλφόνσος ο Ευγενής''' (''Alfonso VIII de Castilla'', [[11 Νοεμβρίου]] [[1155]] <ref>Anales Toledanos</ref> - [[5 Οκτωβρίου]] [[1214]]), αποκαλούμενος '''ο Ευγενής''', ήταν βασιλιάς της Καστίλης και του ΤολέδουΤολέδο ([[1158]]-[[1214]]) <ref>Roth 1994, p. Ήταν128.</ref>, ήταν γιος και υιόςδιάδοχος του [[Σάντσο Γ΄ της Καστίλης]] και της Λευκής Χιμένες, κόρης του Γκαρσία Ραμίρες βασιλιά της Ναβάρρας.
Την περίοδο της βασιλείας του κατάφερε σε συμμαχία με την [[Αραγωνία]] να κυριαρχήσει στην [[Λεόν (Ισπανία)|Λεόν]] ενώνοντας τα χριστιανικά βασίλεια της [[Ιβηρική χερσόνησος|Ιβηρικής.]]
Ο Αλφόνσος πήρε το όνομα του παππού του [[Αλφόνσος Ζ΄ της Λεόν|Αλφόνσου Ζ΄ της Λεόν]] που μοίρασε το βασίλειο στους γιους του, η διανομή αυτή έφερε πολλές εμφύλιες διαμάχες στην οικογένεια μέχρι την ένωση ξανά του βασιλείου με τον εγγονό του Αλφόνσου Η΄, [[Φερδινάνδος Γ΄ της Καστίλης|Φερδινάδο Γ΄.]] <ref>Shadis 2010, p. xix.</ref>
Σε ηλικία μόλις τριών ετών διαδέχθηκε τον πατέρα του στον θρόνο, έμεινε γνωστός στην ιστορία για την πτώση του [[Αλμοάδες|Χαλιφάτου των Αλμοάδων]] στην Ιβηρική. Στην πρώτη μάχη ηττήθηκε από τους Αλμοάδες στο Αλάρκος (1195), <ref>Vann 2003, p. 62.</ref> στην συνέχεια δημιουργώντας έναν μεγάλο συνασπισμό με χριστιανούς πρίγκιπες κατάφερε να τους συντρίψει στην μάχη του Νάβας ντε Τολόζα (1212) προκαλώντας την πτώση των μουσουλμάνων στην Ιβηρική. <ref>Rogers 2010, p. 28.</ref>
 
==Παιδική ηλικία==
==Τα πρώτα έτη της βασιλείας του==
Γεννήθηκε στη Σόρια και πήρε το όνομα του πάππου του [[Αλφόνσος Ζ΄ της Καστίλης|Αλφόνσου Ζ']] της Καστίλης και της Λεόν, που μοίρασε στους δύο υιούς του το βασίλειο. Αυτό έγινε αιτία αντιπαράθεσης ώσπου η Καστίλη και η Λεόν ενώθηκαν πάλι το 1217. Όταν απεβίωσε ο πατέρας του το 1158 τον διαδέχθηκε, αλλά ήταν 3 ετών. Οι περισσότερου ευγενείς ανταγωνιζόταν μεταξύ τους για την αντιβασιλεία. Από το να πέσει στα χέρια αντιπάλων φατριών τον έσωσε η αφοσίωση του αρχι-οικονόμου του, που τον πήρε μαζί του στη σέλα και τον μετέφερε στο οχυρό του [[Σαν Εστεμπάν ντε Γκορμάθ]]. Εκτός από τους Οίκους των Λάρα και των Κάστρο που έριζαν για την αντιβασιλεία, τη διεκδικούσε και ο θείος του [[Φερδινάνδος Β΄ της Λεόν]].
 
