Κομμουνιστικό Κόμμα Κύπρου: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
Γραμμή 25:
Το '''Κομμουνιστικό κόμμα Κύπρου''' ιδρύθηκε στις 15 Αυγούστου 1926 σε ένα σπίτι στην οδό Βασιλείου Μακεδόνος στη [[Λεμεσός|Λεμεσό]].<ref name=":0" />
Στα τέλη της δεκαετίας του 1910 εμφανίστηκαν στη Λεμεσό οι πρώτοι [[Σοσιαλισμός|σοσιαλιστές]]. Επικεφαλής της πρώτης αυτής ομάδας σοσιαλιστών ήταν οι Γιάγκος Ηλιάδης και Πάνος Φασουλιώτης. Στις αρχές του 1920 μέσα σε αυτές τις σοσιαλιστικές ομάδες εμφανίζονται οι πρώτοι [[Κομμουνισμός|κομμουνιστές]]. Στην πλειοψηφία τους ήταν υπάλληλοι, κρυφοί κομμουνιστές που προπαγάνδιζαν τα ιδανικά του σοσιαλισμού στη Λεμεσό με αποτέλεσμα να προσεταιριστούν οι πρώτοι εργάτες που στη συνέχεια ηγήθηκαν του κινήματος. Οι πρώτοι πυρήνες λειτουργούσαν συνωμοτικά, έφερναν υλικό μέσω του λιμανιού της πόλης (κυρίως τις εφημερίδες [[Ριζοσπάστης|''Ριζοσπάστη'']] και τη γαλλική ''Ουμανιτέ'') και δραστηριοποιούνταν μέσα στις [[Συντεχνία|συντεχνίες]].<ref name=":4">{{Cite web|url=http://dialogos.com.cy/haravgi/wp-content/uploads/sites/3/2015/08/15082015.pdf|title=ΚΚΚ-ΑΚΕΛ: 89 χρόνια αγώνων και θυσιών για τον τόπο και το λαό μας|last=Νικόλα|first=Νικόλας|date=2015-08-15|website=|publisher=[[Χαραυγή (εφημερίδα Κύπρου)|Χαραυγή]]|archiveurl=http://www.webcitation.org/6shy5Jm96|archivedate=2017-08-14|accessdate=2017-08-14}}</ref>
Σύμφωνα με το ΑΚΕΛ, το ιδρυτικό συνέδριο του KKK υπήρξε το επιστέγασμα μιας διαδικασίας, που είχε αρχίσει στα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1920 με την εμφάνιση στην Κύπρο της [[Σοσιαλισμός|σοσιαλιστικής ιδεολογίας]] και των πρώτων [[Κομμουνισμός|κομμουνιστικών]] πυρήνων. Tο KKK ήταν γέννημα των νέων οικονομικών και κοινωνικών συνθηκών, που διαμορφώθηκαν στην Κύπρο με την ανάπτυξη του [[Καπιταλισμός|καπιταλισμού]] στο πρώτο τέταρτο του 20ου αιώνα. H εμφάνιση και ανάπτυξη της [[Εργατική τάξη|εργατικής τάξης]] ήταν το σημαντικότερο στοιχείο αυτής της εξέλιξης. H εργατική τάξη ζούσε και εργαζόταν κάτω από άθλιες συνθήκες της πιο άγριας εκμετάλλευσης και καταπίεσης από τους [[Αγγλοκρατία στην Κύπρο|Βρετανούς αποικιοκράτες]], την ντόπια αστική τάξη, τους τοκογλυφους και τους τσιφλικάδες. Γεννήθηκε η ιστορική αναγκαιότητα ταξικής συνειδητοποίησης, οργάνωσης και πάλης των εργαζομένων για τα δίκαια και τα δικαιώματα τους. Αυτή την αναγκαιότητα ήρθε να καλύψει με την ίδρυση του το KKK. Επιπλέον, η [[Ρωσική Επανάσταση|Mεγάλη Oκτωβριανή Σοσιαλιστική Eπανάσταση]] στη Ρωσία, η ακτινοβολία και η επίδραση της στο παγκόσμιο εργατικό και επαναστατικό κίνημα ήταν ο δεύτερος σημαντικός παράγοντας που ώθησε στη δημιουργία του KKK. O απόηχος της επανάστασης έφτασε και στη Κύπρο. Οι θέσεις του σοσιαλισμού για μια κοινωνία ελεύθερων ανθρώπων απαλλαγμένη από κάθε καταπίεση και εκμετάλλευση και στηριγμένη στην ισότητα, τη δημοκρατία και την κοινωνική δικαιοσύνη συγκίνησαν και κινητοποίησαν τους πρωτοπόρους εργάτες, υπάλληλους, αγρότες, βιοτέχνες και προοδευτικούς διανοούμενους της εποχής.<ref name=":3">{{Cite news|url=http://www.akel.org.cy/istoria-kkk-akel/#.WZFryFEjHIU|title=Ιστορία ΚΚΚ – ΑΚΕΛ|last=|first=|date=2014-02-04|work=|newspaper=|language=|first5=|archive-url=https://web.archive.org/web/20170814094043/http://www.akel.org.cy/istoria-kkk-akel/|archive-date=2017-08-14|accessdate=2017-08-14|via=}}</ref>▼
