Γοργώ η Λακεδαιμόνια: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Αντικατάσταση παρωχημένου προτύπου με references tag
CHE (συζήτηση | συνεισφορές)
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 1:
{{πληροφορίες προσώπου}}
Η '''Γοργώ''' (γεννήθηκε[[506 περίπουπ.Χ.]] - μετά το 510[[480 π.Χ.]]) ήταν θρυλική βασίλισσα της [[Αρχαία Σπάρτη|Σπάρτης]], κόρη του βασιλιά [[Κλεομένης Α΄ της Σπάρτης|Κλεομένη Α']] και σύζυγος του [[Λεωνίδας|Λεωνίδα]] της μάχης των Θερμοπυλών. Από μικρή ηλικία παρακολουθούσε τα δημόσια θέματα και είναι μια σπάνια περίπτωση [[Έλληνες|Ελληνίδας]] που εμφανίζεται να διαδραματίζει κάποιο ρόλο στην ιστορία της [[Αρχαία Ελλάδα|Αρχαίας Ελλάδας]].
 
== Βιογραφία ==
 
=== Οικογενειακή κατάσταση ===
 
Ένα από τα πιο παράξενα γνωρίσματα της Γοργούς ήταν το όνομά της. Το όνομα αυτό παραπέμπει στο θαλάσσιο τέρας της [[Ελληνική μυθολογία|ελληνικής μυθολογίας]], την [[Μέδουσα (μυθολογία)|Μέδουσα]], και ήταν αρκετά τρομακτικό και παράξενο αφού σήμαινε ''άγρια ματιά''.
 
Γραμμή 13 ⟶ 11 :
 
=== Σύζυγος του Λεωνίδα ===
 
Ο [[Λεωνίδας]], ετεροθαλής αδελφός του Κλεομένη και θείος της Γοργούς, την παντρεύτηκε περίπου το [[490 π.Χ.]], μάλλον λίγο μετά το θάνατο το πατέρα της και όταν εκείνη είχε φτάσει σε ηλικία γάμου, που για τις γυναίκες της Σπάρτης ήταν στο τέλος της εφηβείας. Οι λόγοι που ο Λεωνίδας ήθελε να την παντρευτεί ήταν μάλλον κυνικοί αφού η Γοργώ είχε κληρονομήσει ολόκληρη την περιουσία του Κλεομένη, ενώ ο ίδιος ο Λεωνίδας, ως ο μεγαλύτερος εν ζωή ετεροθαλής αδελφός του, ήταν ο διάδοχός του στο θρόνο των [[Αγιάδες|Αγιαδών]]
 
Γραμμή 23 ⟶ 20 :
Στη Γοργώ αποδίδεται η γνωστή φράση ''"Ή ταν ή επί τας"'' στον Λεωνίδα, πριν εκείνος φύγει για τη μάχη των [[Θερμοπύλες|Θερμοπυλών]], τονίζοντας με αυτόν τον τρόπο το εθνικό χρέος τους άνδρα της και δείχνοντας το θάρρος με το οποίο αντιμετώπιζαν οι αρχαίες Ελληνίδες, ως σύζυγοι ή ως μητέρες, την προοπτική να χάσουν τους άνδρες συγγενείς τους για χάρη της πατρίδας απαιτώντας είτε να επιστρέψουν με την ασπίδα τους έχοντας πολεμήσει με γενναιότητα, είτε να τους φέρουν νεκρούς πάνω σε αυτή. Επίσης η Γοργώ θεωρώντας αναπόφευκτο τον θάνατο του Λεωνίδα στη μάχη, τον ρώτησε τι έπρεπε να κάνει στη συνέχεια και εκείνος της απάντησε: ''"Να παντρευτείς έναν καλό άνδρα και να γεννήσεις καλά παιδιά"''.
 
