Πάρνωνας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
CHE (συζήτηση | συνεισφορές) Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
CHE (συζήτηση | συνεισφορές) Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
Γραμμή 13:
|Μήκος = 22.7300
}}
Ο '''Πάρνωνας''' (γνωστός και ως '''Μαλεβός''' ή '''Κρόνιον''' στην αρχαιότητα) είναι [[βουνό]] ύψους 1.934 μέτρων, που χωρίζει την [[Νομός Αρκαδίας|Αρκαδία]] από τη [[Νομός Λακωνίας|Λακωνία]], καταλήγοντας στη δεύτερη με απόληξή του το [[ακρωτήριο Μαλέας]] (
[[Αρχείο:Panagia Elonas Greece.jpg|thumb|260px|Η Μονή της Παναγίας Ελώνης στον Πάρνωνα]]▼
▲Ο '''Πάρνωνας''' (γνωστός και ως '''Μαλεβός''' ή '''Κρόνιον''' στην αρχαιότητα) είναι [[βουνό]] ύψους 1.934 μέτρων, που χωρίζει την [[Νομός Αρκαδίας|Αρκαδία]] από τη [[Νομός Λακωνίας|Λακωνία]], καταλήγοντας στη δεύτερη με απόληξή του το [[ακρωτήριο Μαλέας]] (Καβομαλιάς).
== Ονομασία ==
Γραμμή 20 ⟶ 19 :
== Περιγραφή ==
Ο Πάρνωνας θεωρείται οροσειρά, αφού το μήκος του ξεπερνά τα 100 χλμ. Η οροσειρά αρχίζει από το οροπέδιο της [[Τεγέα (αρχαία πόλη)|Τεγέας]], βόρεια, και φτάνει έως τον Κάβο Μαλιά. Ανατολικά οι απολήξεις του φτάνουν ως τον [[Αργολικός κόλπος|Αργολικό κόλπο]] και το [[Μυρτώο Πέλαγος]] και στα δυτικά ως την κοιλάδα του [[Ευρώτας ποταμός|Ευρώτα]]. Ο ορεινός του όγκος καταλαμβάνει έκταση 2 εκατομμυρίων στρεμμάτων. Το 85% της συνολικής του έκτασης είναι δάση και βοσκοτόπια και το 15% γεωργική γη. Το κυρίως βουνό εκτείνεται σε μια πολύ μακριά ράχη, μήκους 45 χλμ. περίπου, από το χωριό [[Άγιος Πέτρος Αρκαδίας]] στα βόρεια έως την περιοχή των χωριών Καρίτσα και Μαρί νότια.
Ψηλότερη κορυφή του βουνού είναι η Μεγάλη Τούρλα ή Κρόνιο, στα 1.934 μ. Υπάρχουν ακόμη δέκα κορυφές με ύψος άνω των 1.500 μ. Από αυτές οι σημαντικότερες είναι η Μικρή Τούρλα (1.800 μ.), η Γαϊτανόραχη (1.801 μ.), ο Προφήτης Ηλίας (1.788 μ.) και η Πρεζέση (1.701 μ.). Το διάσελο βόρεια από το χωριό Μαρί, σε υψόμετρο 950 μ., χωρίζει το κύριο βουνό από τις νότιες βουνοκορφές Μαδάρα (1.326 μ.), Χιονοβούνι (1.296 μ.) και Γαϊδουροβούνι (1.095 μ.), οι οποίες γεωγραφικά θεωρούνται οι νότιες απολήξεις του Πάρνωνα.
Τα πετρώματα που κυριαρχούν στο βουνό είναι ασβεστόλιθοι, σχιστόλιθοι και ψαμμίτες, κυρίως στο βόρειο τμήμα του, ενώ προς τα νότια ο ασβεστόλιθος παραχωρεί τη θέσ του στα υποστρώματα φλύσχη.
