Βέλος (αστερισμός): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
επιμέλεια, συμπλήρωση |
|||
Γραμμή 32:
Οι αρχαίοι `Ελληνες το συνέδεσαν με διάφορους μύθους: Θεωρήθηκε ως ένα από τα βέλη που εκτόξευσε ο [[Ηρακλής]] προς τις [[Στυμφαλίδες Όρνιθες]], αλλά ο [[Ερατοσθένης ο Κυρηναίος|Ερατοσθένης]] ισχυριζόταν ότι ήταν το βέλος με το οποίο ο [[Απόλλων]] εξολόθρευσε τους [[Κύκλωπες]] — και για κάποιους ήταν το Βέλος του [[Έρως|`Ερωτος]]. Ο Ερατοσθένης εξάλλου αποκαλούσε τον αστερισμό '''Τόξον''' (μια σύγχυση που συμβαίνει και σήμερα από τους Νεοέλληνες στην ομιλία τους). Ο [[Άρατος ο Σολεύς|`Αρατος]] το χαρακτήρισε ποιητικά με τα επίθετα «φτερωτό», «καλοσχηματισμένο» και ως '''''«άλλος οϊστός»''''', «το άλλο βέλος», για να το διακρίνει από αυτό του [[Τοξότης (αστερισμός)|Τοξότου]]. Κι όμως, από άλλους πάλι έχει θεωρηθεί ως το όπλο του τελευταίου, που ξέφυγε κατά λάθος από τον ιδιοκτήτη του. Ο [[Ίππαρχος ο Ρόδιος|Ίππαρχος]] και ο [[Κλαύδιος Πτολεμαίος|Πτολεμαίος]] αναφέρουν τον αστερισμό απλά ως '''«Οϊστός»'''.
Στους
Οι `Αραβες τον αποκαλούσαν '''Al Sahm''', οι Αρμένιοι και οι Πέρσες '''Tigris''', και οι Εβραίοι '''Hes''' ή '''Hets'''. Οι ονομασίες αυτές σημαίνουν όλες «βέλος». Το Al Sahm παραφράσθηκε σε '''Alsoham''', σε '''Schaham''' από τον Ριτσιόλι και σε '''Sham''' από τον [[Τζουζέπε Πιάτζι|Πιάτζι]]. Σε κάποιους από τους ''[[Αλφόνσειοι Πίνακες|Αλφόνσειους Πίνακες]]'' ο αστερισμός εμφανίζεται ως '''Istusc''', που επαναλαμβάνεται στην ''[[Αλμαγέστη]]'' του 1515 ως '''Istiusc''', αμφότερες μάλλον παρεφθαρμένες μορφές του ''οϊστός''. Αντιθέτως, στην έκδοση του 1521 των ''Αλφόνσειων Πινάκων'' τον βρίσκουμε ως '''Alahance''', ίσως από το αραβικό '''Al Hams''' ή '''Hamsah''' που σημαίνει «οι Πέντε» (Αστέρες), το διακριτικό γνώρισμα του Βέλους. Ο Julius Schiller αντιστοίχισε στον αστερισμό τη Λόγχη ή ένα από τα Καρφιά της [[Σταύρωση|Σταυρώσεως]].
Γραμμή 38:
Καθώς βρίσκεται στο βόρειο ημισφαίριο της ουράνιας σφαίρας, ο αστερισμός Βέλος φαίνεται ψηλά στον ουρανό της Ελλάδας τις καλοκαιρινές νύχτες και το φθινόπωρο μόλις βραδιάσει, λίγο νότια του [[ζενίθ]]. Επειδή οι αστέρες του είναι αμυδροί, κανένας τους δεν έχει ιδιαίτερο όνομα, παρότι το σημερινό μήκος του αστερισμού είναι πενταπλάσιο από εκείνο του αρχαίου αστερισμού (σχεδόν 20 αντί 4 μοίρες). Ο [[Αργκελάντερ]] του απέδιδε μόλις 16 αστέρες ορατούς με γυμνό μάτι, ενώ ο Heis 18. Ωστόσο, επειδή το Βέλος τέμνεται από το επίπεδο του [[Γαλαξίας|Γαλαξία]] μας, περιέχει εκατομμύρια άστρα ορατά με τηλεσκόπιο.
==Οι φωτεινότεροι αστέρες==
* Ο αστέρας '''[[α Βέλους]]''' δεν είναι και ο φωτεινότερος. Μερικές φορές αναφέρεται ως '''Αλ Σαμ''', με το αραβικό όνομα δηλαδή ολόκληρου του αστερισμού. Το [[φαινόμενο μέγεθος]] που του αποδίδεται είναι 4,37 και ο [[φασματικός τύπος]] G0 II (κίτρινος γίγαντας).
* Ο '''[[β Βέλους]]''' έχει ακριβώς το ίδιο φαινόμενο μέγεθος και φασματικό τύπο G8 IΙIa.
* Ο '''[[γ Βέλους]]''' είναι ο φωτεινότερος αστέρας όλου του αστερισμού, με φαινόμενο μέγεθος 3,47 και φασματικό τύπο [[ερυθρός γίγαντας|ερυθρού γίγαντα]]. Για τον λόγο αυτό μάλλον σημειώνει και την αιχμή του βέλους.
* Ο '''[[δ Βέλους]]''' είναι διπλός αστέρας με συνολικό φαινόμενο μέγεθος 3,82 και φασματικούς τύπους M2 II και A0 V.
* Οι '''ε''' και '''θ''' είναι επίσης διπλοί, πράγμα που διακρίνεται και με κιάλια.
==
- Το γηραιό [[σφαιρωτό σμήνος]] '''[[Μεσιέ 71|M71]]''' ή NGC 6838, φαινόμενου μεγέθους 8,3, υπολογίζεται ότι απέχει από τη Γη 13.000 έτη φωτός και έχει διάμετρο 23 έτη φωτός.
- Στα σύνορα με την [[Αλώπηξ|Αλώπεκα]] βρίσκεται ο πρώτος [[πάλσαρ]] (''pulsar'') που ανακαλύφθηκε ποτέ, ο CP 1919+21, με περίοδο παλμών 1,377 δευτερόλεπτο. Η ανακάλυψη έγινε από την Αγγλίδα μεταπτυχιακή φοιτήτρια
- Αλλά και ο [[Πάλσαρ Μαύρη χήρα|Πάλσαρ «Μαύρη χήρα»]] έχει ενδιαφέρον, όντας σε μέλος διπλού συστήματος με [[Φαιός νάνος|φαιό νάνο]], τον οποίο «κατασπαράζει».
==Δείτε επίσης==
* [[Κατάλογος αστέρων του Βέλους]]
==
{{Commonscat|Sagitta}}
* [http://www.astrologicon.org/bibliotheca/eratosthenes/eratosthenes_katasterismoi7.htm Ερατοσθένης, Καταστερισμοί ή Αστροθεσίαι: Οϊστός ή Βέλος]
Γραμμή 55 ⟶ 62 :
{{Αστερισμοί}}
{{Portal bar|Αστρονομία}}
[[Κατηγορία:Βέλος (αστερισμός)| ]]
|