Ελ Λισίτσκι: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

O '''Ελ Λισίτσκι''' (λατινική γραφή: ''Lazar Markovich Lissitzky'', {{lang-ru|Лазарь Маркович Лисицкий}}) ([[22 Νοεμβρίου]] [[1890]] - [[30 Δεκεμβρίου]] [[1941]]), πιο γνωστός ως Ελ Λισίτσκι (Ρωσικά : Эль Лисицкий, γίντις : על ליסיצקי), ήταν ένας Ρώσος καλλιτέχνης , σχεδιαστής, φωτογράφος και αρχιτέκτονας, από τους σημαντικότερους του μοντέρνου κινήματος. Ήταν σημαντικό πρόσωπο της [[Ρωσική Πρωτοπορία|ρωσικής πρωτοπορίας]] που συνέβαλε στην ανάπτυξη του [[σουπρεματισμός|σουπρεματισμού]] με τον μέντορά του τον [[Καζιμίρ Μαλέβιτς]], κάνοντας εκθέσεις και έργα προπαγάνδας για την πρώην [[Σοβιετική Ένωση]]. Το έργο του επηρέασε σε μεγάλο βαθμό το [[Μπάουχαους]] και κυριάρχησε στον 20ό αιώνα στον τομέα της γραφιστικής.

Όλη η καριέρα του Ελ Λισίτσκι ήταν δεμένη με την πεποίθηση ότι ο καλλιτέχνης θα μπορούσε να είναι ένας παράγοντας για την αλλαγή, αργότερα συνόψισε με διάταγμα του «das zielbewußte Schaffen" (με προσανατολισμό στο στόχο της δημιουργίας). Ο Λισίτσκι ξεκίνησε την καριέρα του με εικονογραφήσεις παιδικών βιβλίων στη [[γλώσσα [[Γίντις]], σε μια προσπάθεια για την προώθηση της εβραϊκής κουλτούρας στη Ρωσία, μια χώρα που βρισκόταν σε μαζική αλλαγή και είχε μόλις καταργήσει τους αντισημιτικούς νόμους.

Το 1919 μετά από πρόσκληση του συναδέλφου του και καλλιτέχνη [[Μαρκ Σαγκάλ]] (''Marc Chagall''), μετακομίζει στο [[Βιτσέμπσκ]] (''Vitebsk''), όπου και διδάσκει γραφικές τέχνες, τυπογραφία και αρχιτεκτονική στη Σχολή των τεχνών του Λαού. Εκεί γνωρίζει και τον Lazar Marcovich, και έρχεται σε επαφή για πρώτη φορά με της αρχές του Σουπρεματισμού, τις οποίες ασπάζεται, καθώς επίσης και βοηθά στην εξέλιξή τους. Απόρροια εκείνης της εποχής είναι ίσως το πιο γνωστό έργο του Λισίτσκι, η προπαγανδιστική αφίσα, που μαινόταν στη Ρωσία εκείνη τη περίοδο « Νίκησε τους Λευκούς με την κόκκινη σφήνα». Τον Ιανουάριο του 1920, ο Λισίτσκι μαζί με τον Μάλεβιτς ιδρύουν την Molposnovis, την πρώτη σουπρεματιστική ένωση, η οποία σύντομα μετονομάζεται σε Unovis (εκθέτες της νέας τέχνης).

Δίδαξε στη Λαϊκή Σχολή Καλών Τεχνών στο [[Βιτέμπσκ]]Βιτσέμπσκ (1919-1920), στα Ανώτατα Κρατικά Καλλιτεχνικά και Τεχνικά Σπουδαστήρια της Μόσχας (1921) και στο Ανώτατο Καλλιτεχνικό και Τεχνικό Ινστιτούτο της Μόσχας από το 1926. Έγινε μέλος του ΙΝΧΟΥΚ (Ινστιτούτο Τεχνών και Πολιτισμού) το 1920. Στο εργαστήρι του, το 1920-1924, εκπονήθηκε το αρχιτεκτονικό σχέδιο γνωστό ως «Βήμα Λένιν» (Μουσείο Αρχιτεκτονικής Έρευνας Στσούσεφ», Μόσχα). Έζησε στη Γερμανία και στην Ελβετία και σχετίστηκε με την ολλανδική ομάδα De Stijl (1921-1925). Στη δεκαετία του 1920 ήταν μέλος της '''«Ασνόβα»''' (Σύλλογος Νέων Αρχιτεκτόνων) και πήρε μέρος σε πολλούς αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς.

Το 1922 συμμετέχει στο Συνέδριο των Προοδευτικών Καλλιτεχνών στο [[Ντίσελντορφ]] (Dussedorf), όπου έρχεται σε επαφή με σημαντικές προσωπικότητες του [[Bauhaus]], και συμβάλει καθοριστικά στη διάσωση των κονστρουκτιβιστικών αρχών (και συγκεκριμένα του Proun) στην υπόλοιπη Ευρώπη. Αποτέλεσμα της περιόδου ήταν η Κονστρουκτιβιστική Διεθνής, το ιδρυτικό μανιφέστο της οποίας συνυπογράφεται από τον Van Doesburg και τον Lissitzky. Σημαντικό έργο της περιόδου αποτελούν τα σχέδια του Lissitzky για τον ουρανοξύστη «Wolkenbügel» (κτήριο στα σύννεφα), το οποίο αποτελεί την ενσάρκωση των αρχών του Proun. Σχεδίασε «οριζόντιους ουρανοξύστες» για τη Μόσχα (1923-1925), το κτήριο Υφαντουργίας (1925, Μόσχα), το συγκρότημα της «Πράβντα» (1930, Μόσχα) και συγκροτήματα κατοικιών στο Ιβάνοβο Βοζνεσένσκι (1926).

Μια σειρά από αφηρημένα γεωμετρικά έργα. Σε αυτά τα έργα, τα βασικά στοιχεία της αρχιτεκτονικής - ο όγκος, η μάζα, το χρώμα, το διάστημα και ο ρυθμός - υποβλήθηκαν σε μια νέα διατύπωση σε σχέση με τα νέα ιδανικά του Σουπρεματισμού. Μέσω του Proun προάγει ουτοπικά μοντέλα για ένα καλύτερο κόσμο.Είναι στην πραγματικότητα, ένα είδος αισθητικού προτύπου για κάτι πολύ όμοιο με ένα γιγάντιο Gesamtkunstwerk (Συνολικό έργο τέχνης) κατά τον Berlage, ολοκληρωμένο με τη δική του εκδοχή της ''Eenheid in Veelheid'' (Eνότητα της ποικιλίας). Δίνει έμφαση στη διαχείριση του χώρου μέσω απλών γεωμετρικών στερεών.