Ευρώτας (ποταμός): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Αντικατάσταση παρωχημένου προτύπου με references tag
CHE (συζήτηση | συνεισφορές)
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 1:
{{Ποταμός
|όνομα = Ευρώτας
|εικόνα = Eyrwtas.PNG
|λεζάντα εικόνας = Ο ποταμός Ευρώτας, λίγο έξω από την πόλη της [[Σπάρτη|Σπάρτης]]
|χάρτης = Eurotas river map.jpg
|λεζάντα χάρτη = Ο ποταμός Ευρώτας στον χάρτη
|μήκος = 82 kmχλμ
|πηγές = [[Μαντίνεια Αρκαδίας]]
|πηγές=Οροπέδιο Μεγαλόπολης
|εκβολές = [[Λακωνικός κόλπος]]
|λεκάνη απορροής = 1.605 χμ²
|χώρες = {{GRE}}
|υποδιαίρεση1γεωγραφικό_διαμέρισμα = [[Πελοπόννησος]]
|τίτλος_υποδιαίρεσης1=Γεωγραφικό διαμέρισμα
|νομός = [[Νομός Αρκαδίας|Αρκαδίας]], [[Νομός Λακωνίας|Λακωνίας]]
|υποδιαίρεση1=[[Πελοπόννησος]]
|ύψος = 430 μ.
|τίτλος_υποδιαίρεσης2=Νομός
|ύψος_εκβολών = 0 μ.
|υποδιαίρεση2=[[νομός Λακωνίας|Λακωνίας]]
|εκροή =
|σύστημα_ποταμών =
|αριστεροί_παραπόταμοι = Οινούς ή Κελεφίνα
|δεξιοί_παραπόταμοι = Γερακάρης
}}
Ο '''Ευρώτας''' είναι [[ποταμός]] της [[Πελοπόννησος|Πελοποννήσου]]. Πηγάζει από το [[Αρκαδία|αρκαδικό]] [[οροπέδιο]], νότια της [[Μαντίνεια Αρκαδίας|Μαντινείας]],. κοντάΜετά στηαπό [[Μεγαλόπολη]]μία καιδιαδρομή διερχόμενος82 μεταξύχλμ., τωνστην οροσειρώνκοιλάδα [[Ταΰγετος|Ταϋγέτου]]που καιορίζουν ο [[Πάρνωνας|Πάρνωνα]] εισέρχεταικαι στηο [[ΛακωνίαΤαΰγετος]]. Κατόπιν, περνάκατά δίπλατη απόδιάρκεια τη [[Σπάρτη]]της διασχίζονταςοποίας τονδέχεται νομότα Λακωνίαςνερά από Βορράαρκετούς προς Νότοπαραποτάμους, χωρίζοντάς τον στα δύο. Οι [[εκβολές]] του βρίσκονταιεκβάλλει στονστο μυχό του [[Λακωνικός κόλπος|Λακωνικού Κόλπου]], σχηματίζοντας δέλτα. Aπό τα νερά του υδρεύονται οικισμοί και αρδεύεται ένα μεγάλο μέρος της καλλιεργήσιμης έκτασης στη Λακωνία.
 
== Αριθμητικά στοιχεία ==
Ο Ευρώτας έχει μήκος που προσεγγίζει τα 82 χιλιόμετρα. Η επιφάνεια της λεκάνης απορροής του καλύπτει έκταση 1.605 kmχμ², το ύψος της μέσης ετήσιας βροχόπτωσης είναι 900 mm, ο μέσος ετήσιος όγκος [[Υετός|υετού]] ανέρχεται σε 1.444444x106 x 106 mμ³, το δε μέσο συνολικό ετήσιο δυναμικό των υδάτων του ποταμού εκτιμάται σε 360360x106 x 106 mμ³.<ref name="min">[http://www.minagric.gr/greek/2.9.3.EYROTAS.html Ευρώτας], πληροφορίες στον ιστότοπο του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.</ref>.
 