Το [[500 π.Χ.]], όταν η Γοργώ ήταν περίπου 96 ετών, ο πατέρας της επέστρεψε στο σπίτι συνοδευόμενος από έναν ξένο, τον [[Αρισταγόρας ο Μιλήσιος|Αρισταγόρα]] από την [[Μίλητος|Μίλητο]]. Ο Αρισταγόρας είχε πάει στην Σπάρτη για να προσπαθήσει να πείσει τον Κλεομένη να υποστηρίξει την σχεδιαζόμενη επανάσταση των [[Ιωνία|ιωνικών]] και των άλλων ελληνικών πόλεων τις [[Μικρά Ασία|Μικράς Ασίας]] εναντίον του Μεγάλου Βασιλιά της [[Περσία|Περσίας]], [[Δαρείος Α'|Δαρείου Α']]. Ο Κλεομένης όμως αρνήθηκε την πρότασή του, επειδή δεν ήθελε να στείλει τον σπαρτιατικό στρατό στην ενδοχώρα της Μικράς Ασίας μακριά από τα πάτρια εδάφη, λέγοντας στον Αρισταγόρα να εγκαταλείψει την Σπάρτη πριν από τη δύση του ήλιου. Ο Μιλήσιος όμως γνωρίζοντας προφανώς την φήμη που υπήρχε ότι οι Σπαρτιάτες είναι επιρρεπείς στην δωροδοκία, πρόσφερε στον βασιλιά δέκα τάλαντα και για να τον πείσει ανέβασε την προσφορά στα πενήντα. Τότε παρενέβη η μικρή Γοργώ λέγοντας: ''"Πατέρα, καλύτερα να φύγεις, γιατί ο ξένος θα σε διαφθείρει"''<ref>Αυτό αναφέρει ο Ηρόδοτος ενώ τα λόγια της Γοργούς σύμφωνα με τον Πλούταρχο ήταν : ''"Θα σε διαφθείρει, πατέρα, ο τιποτένιος τούτος ξένος, αν δεν τον πετάξεις από το σπίτι σου το συντομότερο"'' </ref>. Το περιστατικό αυτό το οποίο περιγράφει ο [[Ηρόδοτος]], δείχνει ότι η Γοργώ ήταν, παρά το νεαρό της ηλικίας της, μια συνετή δύναμη πίσω από τον θρόνο, ενώ η λέξη ''ξένος'' απεικονίζει ένα από τα χαρακτηριστικά των Σπαρτιατών που ήταν η ξενοφοβία.
 
Δεκαπέντε περίπου χρόνια μετά από το παραπάνω περιστατικό, όταν ο [[Κλεομένης Α΄ της Σπάρτης|Κλεομένης]] είχε πια πεθάνει, η Γοργώ εμφανίζεται να παρεμβαίνει για δεύτερη φορά και με πολύ πιο καθοριστικό τρόπο στην ιστορία της [[Αρχαία Σπάρτη|Σπάρτης]] και της [[Ελλάδα|Ελλάδας]]. Η Γοργώ είχε παντρευτεί τον ετεροθαλή αδελφό και διάδοχο του πατέρα της [[Λεωνίδας|Λεωνίδα]] και είχε γιο τον [[Πλείσταρχος|Πλείσταρχο]], μελλοντικό βασιλιά. Τότε ένας αγγελιοφόρος έφτασε στην Σπάρτη μεταφέροντας δύο φαινομενικά άγραφες ξύλινες πινακίδες που ήταν καλυμμένες με κερί και δίπλωναν η μία πάνω στην άλλη. Κανείς από όσους τις είδαν δεν μπόρεσε να μαντέψει το μήνυμα που έκρυβαν οι πινακίδες εκτός από την Γοργώ, η οποία είπε ότι αν έξυναν το κερί, θα έβρισκαν ένα μήνυμα γραμμένο πάνω στο ξύλο. Πράγματι η Γοργώ είχε δίκιο και το μήνυμα των πινακίδων ήταν ιδιαίτερα σημαντικό αφού το είχε στείλει ο εξόριστος πρώην βασιλιάς [[Δημάρατος της Σπάρτης|Δημάρατος]], για να προειδοποιήσει τους Σπαρτιάτες για την απόφαση του [[Ξέρξης|Ξέρξη]] να εκστρατεύσει εναντίον της Ελλάδας. Το γεγονός αυτό δείχνει ότι η Γοργώ ήταν μια ευφυής και οξυδερκής προσωπικότητα, που είχε την δυνατότητα να παρεμβαίνει στον δημόσιο βίο κάτι που σε άλλες ελληνικές πόλεις της [[Αρχαιότητα|αρχαιότητας]] ήταν αποκλειστικό προνόμιο των ανδρών.
Γραμμή 33 ⟶ 30 :
 
== Πηγές ==
 
=== Βιβλιογραφία ===
 
* Paul Cartledge, ''"Οι Σπαρτιάτες"'', Εκδόσεις Α.Α. Λιβάνη, Αθήνα 2004