Σέριφος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

[[Εικόνα:Serifos-miners-1895b.jpeg|thumb|left|Μεταλλωρύχοι στη Σέριφο το 1895]][[Αρχείο:M. Livadi - Neoclassical builing.JPG|thumb|left|220px|To νεοκλασικό κτήριο που ήταν η έδρα της μεταλλευτικής εταιρίας]]Από τα τέλη του 19ου αιώνα ξεκίνησε η συστηματική εξόρυξη μετάλλων από εταιρίεςεταιρείες στις οποίες είχε παραχωρηθεί το αποκλειστικό δικαίωμα από το κράτος. Πρώτη ήταν η ''«Ελληνική Μεταλλευτική ΕταιρείαΕταιρία»'' το 18701869, η οποία εξήγε ακατέργαστο σιδηρομετάλλευμα σε ευρωπαϊκές χώρες<ref>{{Cite web|url=http://www.oryktosploutos.net/2016/04/1880-1904.html#.VyWc-DCLTIU|title=Μια εταιρεία γεννιέται: "Σέριφος-Σπηλιαζέζα" (1880-1904)|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=}}</ref>. Το 1880 την εκμετάλλευση των σιδηρομεταλλευμάτων του νησιού ανέλαβε κυρίως, η ανώνυμος μετοχική εταιρεία ''«Σέριφος–Σπηλιαζέζα Α.Ε. Μεταλλείων Σερίφου και Σπηλιαζέζης (εν Λαυρίω)» (Société des Mines de Sériphos et de Spiliazeza (Au Laurium)'' που ίδρυσανίδρυσε πλούσιοιστο ΈλληνεςΠαρίσι, [[Κωνσταντινούπολη|Κωνσταντινουπολίτες]]στις με2 Σεπτεμβρίου 1880, ο Ανδρέας Συγγρός και οι άμεσοι συνεργάτες του από την βοήθειαΤράπεζα της ΟθωμανικήςΚωνσταντινουπόλεως, ΤράπεζαςΣτέφανος (βρετανικώνΣκουλούδης, γαλλικώνΙωάννης Δ. Βούρος και οθωμανικώνΓεώργιος συμφερόντων)Κορωνιός. Η εταιρείαΆλλα εκχώρησειδρυτικά τηνμέλη εκμετάλλευσηήταν τωνο σιδηρομεταλλευμάτωνΑνάργυρος εργολαβικάΣιμόπουλος, στονο [[Γερμανία|Γερμανό]]Θεόφραστος ΑιμίλιοΠαπαδάκης Γρώμανκαι ήάλλοι Γκρώμαν (Emileτέσσερις Grohmann). Στοαπό Μεγάλοτον Λιβάδικόσμο σώζεταιτου νεοκλασικόκεφαλαίου κτήριοτου Παρισιού οι : Λεόν Αλφασσά και βαρώνος Αιμίλιος ντε Ερλάνγκερ τραπεζίτες, ο κόμης του Λουβενκούρ και ο Πέτρος Μαξιμιλιανός Ουτρέ κτηματίες. Η εταιρεία που ήτανείχε ητην έδρα της μεταλλευτικήςκαι εταιρίας.[[Αρχείο:Metaliaτους Serifouπρώτους headquarters.JPG|thumb|right|220px|Τακυριότερους γραφείαμεγαλομετόχους της μεταλλευτικήςστο εταιρίας]]Παρίσι, Τοδιοικούταν 1882από δωδεκαμελές συμβούλιο το οποίο όριζε ένα γενικό αντιπρόσωπο στην Ελλάδα και 1884προσλάμβανε ένα Διευθυντή των εργασιών στα μεταλλεία Σερίφου και ένα Διευθυντή στο μεταλλείο της Σπηλιαζέζας στο Λαύριο. Αρχικά η εταιρεία διήλθε οικονομική κρίση και ξέσπασαν οι πρώτες εργατικές αναταραχές. Το 1885 άρχισε ηΗ συστηματική εκμετάλλευση των σιδηρομεταλλευμάτων μεάρχισε ανοδικόγύρω ρυθμόστο παραγωγής1885 όταν διευθυντής της εταιρείας ανέλαβε ο Γερμανός μηχανικός- μεταλλειολόγος Αιμίλιος Γρώμαν ή Γκρώμαν (Emil Grohmann). Η ανοδική πορεία συνεχίστηκε και έωςμετά το 1910θάνατό περίπουτου (28 Νοεμβρίου 1904) όταν Διευθυντής ανέλαβε ο επίσης μηχανικός-μεταλλειολόγος γιος του, Γεώργιος Γρώμαν. Στο Μεγάλο Λιβάδι σώζεται νεοκλασικό κτήριο που έκτισε η Ελληνική Μεταλλευτική Εταιρεία όπου στεγάζονταν τα γραφεία της διοίκησης και ταυτόχρονα χρησίμευε ως κατοικία του εκάστοτε Διευθυντή.<ref>{{Cite book|title=Μια Εταιρεία Γεννιέται: "Σέριφος-Σπηλιαζέζα" (1880-1904)|last=Μέρου|first=Αγγελική|publisher=Σύνδεσμος Σεριφίων|year=2015|isbn=978-618-82236-0-8|location=Αθήνα|page=15,40-42}}</ref>[[Αρχείο:Metalia Serifou headquarters.JPG|thumb|right|220px|Τα γραφεία της μεταλλευτικής εταιρίας]] Η λειτουργία των μεταλλείων έφερε άνθηση στο νησί και ο πληθυσμός διπλασιάστηκε κατά την περίοδο 1880 – 1910 εξαιτίας της εισροής εργατών (μεταλλωρύχων) από άλλα κυκλαδίτικα νησιά. Το 1915 περίπου ξέσπασε κρίση στις τιμές των μετάλλων και η παραγωγή των μεταλλείων κατέρρευσε.