== Παραπόταμοι του Ευρώτα ==
Από τις δύο οροσειρές που περιβάλλουν τον Ευρώτα κατεβαίνουν αρκετοί παραπόταμοι, άλλοτε ορμητικοί, σημαντικότεροι των οποίων είναι ο Γερακάρης και το Αρδελολάγκαδο (από τον [[Ταΰγετος|Ταΰγετο]]) και ο Οινούς, το Μεγάλο Ρέμα και το Μαριόρεμα (από τον [[Πάρνωνας|Πάρνωνα]]). Σπουδαιότερος είναι ο Οινούς ή Κελεφίνα,<ref> Χαρακτηριστικό της Κελεφίνας είναι πως πρόκειται για ένα από τα ελάχιστα ποτάμια στην [[Ελλάδα]] που έχει θηλυκό όνομα, με την [[Νέδα (ποταμός)|Νέδα]] στα σύνορα Ηλείας και Μεσσηνίας, την Αραπίτσα στην [[Νάουσα]] και [[Έρκυνα (ποταμός)|Έρκυνα]] στην [[Λειβαδιά]] να αποτελούν τα πιο γνωστά.</ref>, που πηγάζει από το χωριό Αράχοβα του [[Πάρνωνας|Πάρνωνα]]. Οι εν λόγω παραπόταμοι μεταφέρουν μεγάλες ποσότητες ιλύος και πέτρες με συνέπεια ο Ευρώτας να χαρακτηρίζεται ιδιαίτερα προσχωματικός. Οι δε εκβολές του επεικτείνονται συνέχεια προς τη θάλασσα με συνέπεια να διαφοροποιείται κατ' έτος η γραμμή του αιγιαλού και το πλάτος της παραλίας στον μυχό του Λακωνικού Κόλπου.
 
== Οικοσύστημα ==
Στις όχθες του, αλλά και σε νησίδες στην κοίτη του, φύονται πολλά [[υδρόβιος|υδρόβια]] φυτά και [[καλαμιά|καλαμιές]]. Στα νερά του ζουν επίσης πολλά [[χέλι|χέλια]] και στις όχθες του [[βάτραχος|βατράχια]] και διάφορα είδη πουλιών. Με τα χρόνια έχει λιγότερο νερό, ενώ το καλοκαίρι η κοίτη του ξεραίνεται σε πολλά σημεία, αφήνοντας νερόλακκους κατά μήκος της κοίτης του, όπου συγκεντρώνεται πρασινάδα (που μοιάζει στην όψη με μούχλα) και επιζούν υδρόβια φυτά μέχρι το φθινόπωρο, οπότε και ανεβαίνει ξανά η στάθμη των νερών.
 
Στις εκβολές του σχηματίζει εκτεταμένο δέλτα, το οποίο είναι ένας από τους πιο σημαντικούς υγροβιότοπους της Πελοποννήσου και υπάγεται στο δίκτυο περιοχών [[Natura 2000]]. Κάποτε κάλυπτε σημαντική έκταση, τώρα όμως έχει αποξηραθεί κατά το μεγαλύτερο μέρος του και καλλιεργείται εντατικά ή δέχεται οικιστική πίεση. Παρ' όλα αυτα, το δέλτα παραμένει σημαντικός τόπος για τα διαβατικά πουλιά και είναι η τρίτη πιο σημαντική περιοχή της Ελλάδας (μετά τη [[Ζάκυνθος|Ζάκυνθο]] και την [[Κρήτη]]) για την ωοτοκία της θαλασσοχελώνας (caretta caretta). Επίσης, αποτελεί καλό βιότοπο για τα υδρόβια φυτά και ζώα.
Στις εκβολές του σχηματίζει εκτεταμένο δέλτα έκτασης 1.800 στρεμμάτων, όπου υπάρχουν οι επιμέρους υγρότοποι του έλους Αστερίου και της λιμνοθάλασσας Βιβάρι.<ref name="min"/> Εκτεταμένες είναι και οι θίνες των ακτών του δέλτα και αποτελούν σημαντική περιοχή για τα πουλιά της Ελλάδας.<ref name="min"/>
 