Στην παιδική του ηλικία ο Αλφόνσος έπεσε θύμα αντιμαχόμενων φατριών, στην Καστίλη ξέσπασαν σκληρές συγκρούσεις ανάμεσα στις ευγενείς οικογένειες που διεκδικούσαν την αντιβασιλεία. Ο ίδιος σώθηκε από τα χέρια τους χάρη σε έναν υπηρέτη που τον μετέφερε με το άλογο του στο ισχυρό οχυρό του Σαν Εστεμπάν ντε Γκορμάζ. <ref>One or more of the preceding sentences incorporates text from a publication now in the public domain: Chisholm, Hugh, ed. (1911). "Alphonso s.v.". Encyclopædia Britannica. 1 (11th ed.). Cambridge University Press.</ref> Οι αντιμαχόμενες ομάδες ήταν οι οικογένειες των Λάρα, Κάστρο και ο θείος του [[Φερδινάνδος Β΄ της Λεόν]], ο μικρός Αλφόνσος μπήκε στην συνέχεια στην συνοδεία του Γκαρσία Γκάρσες ντε Αζά ο οποίος τον υποστήριζε (1159). Τον Μάρτιο του 1160 οι οικογένειες των Κάστρο και Λάρα συγκρούστηκαν στην μάχη του Λομπρεγκάλ, οι Κάστρο ήταν οι νικητές αλλά η αντιβασιλεία πέρασε στον Μανρίκε Πέρεζ ντε Λάρα. Όταν έφτασε σε ηλικία 15 ετών ήταν πλέον ικανός να διεκδικήσει τον θρόνο του, κατέλαβε την ίδια χρονιά την πρωτεύουσα Τολέδο από την οικογένεια των Λάρας. Την περίοδο που ήταν ανήλικος ο θείος του Σάντσο ΣΤ΄ της Ναβάρρας εκμεταλλεύτηκε την ευκαιρία να κυριεύσει πολλά εδάφη κατά μήκος των συνόρων όπως η [[Λα Ριόχα (Ισπανία)|Λα Ριόχα]]. Ο Αλφόνσος έστειλε απεσταλμένους στο [[Μπορντό]] στην αυλή των βασιλέων [[Ερρίκος Β΄ της Αγγλίας|Ερρίκου Β΄ της Αγγλίας]] και [[Ελεονώρα της Ακουιτανίας|Ελεονώρας της Ακουιτανίας]] για να τους ζητήσει το χέρι της κόρης τους [[Ελεονώρα της Αγγλίας|Ελεονόρας]] σε γάμο (1170). Η Ελεονώρα ήταν μόλις 9 ετών αλλά λόγω των ταραχών που ξέσπασαν στην συνέχεια με την δολοφονία του Θωμά Μπέκετ ο γάμος καθυστέρησε, τελικά πραγματοποιήθηκε στις 17 Σεπτεμβρίου 1177 στο Μπόργκος. <ref>Cawley, Charles, Medieval Lands Project on Alfonso VIII of Castile, marriage and issues, Medieval Lands database, Foundation for Medieval</ref> Με τον γάμο αυτό ο Αλφόνσος απέκτησε τον ισχυρότερο σύμμαχο προκειμένου να διεκδικήσει τα εδάφη που είχε καταπατήσει ο θείος του, ζήτησε από τον ίδιο τον πεθερό του να γίνει διαιτητής για να λύσει τις διαφορές του (1176), δέχτηκε πίσω τα εδάφη του πληρώνοντας χρηματική αποζημίωση.
Το 1159 ήταν υπό την επίβλεψη του Γκαρσία Γκαρθέθ ντε Άσα· το επόμενο έτος οι Λάρα και οι Κάστρο έδωσαν μάχη στο Λομπρεγκάλ και αν και νίκησαν οι Κάστρο, την κηδεμονία του ανέλαβε ο Μανρίκε Πέρες ντε Λάρα. Έπειτα τέθηκε υπό την επιτήρηση του χωριού [[Άβιλα]], πιστού σε αυτόν. Στα 15 έτη του ανέλαβε τη βασιλεία και έπρεπε να αποκαταστήσει την τάξη. Ήταν έκπληξη που μπόρεσε να ανακτήσει την πρωτεύουσά του Τολέδο από τους Λάρα.
 
