Άνθρωπος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Ετικέτες: IP σχολείου Οπτική επεξεργασία |
Αναίρεση έκδοσης 6575309 από τον 81.186.14.42 (Συζήτηση) |
||
Γραμμή 34:
== Ετυμολογία ==
Επί πολλά χρόνια η ακριβής ετυμολογική ανάλυση του όρου έχει αποτελέσει πρόβλημα και στο παρελθόν διατυπώθηκαν αρκετές μη επιστημονικές (παρετυμολογικές) εικασίες.
Σύμφωνα με την πιθανότερη εκδοχή, στην οποία συγκλίνουν τα πορίσματα της [[ιστορική γλωσσολογία|ιστορικής γλωσσολογίας]], η αρχαία λέξη ''ἄνθρωπος'' απαντά ήδη με τον μυκηναϊκό τύπο ''a-to-ro-qo'', παρουσιάζοντας παραγωγικό επίθημα το οποίο εμφανίζουν λέξεις που προέρχονται από το αρχ. ''{{lang|grc|ὄψ}}'' «πρόσωπο».<ref>«Le mycénien ''a-to-ro-qo'' rend quasi-certaine l’existence d’un second terme -okwo- (exprimant l’idée de visage ou d’aspect), cf. ''{{lang|grc|ὄψ}}, πρόσωπον,'' et apporterait un petit appui par ex. à l’explication par ''*{{lang|grc|ἄνδρ-ωπος}}''», σελ. 91, ''Dictionnaire étymologique du grec'' του P. Chantraine (1999, β΄ έκδ.). Εντούτοις, ο R. Beekes θεωρεί ότι πρόκειται για όρο του προελληνικού γλωσσικού υποστρώματος (''Etymological dictionary of Greek'', Leiden 2010, vol. 1).</ref>
{{δείτε|Φυσική ανθρωπολογία|Homo|Χρονολόγιο της ανθρώπινης εξέλιξης}}▼
Η ανάλυση ''{{lang|grc|ἄνδρ-ωπος}}'' «αυτός που έχει όψη ή πρόσωπο άνδρα» είναι αυτή που τείνει να γίνει περισσότερο αποδεκτή στη σύγχρονη [[γλωσσολογία]]. Το αρχαίο ουσιαστικό ''{{lang|grc|ἀνήρ, ἀνδρός}}'' σήμαινε συγχρόνως «άνδρας, άνθρωπος», πράγμα που αποτελεί κοινό τόπο για πολλές σύγχρονες γλώσσες (λ.χ. [[Αγγλική γλώσσα|αγγλ.]] ''man,'' [[Γαλλική γλώσσα|γαλ.]] ''homme,'' [[Γερμανική γλώσσα|γερμ.]] ''Mann'' «άνδρας» - ''man'' «κάποιος (άνθρωπος)», [[Ισπανική γλώσσα|ισπ.]] ''hombre,'' [[Ιταλική γλώσσα|ιταλ.]] ''uomo'' κ.α.), που όλα συνδυάζουν τις σημασίες «άνδρας, άνθρωπος», αντανακλώντας έτσι το γνωσιακό σύστημα των ομιλητών.
Δημοφιλείς παραμένουν ορισμένες εσφαλμένες (παρετυμολογικές) αναγωγές, οι οποίες δεν στηρίζονται σε επιστημονικά κριτήρια. Περισσότερο γνωστή είναι η λανθασμένη αναγωγή σε ''{{lang|grc|ἄνω}}'' + ''θρώσκω'' («αναπηδώ») + ''{{lang|grc|ὄπωπα}}'' (αρχαϊκός παρακείμενος του ''{{lang|grc|ὁρῶ}}'', «βλέπω»), βάσει της οποίας ο άνθρωπος είναι το ον που κοιτάζει και κινείται προς τα εμπρός, άρα είναι γεμάτος αισιοδοξία και στόχους. Η άποψη αυτή προσκρούει στους μορφολογικούς κανόνες τής Ελληνικής, διότι παρουσιάζει τονισμό που δείχνει ότι πρόκειται για παράγωγο και όχι για σύνθετο, το δε ρήμα ''θρώσκω'' δεν έχει δώσει παράγωγα επίθετα τέτοιας μορφής. Εξίσου αβάσιμη είναι η παρετυμολογική εκδοχή που αναφέρεται στον πλατωνικό διάλογο «Κρατύλος», ότι η λέξη προέρχεται από συγχώνευση της φράσης ''ἀναθρῶν ᾰ ὄπωπε ''«(αυτός που) αναλογίζεται αυτά που βλέπει», παραγωγή που επίσης αντιβαίνει στους μορφολογικούς κανόνες τής Ελληνικής και δεν συμφωνεί με τον τρόπο λειτουργίας του συμφυρμού.
Η ονομασία ''Ηomo'', που εμφανίστηκε τον 18ο αιώνα στους επιστημονικούς κύκλους ως επιστημονικός όρος αναφοράς στο [[Homo|γένος Homo]], προέρχεται από το [[λατινικά|λατινικό]] ''homō'' «άνθρωπος».
== Εξέλιξη ==
{{κύριο|Ανθρώπινη εξέλιξη}}
▲{{δείτε|Φυσική ανθρωπολογία|Homo|Χρονολόγιο της ανθρώπινης εξέλιξης}}
[[Αρχείο:A.afarensis.jpg|thumb|right|upright|Μία αναπαράσταση του ''[[Australopithecus afarensis]]'', πρόγονο του ανθρώπου που είχε αναπτύξει τη δίποδη, όρθια στάση, αλλά ο εγκέφαλος του υστερούσε συγκριτικά με αυτόν του σύγχρονου ανθρώπου.]]