Οι κάτοικοι του Πάρνωνα τα μετακατοχικά χρόνια μετακινούνταν και κατέβαιναν στα χωριά του Έλους για εργασία. Σήμερα τα περισσότερα χωριά του έχουν ερημώσει και έχουν ζωή κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες.▼
Πολλές πηγές με νερά σχηματίζουν ποτάμια. Ανατολικά ρέουν ο Βρασιώτης και ο [[Τάνος (ποταμός)|Τάνος]], οι οποίοι καταλήγουν στον Αργολικό κόλπο. Νότια, ο Δάφνωνας, με το εντυπωσιακό φαράγγι, εκβάλλει στο Μυρτώο πέλαγος, κοντά στο [[Λεωνίδιο Αρκαδίας]], και ο Οινούντας ή Κελεφίνα, στις δυτικές πλαγιές, καταλήγει στον Ευρώτα, κοντά στη [[Σπάρτη]]. Από τα πιο εντυπωσιακά φαράγγια του Πάρνωνα είναι του Λουλούγκα, που σχηματίζει καταρράκτες, της Μαζιάς, των Σπηλακίων και της Ζαρμπάνιτσας.
== Χλωρίδα και πανίδα ==
[[File:Juniperus drupacea 1.JPG|thumb|right|250px|Δενδρόκεδρο]]
Ο Πάρνωνας είναι σημαντικότατος βιότοπος. Έχουν καταγραφεί σχεδόν 1.000 είδη χλωρίδας, από τα οποία 15 είναι ενδημικά του βουνού, μοναδικά στον κόσμο, άλλα 69 είναι ενδημικά της Πελοποννήσου ή της Ελλάδας και 11 είναι σπάνια για τον ευρωπαϊκό χώρο (κυρίως ασιατικά είδη). Μερικά από αυτά είναι: astragalus agraniotti, centaurea athoa subsp. parnona, viola parnonia, silene laconica, centaurea laconica.
Τα δάση του Πάρνωνα σχηματίζονται από τρία είδη κωνοφόρων: η [[κεφαλληνιακή ελάτη]] (abies cephalonica), η [[μαύρη πεύκη]] (pinus nigra) και το σπάνιο δενδρόκεδρο (juniperus drupacea), καθώς και από βελανιδιές, πλατάνια και χαρουπιές.
Ένα προϊόν που βρίσκεται σε μεγάλη αφθονία στο βουνό είναι το τσάϊ και τα μαρτίνια (μανιτάρια). Επίσης υπάρχουν πολλές κερασιές, καρυδιές, συκιές και αμπελώνες. Αξιομνημόνευτα λόγω της φυσικής ομορφιάς τους είναι το δάσος από δενδρόκεδρα στη μονή Μαλεβής, το οποίο έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο μνημείο της φύσης και έχει ενταχθεί στο δίκτυο [[Natura 2000]], το καστανόδασος της [[Καστάνιτσα Αρκαδίας|Καστάνιτσας]] και το δρυόδασος Σέλας της [[Σίταινα Αρκαδίας|Σίταινας]], τα οποία, μαζί με τον υγρότοπο Μουστού, τον Ωρίοντα και την κοιλάδα του Δάφνωνα, έχουν ενταχθεί στο ίδιο δίκτυο<ref>[http://www.fdparnonas.gr/mount-parnonas/protected-areas/protected-areas-of-nature/natura-2000/ Περιοχές NATURA 2000]</ref>.
Η πανίδα της περιοχής περιλαμβάνει πολλά είδη πουλιών, θηλαστικών, αμφίβιων και ερπετών. Όσον αφορά τα πουλιά, ο πλούτος του Πάρνωνα είναι μεγάλος (χουρχουριστής, ξεφτέρι, φάσα, κοτσύφι, ποντικογερακίνα, δρυοκολάπτης, μικρά αρπακτικά κ.ά.). Συνολικά έχουν καταγραφεί πάνω από 200 είδη. Από αυτά άλλα μένουν όλο το χρόνο στο βουνό, άλλα έρχονται την άνοιξη από την Αφρική, και άλλα κατεβαίνουν το χειμώνα από το βορρά ή απλώς διαβαίνουν κατά τις μεταναστεύσεις τους.