Η επικράτηση των κομμουνιστών μέσα στους πυρήνες επήλθε μετά τις εκλογές στη [[Ηνωμένο Βασίλειο|Βρετανία]] του 1924, τις οποίες κέρδισε το [[Εργατικό Κόμμα (Ηνωμένο Βασίλειο)|Εργατικό Κόμμα]]. Οι πυρήνες έστειλαν τότε στην Εργατική κυβέρνηση τα αιτήματά τους, εργατικά και κοινωνικά. Σε αυτό το ιστορικό έγγραφο οι πυρήνες για πρώτη φορά αυτοαποκαλούνται Κομμουνιστικό Κόμμα Κύπρου. Η Εργατική κυβέρνηση ούτε καν απάντησε στα αιτήματα των Κύπριων σοσιαλιστών. Η διαμάχη τελείωσε οριστικά όταν διαγράφηκε ο Φασουλιώτης, κάτι που σήμαινε και το τέλος του ''Πυρσού'' που ήταν υπό το όνομά του.<ref name=":0" />
Οι πρώτοι πυρήνες, λειτουργώντας ως υποτυπώδες κόμμα, έχασαν κάποια στελέχη που έφυγαν στο εξωτερικό και εντάχθηκαν στο ΚΚΕ, αλλά ενισχύθηκαν από την κάθοδο του Νίκου Γιαβόπουλου, που όμως με τη σειρά του εξορίστηκε τον Ιούλιο του 1925 από τους αποικιοκράτες για την κομμουνιστική του δράση. Μετά τη φυγή του στο εξωτερικό την ηγεσία αναλαμβάνει ο Σκελέας. Η απώλεια του εκφραστικού οργάνου καλύφθηκε από την Πρωτοχρονιά του 1925 με την έκδοση της εφημερίδας ''Νέος Άνθρωπος''.<ref name=":0" />
Σύμφωνα με τον Κ. Τζιαμπάζη, την εποχή εκείνη, όλα τα εργατικά και κομμουνιστικά κόμματα της Ευρώπης βρίσκονταν τότε κάτω από την επίδραση της [[Δεύτερη Διεθνής|2ας Διεθνούς]].<ref name=":2" /> Με την ίδρυση της [[Κομμουνιστική Διεθνής|3ης Διεθνούς]] από τον [[Βλαντίμιρ Λένιν|Λένιν]] το 1924 και την καταγγελία τη 2ας Διεθνούς για οππορτουνιστικές και εθνικιστικές θέσεις, το [[Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας]] μέσω των Ελλήνων και Κυπρίων που ζούσαν στην [[Αίγυπτος|Αίγυπτο]], αποφάσισε να ιδρύσει το Κομμουνιστικό Κόμμα Κύπρου και να το εντάξει στην 3η διεθνή, κάτω από την άμεση καθοδήγηση του ΚΚΕ.<ref name=":2" />
Τον Φεβρουάριο του 1926 γίνεται συνδιάσκεψη στελεχών σε πολύ στενό κύκλο για λόγους ασφαλείας, με στόχο την έγκριση των προκαταρκτικών εγγράφων του Ιδρυτικού Συνεδρίου και πρόγραμμα δράσης. Ακολούθησαν επαφές με το ΚΚΕ. Τον Ιούλιο έρχεται από την Ελλάδα, σταλμένος από το ΚΚΕ, ο Χαράλαμπος Βατυλιώτης (Βάτης) ο οποίος, σε συνεργασία με την προϋπάρχουσα κεντρική επιτροπή του ΚΚΚ προετοίμασε τις εισηγήσεις και τις θέσεις για το ιδρυτικό συνέδριο βασισμένη στα προκαταρκτικά έγγραφα. Το ιδρυτικό σύνέδριο έγινε σε σπίτι στην οδό Βασιλείου Μακεδόνος 13. Λόγω της καταδίωξης αποφασίστηκε όπως το ιδρυτικό συνέδριο διεξαχθεί τον Δεκαπενταύγουστο, έτσι ώστε να μην κινήσει υποψίες η σύναξη των κομμουνιστών, λόγω της γιορτής.<ref name=":4" />