Οι συνθήκες εργασίας στα μεταλλεία ήταν όμως κακές και τα εργατικά ατυχήματα πολύ συχνά. Τον Αύγουστο του 1916 κήρυξαν απεργία οι μεταλλωρύχοι στο Μεγάλο Λιβάδι ζητώντας καλύτερες συνθήκες εργασίας και μεγαλύτερους μισθούς. Οργανωτής της απεργίας ήταν ο τότε [[αναρχοσυνδικαλισμός|αναρχοσυνδικαλιστής]] [[Κώστας Σπέρας]], ο οποίος είχε οργανώσει και άλλες απεργίες σε άλλα μέρη της Ελλάδας. Επειδή η εργοδότρια εταιρίαεταιρεία ήταν αδιάλλακτη, οι μεταλλωρύχοι κατέλαβαν το λιμάνι και δεν επέτρεπαν στα πλοία επί 20 ημέρες να φορτώσουν μετάλλευμα. Στις [[21 Αυγούστου]] [[1916]] επενέβη η [[χωροφυλακή]] και με διαταγή του επικεφαλής της άνοιξε πυρ κατά των απεργών που εμπόδιζαν τη φόρτωση με αποτέλεσμα να σκοτωθούν τέσσερις από αυτούς. Απαντώντας οι μεταλλωρύχοι επιτέθηκαν με πέτρες και ξύλα στους χωροφύλακες σκοτώνοντας τέσσερις (μεταξύ αυτών και τον επικεφαλής) και τραυματίζοντας περισσότερους. Οι απεργοί στη συνέχεια κατέλαβαν τα μεταλλεία και ύψωσαν γαλλική σημαία ζητώντας την προστασία της Γαλλίας. Η πράξη αυτή στη συνέχεια επικρίθηκε από το [[ΚΚΕ]] (που δεν είχε ιδρυθεί ακόμη τότε) ως απόδειξη ότι ο Σπέρας εξυπηρετούσε «αλλότρια» συμφέροντα. Σήμερα στο Μεγάλο Λιβάδι υπάρχει μνημείο προς τιμήν των νεκρών απεργών. Το 1925 τέθηκε σε εφαρμογή και στα μεταλλεία το οκτάωρο που είχε ήδη νομοθετηθεί το 1920.[[Αρχείο:ΣΕΡΙΦΟΣ. ΜΕΓΑ ΛΙΒΑΔΙ.JPG|μικρογραφία|αριστερά|Το Μέγα Λιβάδι από ψηλά]]

Τα μεταλλεία φυτοζωούν μέχρι το 1934, οπότε, λόγω της ανάκαμψης στις παγκόσμιες αγορές, αρχίζει και πάλι η εντατική εκμετάλλευση με διευθυντή τον Αιμίλιο, γιο του Γρώμαν,Γεωργίου ΓεώργιοΓρώμαν. Κύριος προορισμός των μεταλλευμάτων ήταν η Γερμανία. Τα μεταλλεία παραμένουν ενεργά κατά την διάρκεια της [[Κατοχή]]ς. Με το τέλος της Κατοχής, ο ΓεώργιοςΑιμίλιος Γρώμαν εγκαταλείπει την [[Ελλάδα]] ως δωσίλογος. Τα μεταλλεία κλείνουν οριστικά το καλοκαίρι του 1963 ως συνέπεια της εξάντλησης των αποθεμάτων, του υψηλού κόστους της σχετικά μικρής κλίμακας εκμετάλλευσης, και κυρίως ως συνέπεια της κατάρρευσης των τιμών των σιδηρομεταλλευμάτων παγκοσμίως.<ref>{{Cite web|url=http://www.oryktosploutos.net/2016/04/blog-post_24.html#.VyWdLDCLTIU|title=Μεταλλεία Σερίφου, Προσωπικές Αναμνήσεις...|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.oryktosploutos.net/2012/07/blog-post_26.html#.VyWdWTCLTIU|title=Π. Τζεφέρη: τα μεταλλεία της Σερίφου...|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.oryktosploutos.net/2012/07/blog-post_23.html#.VyWdhDCLTIU|title=Η λήθη δεν ταιριάζει στην Μεταλλευτική!|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://elladitsamas.blogspot.gr/2012/07/blog-post_24.html|title=Ο Γερομεταλλωρύχος της Σερίφου...|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.protagon.gr/scripta/ideas/i-serifos-kai-i-metalleftiki-periigisi-36183000000|title=Η Σέριφος και η μεταλλευτική περιήγηση|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=}}</ref>.