==Συγκρούσεις με τον ξάδελφο του Αλφόνσο της Λεόν==
==Η εξωτερική του πολιτική==
Κατά την περίοδο της αντιβασιλείας του, ο θείος του [[Σάντσο ΣΤ΄ της Ναβάρρας]] βρήκε ευκαιρία το χάος από τον εμφύλιο, και κατέλαβε περιοχές στα σύνορα, όπως τη [[Λα Ριόχα]]. Το 1170 ο Αλφόνσος Η' ζήτησε ως σύζυγο την Ελεονόρα, κόρη του [[Ερρίκος Β΄ της Αγγλίας|Ερρίκου Β' της Αγγλίας]] για να τον έχει σύμμαχο. Το 1176 του ζήτησε να αναλάβει τη διαιτησία των κατειλημμένων περιοχών, έτσι πήρε πίσω το μεγαλύτερο μέρος, αλλά αναγκάσθηκε να δώσει σημαντική χρηματική αποζημίωση στη [[βασίλειο της Ναβάρρας|Ναβάρρα]].
 
Ο Αλφόνσος συμφώνησε με τον Γερμανό αυτοκράτορα [[Φρειδερίκος Α΄ Βαρβαρόσσα|Φρειδερίκος Βαρβαρόσσα]] να παντρέψει την μεγαλύτερη κόρη του Μπερενγκαρία με τον μεγαλύτερο γιο του αυτοκράτορα Κορράδο. Η Συνθήκη του Σέλιγκανσταντ όριζε ότι σε περίπτωση που πέθαιναν οι γιοι του Αλφόνσου διάδοχος του στον θρόνο θα ήταν η Μπερενγκαρία ως βασίλισσα, ο Κορράδος θα ήταν βασιλικός σύζυγος, ο γάμος όμως αργότερα ακυρώθηκε. Τον Ιούλιο 1188 ο Αλφόνσος κάλεσε στην αυλή του τους ευγενείς να επικυρώσουν την συνθήκη, εκεί έστεψε ιππότες τον Κορράδο και τον μικρότερο ξάδελφο του [[Αλφόνσος Θ΄ της Λεόν|Αλφόνσο Θ΄ της Λεόν]] οι οποίοι θα γίνουν και οι δυο σύζυγοι της Μπερενγκαρίας. Ο Αλφόνσος της Λεόν είχε καταφύγει στον ξάδελφο του Αλφόνσο της Καστίλης για να του ζητήσει να τον αναγνωρίσει σαν βασιλιά της Λεόν. Ο Αλφόνσος της Καστίλης το δέχτηκε με τον όρο να αναγνωρίσει τον ίδιο σαν επικυρίαρχο του, ο Αλφόνσος της Λεόν το δέχτηκε. <ref>Shadis 2010, p. 52-56.</ref>
Το 1188 συμφώνησε να παντρέψει την κόρη του Βερεγγάρια με τον Κορράδο, υιό του [[Φρειδερίκος Α΄ Βαρβαρόσσα|Φρειδερίκου Α' Χοενστάουφεν]] με τον όρο, μετά από τους υιούς του, να τον διαδεχθεί η κόρη του Βερεγγάρια με τον Κορράδο. Μέρος της συμφωνίας ήταν και η καταγραφή των υποχρεώσεων και δικαιωμάτων των ευγενών προς το βασιλιά, έτσι συγκάλεσε την Αυλή του στο Καριόν ντε λος Κόντεθ. Εκεί ήρθε και εξάδελφός του [[Αλφόνσος Θ΄ της Λεόν]] και ζήτησε υποστήριξη· ο Αλφόνσος Η' θα του την παρείχε αρκεί ο Αλφόνσος Θ' να του αναγνώριζε την επικυριαρχία, πράγμα που έγινε δεκτό. Ο Αλφόνσος Η' τον έχρισε ιππότη, καθώς και τον Κορράδο. Αργότερα ο γάμος της Βερεγγάριας με τον Κορράδο ακυρώθηκε, ως μη ολοκληρωμένος.
Οι σχέσεις των δυο ξαδέλφων στην συνέχεια χειροτέρεψαν, οι δυο Αλφόνσοι ήρθαν σε σύγκρουση αλλά κατάφερε να τους συμφιλιώσει προσωρινά ο πάπας (1194). Η ήττα του Αλφόνσου της Καστίλης απο τους Άραβες στην μάχη του Αλάρκος έδωσε στον ξάδελφο του την κατάλληλη ευκαιρία να του επιτεθεί αλλά η Καστίλη είχε την υποστήριξη του πάπα. Μια τελευταία προσπάθεια έγινε για ειρήνη ύστερα από πρόταση να παντρευτεί η μεγαλύτερη κόρη του Αλφόνσου Μπερενγκαρία με τον ίδιο τον Αλφόνσο της Λεόν (1197). <ref>Shadis 2010, p. 61-62.</ref> Ο πάπας ακύρωσε τον γάμο και ύστερα απο αυτό ο Αλφόνσος της Λεόν πραγματοποίησε νέα επίθεση στον ξάδελφο του (1204) αλλά οι συνεχόμενες Συνθήκες (1205, 1207, 1209) τον ανάγκασαν να υποχωρήσει. <ref>Túy 2003, p. 324, 4.84.</ref> Η Συνθήκη του 1207 ήταν η πρώτη Συνθήκη στην ιστορία γραμμένη σε Καστιλιανή διάλεκτο. <ref>Wright 2000.</ref>
Το 1200 άρχισε να διεκδικεί την [[Γασκώνη]] σαν προίκα της συζύγου του Ελεονόρας, οι διεκδικήσεις συνεχίστηκαν περισσότερο τα επόμενα χρόνια με αποκορύφωμα την επίθεση στην Ναβάρρα (1205), αναγκάστηκε όμως να υποχωρήσει ύστερα από παρέμβαση του κουνιάδου του [[Ιωάννης της Αγγλίας|Ιωάννη του Ακτήμονα.]]
 