Στον Πάρνωνα υπάρχουν επίσης πολλά είδη εντόμων, που όμως δεν έχουν μελετηθεί αρκετά, καθώς και αρκετά είδη αμφίβιων και ερπετών (σπιτόφιδο, ασυνόφιδο κ.ά.). Το μεγαλύτερο θηλαστικό είναι το τσακάλι (canis aureus), που τείνει να εκλείψει, και ακολουθούν η αλεπού, ο ασβός, το κουνάβι, η νυφίτσα, ο σκαντζόχοιρος και πολλά είδη τρωκτικών, εντομοφάγων και χειρόπτερων (νυχτερίδες).
==Χωριά του Πάρνωνα==
▲Οι κάτοικοι του Πάρνωνα τα μετακατοχικά χρόνια μετακινούνταν και κατέβαιναν στα χωριά του Έλους για εργασία. Σήμερα τα περισσότερα
* Από την πλευρά της Αρκαδίας είναι τα [[Βέρβενα Αρκαδίας|Βέρβενα]], τα [[Άνω Δολιανά Αρκαδίας|Άνω Δολιανά]], τα [[Κούτρουφα]], τα [[Βούρβουρα Αρκαδίας|Βούρβουρα]], ο [[Άγιος Πέτρος Αρκαδίας|Άγιος Πέτρος]], τα [[Καστρί Αρκαδίας|Καστριτοχώρια]], ο [[Άγιος Ιωάννης Αρκαδίας|Άγιος Ιωάννης]], η Ορεινή [[Μελιγού]], ο [[Χάραδρος Αρκαδίας|Χάραδρος]], ο [[Πλάτανος Αρκαδίας|Πλάτανος]], η [[Σίταινα Αρκαδίας|Σίταινα]], η [[Καστάνιτσα Αρκαδίας|Καστάνιτσα]], ο [[Πραστός Αρκαδίας|Πραστός]], ο Άγιος Βασίλης, το Πλατανάκι, το Παλιοχώρι, ο Άγιος Κοσμάς, το Νεοχώρι, η Κουνουπιά, το Μαρί, τα Πελετά, το Πηγάδι, η Αμυγδαλιά, τα Βλησίδια, η [[Βασκίνα Αρκαδίας|Βασκίνα]], το Ορεινό Κορακοβούνι. ▼
▲* Από την πλευρά της Αρκαδίας είναι τα [[Βέρβενα Αρκαδίας|Βέρβενα]], τα [[Άνω Δολιανά Αρκαδίας|Άνω Δολιανά]], τα [[Κούτρουφα Αρκαδίας|Κούτρουφα]], τα [[Βούρβουρα Αρκαδίας|Βούρβουρα]], ο [[Άγιος Πέτρος Αρκαδίας|Άγιος Πέτρος]], τα [[Καστρί Αρκαδίας|Καστριτοχώρια]], ο [[Άγιος Ιωάννης Αρκαδίας|Άγιος Ιωάννης]], η
* Από την πλευρά της Λακωνίας είναι το Πολύδροσο, η [[Βαρβίτσα Λακωνίας|Βαρβίτσα]], η Βαμβακού, οι [[Καρυές Λακωνίας|Καρυές]].
==Μοναστήρια του Πάρνωνα==
▲[[Αρχείο:Panagia Elonas Greece.jpg|thumb|260px|Η Μονή της Παναγίας Ελώνης στον Πάρνωνα]]
* Η [[Ιερά Μονή της Παναγίας Ελώνης]] είναι ο συνδετήριος κρίκος Έλους και Πάρνωνα, καθώς η ονομασία της Μονής πηγάζει από την ονομασία του Έλους.
* Η [[Μονή Μαλεβής Αρκαδίας|Μονή της Μαλεβής]] που βρίσκεται μέσα στο σπάνιο δάσος της Ευρώπης με κέδρους και είναι ανάμεσα στα χωριά Άγιο Πέτρο και Αγιο Ιωάννη.
Γραμμή 62 ⟶ 68 :
*{{Αρχείο ΕΡΤ|τίτλος= ''Πάρνων''|αριθμός = 7761}}
*{{Αρχείο ΕΡΤ|τίτλος= ''Φωτόσφαιρα: Πάρνωνας''|αριθμός = 25125}}
[[Κατηγορία:Βουνά της Αρκαδίας]]
| |||