Χάρτα του Ρήγα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
EntMP (συζήτηση | συνεισφορές)
ενημέρωση για σωζώμενα αντίτυπα της Χάρτας
EntMP (συζήτηση | συνεισφορές)
Γραμμή 44:
 
=== Ο επικοινωνιακός χαρακτήρας της Χάρτας ===
Ο Ρήγας Βελεστινλής ήταν λόγιος και πολύγλωσσος (μιλούσε τουλάχιστον πέντε γλώσσες)<ref>ελληνικά, ιταλικά, γαλλικά, γερμανικά, τουρκικά και αραβικά. Woodhouse C. M., 1997. ''Ρήγας Βελεστινλής. Ο πρωτομάρτυρας της Ελληνικής Επανάστασης'', Ν. Νικολούδης (μτφ.), Αθήνα: Παπαδήμα, σελ. 32.</ref>, με εμπειρία στη διπλωματία και την πολιτική, με αξιόλογη εμπορική δραστηριότητα και με διαμορφωμένη πολιτική σκέψη, προσανατολισμένη στη δημιουργία ενός ανεξάρτητου κράτους στα Βαλκάνια, που θα προέκυπτε μετά από μία κοινωνική και πολιτική επανάσταση στα πρότυπα της Γαλλικής Επανάστασης.<ref name=":5" /> Μία τέτοια επανάσταση όμως προϋπέθετε την πνευματική αναγέννηση του Γένους, και μάλιστα με μέσα εκλαϊκευμένα, πριν την οργάνωση της επαναστατικής δράσης. Γι΄αυτό, πριν τη συγγραφή των επαναστατικών του κειμένων, ο Ρήγας ασχολήθηκε με τη συγγραφή και μετάφραση έργων λογοτεχνικών, επιστημονικών, ιστορικής γεωγραφίας κλπ., κυρίως σημαντικών εκπροσώπων του Γαλλικού [[Διαφωτισμός|Διαφωτισμού]] .<ref name=":8" /> Φαίνεται όμως πως ο ίδιος είχε κατανοήσει ότι για η πνευματική αφύπνιση και μόρφωση των υπόδουλων έπρεπε να γίνει με μέσα εύκολα κατανοητά κι όχι με δυσνόητα ογκώδη εγχειρίδια. Ο ίδιος ο Ρήγας στον πρόλογό του στο έργο "[[Φυσικής απάνθισμα]]" κατακρίνει, μεταφράζοντας από τα γαλλικά, τη συνήθεια των δασκάλων της εποχής να χρησιμοποιύν ατελείωτα κείμενα και λέξεις που κουράζουν με τη "γριφότητα του ελληνισμού". <ref name=":13">'''Παζαρλή 2014''', ό.π., σελ. 120-124.</ref> Εξοικειωμένος καθώς φαίνεται ότι ήταν ο Ρήγας με τη χρήση συμβόλων και κωδίκων από την εμπειρία του στους ανώτερους ηγετικούς κύκλους της [[Οθωμανική Αυτοκρατορία|Οθωμανικής αυτοκρατορίας]] και των [[Φαναριώτες|Φαναριωτών]], εκτίμησε την εποπτική αποτελεσματικότητα που έχει ο χάρτης, ως συνοπτικός και άμεσος φορέας μετάδοσης ενός όγκου πληροφορίας που υπό άλλες συνθήκες θα απαιτούσε τόμους βιβλίων και λόγου για να μεταδοθεί.<ref>Λιβιεράτος Ε., 2001. “Σχόλια περί τη Γεωγραφία, τους χάρτες και τις ελληνικές τους ‘περιπλοκές’”, ''Γεωγραφίες,'' Νο 1: 56-72.</ref> <ref name=":8" /> <ref name=":13" />
 
Η Χάρτα από πολύ νωρίς θεωρήθηκε ένα από τα πιο σημαντικά έργα του Ρήγα, συμπλήρωμα του [[Θούριος|Θούριου]] και σημαντικό εργαλείο για τη διάδοση των επαναστατικών του ιδεών. Το ότι ο Ρήγας επέλεξε να χρησιμοποιήσει έναν χάρτη για τη διασπορά των επαναστατικών του ιδεών, επιβεβαιώνεται και από το γεγονός ότι κατά τη σύλληψη και τις ανακρίσεις που ακολούθησαν, οι αυστριακοί ανακριτές επέμεναν ιδιαίτερα στο να αποδίδουν επαναστατικό χαρακτήρα στην έκδοση της Χάρτας.<ref name=":14" /> Στον τίτλο της Χάρτας αναφέρεται ότι πρόκειται για συμπλήρωμα της έκδοσης του [[Νέος Ανάχαρσις|Νέου Ανάχαρση]] στα ελληνικά, στην πραγματικότητα όμως πρόκειται για ένα αυτόνομο έργο που λειτουργεί σε πολλά επίπεδα: γνωριμία με τον τόπο και τους ανθρώπους, με την ιστορία, με το παρελθόν, αναπόφευκτη σύγκριση με το σκοτεινό παρόν, όνειρο για ένα καλύτερο μέλλον.<ref name=":62" /> Σε κανένα σημείο της Χάρτας δεν γίνεται ξεκάθαρη αναφορά σε μελλοντική επανάσταση - παρόλα αυτά, ο επαναστατικός της χαρακτήρας γίνεται από την πρώτη στιγμή κατανοητός: "Οι περιοχές αυτές άκμασαν όταν ήταν ελεύθερες, έτσι ζούσαν και προόδευσαν οι άνθρωποι που έζησαν πριν από εμάς εδώ, αν τα κατάφεραν εκείνοι μήπως μπορούμε να τα καταφέρουμε κι εμείς;".<ref name=":6" /> Η εντύπωση αυτή ενισχύεται με τις συμβολικές παραστάσεις από την ελληνική μυθολογία και ιστορία, με συχνές αναφορές στις κινητήριες δυνάμεις του ελληνισμού, τη νεωτερικότητα, την κινητικότητα, την παιδεία, τη δράση.<ref name=":8" /><ref name=":5" /><ref name=":62" />