==Εκδίωξη των μουσουλμάνων από την Ιβηρική==
Αργότερα οι σχέσεις των δύο Αλφόνσων επιδεινώθηκαν. Το 1195 η Καστίλη ηττήθηκε στη μάχη της Αλάρκος και ο πάπας υποστήριξε την άμυνά της. Δύο έτη μετά συμφώνησαν ειρήνη με τον όρο η Βερεγγάρια να παντρευτεί τον Αλφόνσο Θ'. Όταν ο πάπας δεν επέτρεψε το γάμο, νέες επιθέσεις έγιναν από το βασιλιά της Λεόν, αλλά οι συμφωνίες των ετών 1205, 1207, 1209 τον ανάγκαζαν να επιστρέφει εδάφη. Μάλιστα η συμφωνία του 1207 είναι το πρώτο έγγραφο στα Ισπανικά Καστίλης.
 
Παραχώρησε την Ουκλές στο Τάγμα του Σαντιάνγκο, έγινε στην συνέχεια η κύρια έδρα του προκειμένου να ξεκινήσει νέα εκστρατεία για την ανακατάληψη της [[Κουένκα (Ισπανία)|Κουένκα]] (1177). Οι στρατιωτικές επιχειρήσεις ολοκληρώθηκαν με την κατάληψη της πόλης την ημέρα της εορτής του Αγίου Ματθαίου, εορτάστηκε με λαμπρά πανηγύρια από τους κατοίκους της πόλης. Ο Αλφόνσος ανέλαβε την πρωτοβουλία να συμμαχήσει με όλα τα χριστιανικά βασίλεια της Ιβηρικής ([[Ναβάρρα]], Λεόν, Αραγονία και Πορτογαλία) με στόχο την [[Χριστιανική ανακατάκτηση της Ιβηρικής χερσονήσου|Ανακατάκτηση]] της χερσονήσου από τους μουσουλμάνους Αλμοάδες. Η Συνθήκη του Κασόλα (1179) όρισε τις περιοχές επέκτασης κάθε βασιλείου, ίδρυσε την [[Πλασένθια]] στην περιοχή [[Κάθερες]] την οποία χρησιμοποίησε σαν βάση για τις επιχειρήσεις του.
Όταν το 1199 έγινε βασιλιάς ο [[Ιωάννης της Αγγλίας]], αδελφός της συζύγου του Ελεονόρας, ο Αλφόνσος Η' ζήτησε τη [[Γασκώνη]] ως υποτιθέμενη προίκα. Μάλιστα το 1205 εισέβαλε στην περιοχή αυτή, αλλά τρία έτη μετά εγκατέλειψε την επιχείρηση.
Στην πρώτη μάχη ηττήθηκε από τους Αλμοάδες (1195), ο χαλίφης [[Αμπού Γιακούμπ Γιουσούφ αλ-Μανσούρ]] κατέλαβε την Αλάρκος, την Καλατράβα και έφθασε ως τους λόφους έξω από το [[Τολέδο]]. Η κατάσταση αυτή διατηρήθηκε 17 χρόνια με τα σύνορα μεταξύ των μουσουλμάνων και της Καστίλης να βρίσκονται έξω από τους λόφους του [[Τολέδο]].