▲Σύμφωνα με το ΑΚΕΛ, το ιδρυτικό συνέδριο του KKK υπήρξε το επιστέγασμα μιας διαδικασίας, που είχε αρχίσει στα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1920 με την εμφάνιση στην Κύπρο της [[Σοσιαλισμός|σοσιαλιστικής ιδεολογίας]] και των πρώτων [[Κομμουνισμός|κομμουνιστικών]] πυρήνων. Tο KKK ήταν γέννημα των νέων οικονομικών και κοινωνικών συνθηκών, που διαμορφώθηκαν στην Κύπρο με την ανάπτυξη του [[Καπιταλισμός|καπιταλισμού]] στο πρώτο τέταρτο του 20ου αιώνα. H εμφάνιση και ανάπτυξη της [[Εργατική τάξη|εργατικής τάξης]] ήταν το σημαντικότερο στοιχείο αυτής της εξέλιξης. H εργατική τάξη ζούσε και εργαζόταν κάτω από άθλιες συνθήκες της πιο άγριας εκμετάλλευσης και καταπίεσης από τους [[Αγγλοκρατία στην Κύπρο|Βρετανούς αποικιοκράτες]], την ντόπια αστική τάξη, τους τοκογλυφους και τους τσιφλικάδες. Γεννήθηκε η ιστορική αναγκαιότητα ταξικής συνειδητοποίησης, οργάνωσης και πάλης των εργαζομένων για τα δίκαια και τα δικαιώματα τους. Αυτή την αναγκαιότητα ήρθε να καλύψει με την ίδρυση του το KKK. Επιπλέον, η [[Ρωσική Επανάσταση|Mεγάλη Oκτωβριανή Σοσιαλιστική Eπανάσταση]] στη Ρωσία, η ακτινοβολία και η επίδραση της στο παγκόσμιο εργατικό και επαναστατικό κίνημα ήταν ο δεύτερος σημαντικός παράγοντας που ώθησε στη δημιουργία του KKK. O απόηχος της επανάστασης έφτασε και στη Κύπρο. Οι θέσεις του σοσιαλισμού για μια κοινωνία ελεύθερων ανθρώπων απαλλαγμένη από κάθε καταπίεση και εκμετάλλευση και στηριγμένη στην ισότητα, τη δημοκρατία και την κοινωνική δικαιοσύνη συγκίνησαν και κινητοποίησαν τους πρωτοπόρους εργάτες, υπάλληλους, αγρότες, βιοτέχνες και προοδευτικούς διανοούμενους της εποχής.<ref name=":3">{{Cite news|url=http://www.akel.org.cy/istoria-kkk-akel/#.WZFryFEjHIU|title=Ιστορία ΚΚΚ – ΑΚΕΛ|last=|first=|date=2014-02-04|work=|newspaper=|language=|first5=|archive-url=https://web.archive.org/web/20170814094043/http://www.akel.org.cy/istoria-kkk-akel/|archive-date=2017-08-14|accessdate=2017-08-14|via=}}</ref>
== Ιδρυτές και αποφάσεις ==
Ιδρυτές αποτέλεσαν οι Χαράλαμπος Βατυλιώτης (Βάτης), Kώστας Xριστοδουλίδης (Σκελέας), Γ. Λεύκης, Χρ. Σαββίδης, Χαρ. Σολομωνίδης, Κατίνα Νικολάου-Τουμάζου, Πλάτωνας Τουμάζου, Κώστας Δράκος, Χριστόδουλος Αρτεμίου, Κλεάνθης Κιουπής, Γιώργος Σολιάτης, Χαράλαμπος Σκαπανέας, Κώστας Ερωτας, Λεωνίδας Χριστοδουλίδης και Αννινος Γεωργίου. Στο Συνέδριο ως εκπρόσωποι της μαθητικής και εργατικής νεολαίας έλαβαν μέρος οι Κυριάκος Κουκουλλής, Μάρκος Μαρκουλλής, Γιώργος Σολομωνίδης, Ευστάθιος Ξυναρής, Μ. Μικελλίδης, ενώ συμμετείχαν επίσης οι γιατροί Νικολαΐδης και Βασιλείου.<ref name=":0">{{Cite web|url=http://dialogos.com.cy/haravgi/wp-content/uploads/sites/3/2016/08/15082016.pdf|title=Oι πρωτοπόροι κομμουνιστές έθεσαν τα θεμέλια της ταξικής πάλης|last=Νικόλα|first=Νικόλας|date=2016-08-15|website=|publisher=[[Χαραυγή (εφημερίδα Κύπρου)|Χαραυγή]]|page=23|archiveurl=http://www.webcitation.org/6shtITzSc|archivedate=2017-08-14|accessdate=2017-08-14}}</ref><ref name=":4" />
Το Συνέδριο ενέκρινε το Καταστατικό του Κόμματος και μια σειρά από έγγραφα, ενώ τέλος εξέλεξε Κεντρική Επιτροπή στην ηγεσία της οποίας τέθηκε ο Σκελέας. Οι θέσεις και οι αποφάσεις του ΚΚΚ δημοσιοποιήθηκαν στην εφημερίδα ''Νέος Άνθρωπος'' (εκφραστικό όργανο του κόμματος) μεταξύ 18 Σεπτεμβρίου και 24 Δεκεμβρίου 1926. Οι θέσεις και αποφάσεις αυτές ήταν:<ref name=":0" />
| |||