Σάντα (Τουρκία): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
επιμέλεια
Γραμμή 1:
{{coord|40|40|49|N|39|47|3|E|display=title}}
 
Η '''Σάντα''' (σήμερα ''Ντουμανλί'', [[Τουρκικά]]: ''Dumanlı'') ήταν ελληνική κωμόπολη του [[Πόντος|Πόντου]], της [[Επαρχία Γκιουμούσχανε|επαρχίας ΑργυρουπόλεωςΓκιουμουσχανέ]], αποτελούμενη από 7 οικισμούς. Μέχρι την [[Ελληνοτουρκική ανταλλαγή πληθυσμών του 1923|ανταλλαγή πληθυσμών του 1923]] κατοικούνταν αποκλειστικά από [[Έλληνες]] που αριθμούσαν τις 5.000. Βρίσκονταν ΝΑ. της [[Τραπεζούντα]]ς και σχετικά σε θέση απόκεντρη, μακριά από τουρκικούς οικισμούς. Από τον [[16ος αιώνας|16ο αιώνα]] είχε καταστεί άσυλο για τους κατοίκους της γύρω περιοχής που έψαχναν καταφύγιο από τις κατά καιρούς τουρκικές πιέσεις και παραβάσεις κατά των ελληνικών και [[Αρμένιοι|αρμενικών]] [[Χριστιανισμός|χριστιανικών]] πληθυσμών.
 
Σήμερα, είναι ένα απλό χωριό της επαρχίας Γκιουμουσχανέ με 151 κατοίκους.

== Ιστορία ==
Πριν την ανταλλαγή πληθυσμών του 1922, αποτελούνταν από τους εξής οικισμούς:<ref>[[Özhan Öztürk]]. ''Karadeniz Ansiklopedik Sözlük''. 2005. Istanbul σσ.1009-10011</ref>:
* Πιστοφάντων: 400 σπίτια, εκκλησίες Αγ. Κυριακής, Αγ. Παντελεήμονα, Αγ. Χριστοφόρου, δημοτικό σχολείο και πηγή του Χριστοφόρου. Το όνομα ετυμολογείται από το "πιστόφ" (όπλο) + την ελληνική κατάληξη -άντων.
* Ζουρνατσάντων: 120 σπίτια, εκκλησίες Αγ. Γεωργίου, Αγ. Κωνσταντίνου, Αγ. Κυριακής, δημοτικό σχολείο. Το όνομα ετυμολογείται από τη λέξη [[ζουρνάς|ζουρνατζής]] + την ελληνική κατάληξη -άντων.
Γραμμή 12 ⟶ 15 :
* Τερζάντων: 200 σπίτια, εκκλησίες Αγ. Θεοδώρου, Μεταμόρφωσης. Το όνομα ετυμολογείται από το "πιστόφ" (όπλο) + την ελληνική κατάληξη -άντων. Ετυμολογείται από την τουρκική λέξη "τερζή" (ράφτης) + την ελληνική κατάληξη -άντων.
 
Οι κάτοικοι της Σάντας ήταν κυρίως Χριστιανοί (51%) ή [[Κρυπτοχριστιανοί|Κρυπτοχριστιανοί]] (49%).<ref>BRYER, A. (1988), ''People and Settlement in [[Anatolia]] and [[Caucasus]] 800-1900''. Variorum Reprintis. London</ref> Μετά το 1857, με το σύνταγμα [[Χάτι Χουμαγιούν|Χαττ-ι-Χουμαγιούν]], οι [[Κρυπτοχριστιανοί|Κρυπτοχριστιανοί]] φανέρωσαν τη θρησκεία τους. Κατά τη διάρκεια του Ρωσοτουρκικού πολέμου του 1877–1878 οι περισσότεροι κάτοικοι της Σάντας κατέφυγαν σε περιοχές της σημερινής Γεωργίας, Αρμενίας και νότιας Ρωσίας.
 
Κατά τη διάρκεια του [[Α' Παγκόσμιος Πόλεμος|Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου]] η Σάντα υπέστη μεγάλες συμφορές και οι κάτοικοί της αναγκάσθηκαν άλλοι να καταφύγουν στη Τραπεζούντα, οι περισσότεροι, και άλλοι σε άλλες ασφαλέστερες περιοχές. Σανταίοι αντάρτες εμφανίστηκαν στα βουνά της Σάντας από το 1916, υπό την ηγεσία του [[Ευκλείδης Κουρτίδης|Ευκλείδη Κουρτίδη]] και αντιστάθηκαν επιτυχώς σε τουρκική επίθεση στις 6 Σεπτεμβρίου 1921. Τελικά, μετά την υπογραφή της ειρήνης μεταξύ Ελλάδος Τουρκίας την οποία ακολούθησε η [[υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσμών]], οι κάτοικοι της Σάντας πήραν τον δρόμο της προσφυγιάς και, μέσω [[Θεσσαλονίκη]]ς, εγκαταστάθηκαν στη περιοχή του [[Κιλκίς]] δημιουργώντας τη [[Νέα Σάντα]], στην περιοχή της Βέροιας(Ν.Ημαθίας) τα χωριά Μικρή Σάντα, Καστανιά , Ραχιά, Βεργίνα, Παλατίτσια κλπ.