Ουζμπέκοι: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Γραμμή 6:
==Καταβολές==
Πριν τον 5ο αιώνα μ.Χ., τα εδάφη του σημερινού [[Ουζμπεκιστάν]] αποτελούσαν τμήμα της [[Σογδιανή]]ς, που κατοικείτο κυρίως από Σόγδιους, μια [[Ινδοάριοι|ινδοάρια]] εθνότητα. Αποτελούσαν τμήμα της περσικής [[Οίκος των Αχαιμενιδών|αυτοκρατορίας των Αχαιμενιδών]] και αργότερα τμήμα της επίσης περσικής [[Αυτοκρατορία των Σασσανιδών|αυτοκρατορίας των Σασσανιδών]]. Από τον 5ο έως τον 6ο αιώνα, τα προαναφερθέντα εδάφη αποτέλεσαν τμήμα της [[Αυτοκρατορία των Εφθαλιτών|αυτοκρατορίας των Εφθαλιτών]]. Από τον 6ο έως τον 8ο αιώνα, τα εδάφη αυτά περιήλθαν στην εξουσία του χανάτου των [[Ουράνιοι Τούρκοι|Γκιοκτούρκων]]. Κατά τη διάρκεια της κινεζικής [[Δυναστεία Τανγκ|δυναστείας Τανγκ]], σημειώθηκαν μεταναστεύσεις [[Τουρκικά φύλα|Τούρκων]] και [[Κινέζοι|Κινέζων]] στην [[Κεντρική Ασία]], και κινεζικοί στρατοί υπό την ηγεσία [[Τουρκικά φύλα|Τούρκων]] στρατηγών στάθμευσαν σε μεγάλα τμήματα της προαναφερθείσας περιοχής. Η κινεζική όμως επιρροή τερματίστηκε με την εξέγερση του Αν Λουσάν.
Από τον 9ο αιώνα και μετά, η [[Υπερωξιανή]] (μεγάλο τμήμα του σημερινού Ουζμπεκιστάν) βρισκόταν υπό την εξουσία του [[Τουρκικά φύλα|τουρκικού]] χανάτου των [[Χανάτο των Καραχανιδών|Καραχανιδών]], των οποίων η άφιξη στην περιοχή σηματοδότησε την οριστική αλλαγή από την [[Ιρανοί|ιρανική]] στην [[Τουρκικά φύλα|τουρκική]] κυριαρχία την [[Κεντρική Ασία]]. Ο [[σουλτάνος]] των Καραχανιδών, Σατούκ Μπουγρά Χαν, ήταν ο πρώτος [[Τουρκικά φύλα|Τούρκος]] ηγέτης που προσηλυτίστηκε στο [[Ισλάμ|Μωαμεθανισμό]], και τον ακολούθησαν οι περισσότεροι κάτοικοι της Κεντρικής Ασίας. Το 12ο αιώνα, η Υπερωξιανή κατακτήθηκε από τους Καρά-Κιτάι (Δυτικοί Λιάο)), μια δυναστεία Χιτάνων που είχε αφομοιωθεί από τον κινεζικό πολιτισμό, και οι οποίοι εισήγαγαν στην Κεντρική Ασία το κινεζικό σύστημα διακυβέρνησης. Το 13ο αιώνα, το χανάτο των [[Χανάτο των Καραχανιδών|Καραχανιδών]] καταστράφηκε από τη δυναστεία των [[Δυναστεία των Χωρεσμίων|Χωρέσμιων Τούρκων]], υποτελών των Καρά-Κιτάι.