Ο πάπας [[Πάπας Ιννοκέντιος Γ΄|Ιννοκέντιος Γ']] ανήγγειλε Σταυροφορία όλων των χριστιανών με στόχο την ανακατάληψη της Ιβηρικής από τους Αλμοάδες (1212), στην εκστρατεία συμμετείχαν ο Αλφόνσος Η΄ της Καστίλης, ο [[Πέτρος Β΄ της Αραγονίας]], ο [[Σάντσο Ζ΄ της Ναβάρρας]], Φράγκοι και ιπποτικά Τάγματα. Η εκστρατεία ολοκληρώθηκε με μεγάλη επιτυχία, οι Σταυροφόροι ανακατέλαβαν την Καλατράβα, την Αλάρκος και ήταν έτοιμοι για την τελική μάχη στις 16 Ιουλίου στην Λας Νάβας της Τολόζα κοντά στην Αγία Ελένη. Οι δυνάμεις του χαλίφη συνετρίβησαν, η Ιβηρική ελευθερώθηκε από τους μουσουλμάνους και έγινε εξ'ολοκλήρου χριστιανική, ο Αλφόνσος Η' ονομάσθηκε ο ''νικητής της Λας Νάβας''. <ref>Rogers 2010, p. 28.</ref>
 
==Πολιτισμός==
==Η Ανακατάκτηση της Ιβηρικής==
Το 1174 παραχώρησε την πόλη Ουκλές στο Τάγμα του Αγ. Ιακώβου, που το έκανε κύρια έδρα του. Από εκεί άρχισε μια εκστρατεία που κορυφώθηκε το 1177 με την ανακατάληψη της [[Κουένκα (Ισπανία)|Κουένκα]] την ημέρα της εορτής του προστάτη της Αγ. Ματθαίου, γεγονός που εορτάζεται από τότε.
 
Στην αυλή του Αλφόνσου αναπτύχθηκε ο Ισπανικός πολιτισμός, ο Αλφόνσος είναι ο ιδρυτής του πρώτου Πανεπιστημίου στην Ισπανία, του Σπουδαστηρίου της Παλέντσια το οποίο σταμάτησε να λειτουργεί μετά τον θανάτου του. <ref>One or more of the preceding sentences incorporates text from a publication now in the public domain: Chisholm, Hugh, ed. (1911). "Alphonso s.v.". Encyclopædia Britannica. 1 (11th ed.). Cambridge University Press.</ref>
Πήρε την πρωτοβουλία να συμμαχήσουν τα χριστιανικά βασίλεια της χερσονήσου, Λεόν, Αραγονία, Ναβάρρα, Πορτογαλία, εναντίον των [[Αλμοάδες|Αλμοαδών]]. Με τη Συνθήκη του Κασόλα το 1179 ορίσθηκαν οι περιοχές επέκτασης κάθε βασιλείου. Ίδρυσε την [[Πλασένθια]] στην περιοχή [[Κάθερες]] το 1186 και μετά ανέλαβε να ενώσει τους ευγενείς του για το σκοπό της [[Χριστιανική ανακατάκτηση της Ιβηρικής χερσονήσου|Ανακατάκτησης]]. Το 1195 έσπασε τη συμφωνία με τους Αλμοάδες και πήγε να υπερασπίσει τον πόλη Αλάρκος, αλλά ο χαλίφης [[Αμπού Γιακούμπ Γιουσούφ αλ-Μανσούρ]] κατέλαβε την Αλάρκος, έπειτα την Καλατράβα και έφθασε ως τους λόφους έξω από το [[Τολέδο]].
 