Η επιστημονική μελέτη της [[ανθρώπινη εξέλιξη|ανθρώπινης εξέλιξης]] περιλαμβάνει τόσο την πορεία εξέλιξης του γένους ''[[Homo]]'', όσο και τη μελέτη άλλων [[Ανθρωπίδαι|Ανθρωπίδων]] και [[Ανθρωπίναι|Ανθρωπίνων]], όπως τον [[Αυστραλοπίθηκος|Αυστραλοπίθηκο]]. Ως "σύγχρονος άνθρωπος" ορίζεται το [[είδος (βιολογία)|είδος]] ''Homo sapiens'', του οποίου το μόνο επιζών [[υποείδος]] είναι γνωστό ως ''[[Homo sapiens sapiens]]''. Ο ''[[Homo sapiens idaltu]]'', το άλλο υποείδος ''Homo Sapiens'' έχει εκλείψει.<ref>[http://www.anth.ucsb.edu/projects/human/# Human evolution: the fossil evidence in 3D], by Philip L. Walker and Edward H. Hagen, Dept. of Anthropology, University of California, Santa Barbara, retrieved April 5, 2005.</ref> Ο ''[[Neanderthal|Homo neanderthalensis]]'' (''[[Νεάντερταλ]]''), ο οποίος αφανίστηκε 30.000 χρόνια πριν, θεωρείται από μερικούς ως το τρίτο υποείδος Homo Sapiens και ονομάζεται "''Homo sapiens neanderthalensis''". Σύμφωνα με γενετικές μελέτες ο Νεάντερταλ
▲σύμφωνη την πλειονότητα της επιστημονικής κοινότητας. Οι ανατομικά σύγχρονοι άνθρωποι εμφανίστηκαν στην [[Αφρική]] περίπου 195.000 χρόνια πριν, και διάφορες έρευνες υποστηρίζουν πως ο τελευταίος κοινός πρόγονος όλων των σύγχρονων ανθρώπων έζησε περίπου 200.000 χρόνια πριν.<ref>http://www.nsf.gov/news/news_summ.jsp?cntn_id=102968</ref><ref>{{cite news| url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/4269299.stm | work=BBC News | title=Age of ancient humans reassessed | date=February 16, 2005 | accessdate=April 10, 2010}}</ref><ref>[http://www.sciencedaily.com/releases/2005/02/050223122209.htm The Oldest Homo Sapiens:] – URL retrieved May 15, 2009</ref><ref>{{cite journal |author=Alemseged, Z., Coppens, Y., Geraads, D. |title=Hominid cranium from Homo: Description and taxonomy of Homo-323-1976-896 |journal=Am J Phys Anthropol |volume=117 |issue=2 |pages=103–12 |year=2002 |pmid=11815945 |doi=10.1002/ajpa.10032}}</ref><ref>{{cite journal |author=Stoneking, Mark; Soodyall, Himla |title=Human evolution and the mitochondrial genome |journal=Current Opinion in Genetics & Development |volume=6 |issue=6 |pages=731–6 |year=1996 |doi=10.1016/S0959-437X(96)80028-1}}</ref>
[[Αρχείο:Human spreading over history.png|thumb|250px|left|Η πορεία του ανθρώπινου είδους.]]
Οι άνθρωποι έχουν στενότερη εξελικτική συγγένεια με τα δύο είδη των [[χιμπαντζής|χιμπαντζήδων]]: τον [[Κοινός χιμπαντζής|Κοινό Χιμπαντζή]] και τους [[Μπονόμπο]] (ή Πυγμαίους Χιμπαντζήδες).<ref name=Wood/> Διεξοδική έρευνα του [[γονιδίωμα|γονιδιώματος]] έχει οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι "έπειτα από 6.5 εκατομμύρια χρόνια ξεχωριστής εξέλιξης, οι διαφορές μεταξύ χιμπαντζήδων και ανθρώπων είναι δέκα φορές μεγαλύτερες από αυτές μεταξύ δύο τυχαίων ανθρώπων, και δέκα φορές λιγότερες από τις διαφορές μεταξύ αρουραίων και ποντικιών". Οι ομοιότητες του DNA ανθρώπων και χιμπαντζήδων κυμαίνονται μεταξύ 95% και 99%.<ref>[[Frans de Waal]], ''Bonobo''. Berkeley: University of California Press, 1997. ISBN 0-520-20535-9 [http://www.2think.org/bonobo.shtml]</ref><ref>{{cite journal | author=Britten RJ | title=Divergence between samples of chimpanzee and human DNA sequences is 5%, counting indels | url=http://www.pnas.org/cgi/content/full/99/21/13633 | journal=Proc Natl Acad Sci USA | year=2002 | pages=13633–5 | volume=99 | issue=21 | pmid=12368483 | doi=10.1073/pnas.172510699 | pmc=129726}}</ref><ref>{{cite journal | author = Wildman, D., Uddin, M., Liu, G., Grossman, L., Goodman, M. | title = Implications of natural selection in shaping 99.4% nonsynonymous DNA identity between humans and chimpanzees: enlarging genus Homo | url=http://www.pnas.org/cgi/content/full/100/12/7181 | journal = Proc Natl Acad Sci USA | volume = 100 | issue = 12 | pages = 7181–8 | year = 2003 | pmid = 12766228 | doi = 10.1073/pnas.1232172100 | pmc = 165850}}</ref><ref>{{cite journal | author = Ruvolo M | title = Molecular phylogeny of the hominoids: inferences from multiple independent DNA sequence data sets | url=http://mbe.oxfordjournals.org/cgi/reprint/14/3/248 | journal = Mol Biol Evol | volume = 14 | issue = 3 | pages = 248–65 | date=1 March 1997| pmid = 9066793 }}</ref>
| |||