Παρόλο που η τουρκομογγολική διείσδυση στην Κεντρική Ασία άρχισε νωρίς, μέχρι τα τέλη του 13ου αιώνα που οι [[Τουρκικά φύλα|τουρκικές]] και [[Μογγόλοι|μογγολικές]] στρατιές κατέκτησαν τελικώς ολόκληρη την περιοχή, η πλειοψηφία των κατοίκων ήταν [[Ιρανοί|ιρανικής]] καταγωγής, όπως Σόγδιοι, Βάκτριοι και πιο παλιά, φυλές [[Σάκες|Σακών]] και [[Μασσαγέτες|Μασσαγετών]]. Θεωρείται γενικώς ότι αυτοί οι αρχαίοι λαοί που μιλούσαν ινδοευρωπαϊκές γλώσσες, αφομοιώθηκαν γλωσσικώς από μικρότερες αλλά κυρίαρχες, [[Τουρκικές γλώσσες|τουρκόφωνες]] πληθυσμιακές ομάδες, ενώ ο γηγενής πληθυσμός υιοθέτησε τελικώς την περσική γλώσσα, παραδοσιακή ''λίνγκουα φράνκα'' (διεθνής γλώσσα) των ανατολικών ισλαμικών εδαφών. Η αλλαγή της γλώσσας από τη Μέση Περσική στην Τουρκική και τη Νέα Περσική υπήρξε πρωτίστως αποτέλεσμα μια διαδικασίας εξέλιξης βάσει της εκάστοτε κυριαρχικής ελίτ. Η διαδικασία αυτή επιταχύνθηκε δραματικά κατά τη διάρκεια των εισβολών των [[Μογγόλοι|Μογγόλων]], όταν εκατομμύρια γηγενών κατοίκων είτε σκοτώθηκαν, είτε αναγκάστηκαν να μετοικήσουν νοτιότερα στην περιοχή του [[Παμίρ]].▼
▲Παρόλο που η τουρκομογγολική διείσδυση στην Κεντρική Ασία άρχισε νωρίς, μέχρι τα τέλη του 13ου αιώνα που οι [[Τουρκικά φύλα|τουρκικές]] και [[Μογγόλοι|μογγολικές]] στρατιές κατέκτησαν τελικώς ολόκληρη την περιοχή, η πλειοψηφία των κατοίκων ήταν [[Ιρανοί|ιρανικής]] καταγωγής, όπως Σόγδιοι, Βάκτριοι και πιο παλιά, φυλές [[Σάκες|Σακών]] και [[Μασσαγέτες|Μασσαγετών]]. Θεωρείται γενικώς ότι αυτοί οι αρχαίοι λαοί που μιλούσαν [[Ινδοευρωπαϊκές γλώσσες|ινδοευρωπαϊκές]] γλώσσες, αφομοιώθηκαν γλωσσικώς από μικρότερες αλλά κυρίαρχες, [[Τουρκικές γλώσσες|τουρκόφωνες]] πληθυσμιακές ομάδες, ενώ ο γηγενής πληθυσμός υιοθέτησε τελικώς την περσική γλώσσα, παραδοσιακή ''λίνγκουα φράνκα'' (διεθνής γλώσσα) των ανατολικών ισλαμικών εδαφών. Η αλλαγή της γλώσσας από τη Μέση Περσική στην Τουρκική και τη Νέα Περσική υπήρξε πρωτίστως αποτέλεσμα μια διαδικασίας εξέλιξης βάσει της εκάστοτε κυριαρχικής ελίτ. Η διαδικασία αυτή επιταχύνθηκε δραματικά κατά τη διάρκεια των εισβολών των [[Μογγόλοι|Μογγόλων]], όταν εκατομμύρια γηγενών κατοίκων είτε σκοτώθηκαν, είτε αναγκάστηκαν να μετοικήσουν νοτιότερα στην περιοχή του [[Παμίρ]].
Η σύγχρονη ουζμπεκική γλώσσα προέρχεται σε μεγάλο βαθμό από την [[Τουρκικές γλώσσες|τουρκική]] γλώσσα Τσαγκατάι, που κυριάρχησε κατά την εποχή της [[Αυτοκρατορία των Τιμουριδών|Αυτοκρατορίας των Τιμουριδών]]. Η θέση της γλώσσας Τσαγκατάι (και αργότερα της ουζμπεκικής), ισχυροποιήθηκε περαιτέρω μετά την πτώση των Τιμουριδών και την άνοδο του ουζμπέκικου χανάτου των Σαϋμπανιδών, που διαμόρφωσε τελικώς την [[τουρκικές γλώσσες|τουρκική]] γλώσσα (ουζμπεκική) και ταυτότητα των σημερινών Ουζμπέκων, ενώ τα μοναδικά γραμματικά και φωνητικά χαρακτηριστικά της ουζμπέκικης γλώσσας και της σύγχρονης ουζμπέκικης κουλτούρας αντανακλούν τις πιο αρχαίες [[Ιρανοί|ιρανικές]] ρίζες των Ουζμπέκων.
| |||