Τα στρέμματα που απομένουν είναι γεμάτα με: αμμοθίνες, αλμυρόβαλτους, εποχιακές και μόνιμες λιμνοθάλασσες, καλαμιώνες, τάφρους και θαμνώνες. Ξεχωρίζουν οι επιμέρους υγρότοποι του έλους Αστερίου και της λιμνοθάλασσας Βιβάρι.
== Ιστορία ==
Ο Ευρώτας είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με την ιστορία της [[Αρχαία Σπάρτη|αρχαίας Σπάρτης]], η οποία και είχε χτιστεί σε ύψωμα κοντά στη δεξιά όχθη του.
 
Στις ακτές της θάλασσας υπάρχουν μεγάλα λιβάδια Ποσειδωνίας και στις εκβολές του ποταμού φυτρώνουν πολλά κοινά φυτά, όπως διάφορα είδη του γένους potamogeton. Στα ανοιχτά, εμφανίζονται συχνά πρασινοχελώνες (chelonia mydas), που δεν αναπαράγονται όμως σ' αυτή την περιοχή, αλλά στην ανατολική [[Μεσόγειος Θάλασσα|Μεσόγειο]]. Επίσης συναντώνται δελφίνια και φώκαινες (phocaena phocaena). Στις αμμοθίνες και τις παραλίες ανθίζουν ο κρίνος της θάλασσας, το eryngium maritimum, το medicago marina, το linum hellenicum, το οποίο δεν συναντάται πουθενά αλλού, κ.ά.
Τη δεκαετία του '90 έγιναν έργα διάνοιξης της κοίτης του κοντά στις εκβολές του και οι όχθες του ενισχύθηκαν και ανυψώθηκαν. Κάποιες φορές, πάντως, έχει υπάρξει κίνδυνος υπερχείλισης του ποταμού τον χειμώνα. Το [[1999]] μεγάλες καλλιεργούμενες εκτάσεις της κοιλάδας του Ευρώτα πλημμύρισαν, όπως και αρκετά χωριά στην ίδια περιοχή.
 
Στα ποτάμια είναι κοινές οι βαλτοχελώνες και οι ποταμοχελώνες, τα νερόφιδα και δύο ψαράκια του γλυκού νερού: το είδος leuciscus keadicus, που βρίσκεται μόνο σ' αυτή την περιοχή, και το είδος tropidophoxinellus spartiaticus, που είναι ενδημικό στα ποτάμια της Πελοποννήσου.
 
Την άνοιξη και το φθινόπωρο η περιοχή γίνεται καταφύγιο για χιλιάδες υδρόβια και παρυδάτια πουλιά, για να αναπαυτούν κατά τη διάρκεια του μεταναστευτικού τους ταξιδιού. Στον υγροβιότοπο έχουν καταγραφεί 210 είδη, που περιλαμβάνουν υδρόβια αλλά και αρπακτικά πουλιά. Η περιοχή, παρά την εκτεταμένη ανθρώπινη παρέμβαση, εξακολουθεί να έχει μεγάλη σπουδαιότητα και έχει χαρακτηριστεί ως "σημαντική για τα πουλιά περιοχή της Ελλάδας" από την [[Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία]].
 
== Ιστορία ==
Ο Ευρώτας είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με την ιστορία της [[Αρχαία Σπάρτη|αρχαίας Σπάρτης]], η οποία και είχε χτιστεί σε ύψωμα κοντά στη δεξιά όχθη του. Τη δεκαετία του '901990 έγιναν έργα διάνοιξης της κοίτης του κοντά στις εκβολές του και οι όχθες του ενισχύθηκαν και ανυψώθηκαν. Κάποιες φορές, πάντως, έχει υπάρξει κίνδυνος υπερχείλισης του ποταμού τον χειμώνα. Το [[1999]] μεγάλες καλλιεργούμενες εκτάσεις της κοιλάδας του Ευρώτα πλημμύρισαν, όπως και αρκετά χωριά στην ίδια περιοχή.
 
== Οικολογικά προβλήματα ==