==Οικογένεια==
Έτσι ήταν τα σύνορα για 17 έτη, ώσπου ο πάπας [[Πάπας Ιννοκέντιος Γ΄|Ιννοκέντιος Γ']] εξάγγειλε σταυροφορία, που συμμετείχαν ο βασιλιάς της Καστίλης, ο [[Πέτρος Β΄ της Αραγονίας]], ο [[Σάντσο Ζ΄ της Ναβάρρας]], Φράγκοι υπό τον Αρνώ Αμαλρίκ επίσκοπο Ναρβώνος και ιπποτικά Τάγματα. Ελευθερώθηκε η Καλατράβα, έπειτα η Αλάρκος και τέλος η Μπεναβέντε. Η τελική μάχη δόθηκε στην περιοχή Λας Νάβας δε Τολόσα, κοντά στην πόλη Σάντα Έλενα το 1212. Ο χαλίφης Μουχάμαντ αλ-Ναζίρ διέφυγε και η δύναμη των Μαυριτανών έπαυσε. Ο Αλφόνσος Η' ονομάσθηκε ο ''νικητής της Λας Νάβας''.
 
Με την σύζυγο του [[Ελεονώρα της Αγγλίας]] απέκτησε :
==Πνευματική άνθιση==
Είναι ο ιδρυτής του πρώτου Πανεπιστημίου στην Ισπανία, του Γενικού Σπουδαστηρίου στην Παλένσια, που όμως δεν συνέχισε να λειτουργεί μετά από αυτόν. Στην Αυλή του αναπτύχθηκε ο ισπανικός πολιτισμός.
 
*Μπερεγκαρία (1180 - 1246)
Απεβίωσε στη Γκουτιέρε-Μούνιοθ και τον διαδέχθηκε ο υιός του [[Ερρίκος Α΄ της Καστίλης]].
*Ουρράκα (1186 - 1220)
 
==Οικογένεια==
Το 1174 νυμφεύτηκε την [[Ελεονώρα της Αγγλίας]], κόρη του [[Ερρίκος Β΄ της Αγγλίας|Ερρίκου Β' της Αγγλίας]]. Είχε τέκνα:
 
*Βερεγγάρια 1180 - 1246, παντρεύθηκε πρώτα τον Κορράδο Β' Χοενστάουφεν δούκα της Σουαβίας, υιό του [[Φρειδερίκος Α΄ Βαρβαρόσσα|Φρειδερίκου Α']] βασιλιά της Γερμανίας και έπειτα τον [[Αλφόνσος Θ΄ της Λεόν|Αλφόνσο Θ' της Λεόν]]. Διαδέχθηκε τον αδελφό της για σχεδόν τρεις μήνες· τη διαδέχθηκε ο υιός της [[Φερδινάνδος Γ΄ της Καστίλης και της Λεόν.]]
*Ουρράκα 1186/7 - 1220, παντρεύθηκε τον [[Αλφόνσος Β΄ της Πορτογαλίας|Αλφόνσο Β' της Πορτογαλίας]]
*[[Λευκή της Καστίλης]]
*Φερδινάνδος (1189 - 1211, διάδοχος που όμως απεβίωσε 22 ετών)
*Ελεονόρα (1200 - 1244, παντρεύθηκε τον [[Ιάκωβο Α΄ της Αραγονίας]])
*[[Ερρίκος Α΄ της Καστίλης]]
 
 
==Παραπομπές==
<references />
 
 
==Πηγές==
 
*Marrache, Abraham S. (2009). La Historia de Fermosa, la amante de Alfonso VIII. Madrid: Hebraica Ediciones.
*Osma, Juan (1997). "Chronica latina regum Castellae". In Brea, Luis Charlo. Chronica Hispana Saeculi XIII. Turnhout: Brepols.